Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 22 maja 2017 r. wydał interpretację indywidualną (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.120. 2017. 1.AP) w przedmiocie prawa do odliczenia VAT z wydatków związanych z realizacją inwestycji obejmującej rozbudowę sieci wodociągowej. Interpretacja została wydana na wniosek gminy, będącej czynnym podatnikiem VAT, która od 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń VAT.
Wątpliwości gminy wzbudziła kwestia prawa do odliczenia VAT z wydatków na planowaną inwestycję z zakresu infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej. Mianowicie gmina planowała zrealizować inwestycję polegającą na rozbudowie sieci wodociągowej, która miała być sfinansowana częściowo ze środków własnych gminy, a w pozostałej części z pożyczki udzielonej przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Założeniem gminy było przekazanie zrealizowanej inwestycji gminnej jednostce budżetowej, realizującej zadania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Jednostka ta miałaby wykorzystywać inwestycję do działalności opodatkowanej w postaci dostarczania wody do nieruchomości położonych na terenie gminy.
W związku z powyższym, gmina wystąpiła z zapytaniem czy będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację ww. inwestycji. Prezentując własne stanowisko w sprawie, gmina stwierdziła, że takie prawo będzie jej przysługiwało, przedstawiając jedynie lakoniczne uzasadnienie sprowadzające się do stwierdzenia, że poniesione wydatki będą w całości związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko gminy za prawidłowe i potwierdził, że gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od planowanej inwestycji. Należy jednak zwrócić uwagę, że w uzasadnieniu swojego stanowiska dyrektor KIS przywołał także przepisy ustawy o VAT regulujące kwestę tzw. prewspółczynnika VAT. Nie zakwestionował wprawdzie faktu, że gmina będzie miała prawo do odliczenia VAT, jednakże poczynił istotne zastrzeżenie, stwierdzając, że wydana interpretacja dotyczy jedynie zadanego przez gminę pytania, nie rozstrzyga natomiast kwestii zakresu w jakim gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT, zaznaczając jednocześnie, że niewykluczone jest iż gmina powinna zastosować prewspółczynnik VAT określony w art. 86 ust. 2a – 2h ustawy o VAT.
Komentarz eksperta
Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP
W mojej ocenie w omawianej interpretacji organ podatkowy zajął słuszne stanowisko. Oczywistym jest fakt, że gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od realizowanej inwestycji wodociągowo-kanalizacyjnej, która będzie wykorzystywana w gminnej jednostce budżetowej do działalności opodatkowanej VAT (tj. czynności wykonywanych na rzecz podmiotów zewnętrznych – mieszkańców i firm – w zakresie dostawy wody i odprowadzania nieczystości). Jednakże, w świetle obowiązujących przepisów zakres prawa do odliczenia VAT od wydatków na przedmiotową inwestycję powinien uwzględniać prewspółczynnik. Po scentralizowaniu dla celów VAT rozliczeń gminy oraz jej jednostek i zakładów budżetowych, inwestycja polegająca na budowie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej dotyczy całej działalności gminy jako podatnika, a zatem zarówno działalności gospodarczej (sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotów zewnętrznych), jak i częściowo zadań własnych gminy wykonywanych przez jednostki budżetowe (urząd gminy, szkoły, dom pomocy społecznej).
Wynika to z faktu, że po centralizacji jednostka budżetowa nie wystawia już faktur z tytułu usług dostawy wody i odbioru ścieków świadczonych na rzecz innych jednostek budżetowych tej samej gminy. W konsekwencji, zasadne jest zastosowanie do odliczenia VAT prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT oraz dodatkowo również współczynnika sprzedaży, gdy w gminie występuje również sprzedaż zwolniona z VAT. Kwestią wątpliwą jest w takiej sytuacji ustalenie metody kalkulacji prewspółczynnika. Zastosowanie metody dochodowej na podstawie wzoru wynikającego z rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. może być nieadekwatne do faktycznego wykorzystania przedmiotowej inwestycji. Wydaje się, że dobrym sposobem byłoby zastosowanie proporcji opartej na udziale dochodów uzyskiwanych z gospodarki wodno-kanalizacyjnej od podmiotów zewnętrznych (opodatkowanych VAT) w całej kwocie dochodów uzyskiwanych z tego tytułu w danym okresie od podmiotów zewnętrznych i wewnętrznych jednostek budżetowych (które nie prowadzą działalności gospodarczej). Jednak zastosowanie przez gminę metody innej niż wzór wynikający z rozporządzenia nie jest aktualnie akceptowane przez organy podatkowe, mimo że takie prawo gminy wynika z przepisów (art. 86 ust. 2h ustawy o VAT). Dodatkowa trudność dla gminy wiąże się w takim przypadku z rozliczeniem dotacji, gdyż nie jest znana z góry kwota podatku VAT niepodlegającego odliczeniu, a więc uznawanego za koszt kwalifikowalny. Kwota nieodliczonego VAT może się zmieniać w okresie 10 lat z uwagi na korektę odliczenia wynikającą ze zmiany współczynnika i prewspółczynnika.
