W przypadku gminy zarejestrowanej jako podatnik VAT, gmina prowadząc w ramach zadań własnych inwestycję w postaci budowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, działa w charakterze podatnika VAT. Oznacza to, że ma ona możliwość dokonania odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z taką inwestycją również w przypadku, gdy w początkowym okresie infrastruktura była wykorzystywana do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku w składzie siedmiu sędziów z 1 października 2018 r., sygn. I FSK 294/15.
Wniosek o interpretację
Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że jest podatnikiem podatku VAT zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. W latach 2009-2011 poniosła wydatki związane z realizacją inwestycji budowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Inwestycja zakończyła się w 2012 r. i została przekazana do nieodpłatnego używania gminnej spółce komunalnej, która przy wykorzystaniu otrzymanej infrastruktury świadczyła na rzecz mieszkańców usługi w zakresie dostawy wody i odbioru ścieków.
Z uwagi na nieodpłatny charakter przekazania, w początkowym okresie gmina nie odliczyła podatku VAT naliczonego od wydatków na inwestycję. W późniejszym okresie natomiast, celem uporządkowania niektórych działań z tym związanych, podjęła decyzję o zmianie sposobu udostępnienia infrastruktury z nieodpłatnego użyczenia na odpłatną dzierżawę, a w dalszej kolejności także aport poszczególnych elementów infrastruktury do tejże spółki. Wskazała, że aport przewidywany był już na etapie planowania inwestycji, z uwagi jednak na duży stopień skomplikowania takiej operacji, zdecydowano się ostatecznie na nieodpłatne użyczenie.
Gmina zapytała, czy odpłatne udostępnienie infrastruktury na rzecz spółki będzie stanowiło zmianę przeznaczenia tej infrastruktury i czy w związku z tym gmina będzie miała prawo do zastosowania tzw. korekty wieloletniej podatku naliczonego. Sama stanęła na stanowisku, że taka korekta będzie jej przysługiwała. Gmina powinna zastosować 10-letni okres korekty, w związku z czym ma prawo odliczać rocznie 1/10 podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z budową infrastruktury.
Stanowisko organu podatkowego
Minister finansów uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że nabycie towarów i usług służących wybudowaniu infrastruktury nie miało związku z działalnością gospodarczą gminy. Ponosząc te wydatki z zamiarem nieodpłatnego udostępnienia infrastruktury spółce komunalnej, gmina nie nabywała ich do działalności gospodarczej i tym samym nie działała w charakterze podatnika podatku VAT. Od momentu rozpoczęcia inwestycji do momentu oddania jej w dzierżawę gmina wyłączyła tę infrastrukturę całkowicie z systemu VAT. A to powoduje, że gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w ogóle, w tym w ramach korekty wieloletniej.
