Jak informuje Urząd Ochrony Danych Osobowych, w ostatnim czasie wpływają do niego liczne sygnały od przedstawicieli sektora publicznego, jak i prywatnego na temat wątpliwości pojawiających się w procesie pozyskiwania danych osobowych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) na potrzeby programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2019.

Organy gmin sygnalizują Prezesowi  UODO, że muszą pozyskiwać na rzecz GUS dane od jednostek im podległych, czyli pośredniczenia w procesie realizacji obowiązków względem GUS. Administratorzy danych w jednostkach podległych organom gminy wyrażają zaniepokojenie co do zgodności tych operacji z RODO.

Czytaj też: UODO: projekt o aplikacji taksówkowej groźny dla pasażerów

- O ile zrozumiałe jest, że GUS może realizować swoje uprawnienia, wnioskując bezpośrednio do jednostek podległych gminom o przekazanie danych w zakresie wynikającym z przepisów o statystyce publicznej, to w ocenie Prezesa UODO do organów gmin nie powinno być kierowane żądanie, by to one pozyskały te dane z jednostek im podległych. Organy gminy nie są organami statystyki publicznej i nie mogą pełnić roli instytucji pośredniczącej, działając na rzecz GUS - uważa Prezes UODO.

Natomiast w przypadku podmiotów z sektora prywatnego, np. operatorów telefonii komórkowej, podnoszone jest m.in. to, że nie zawsze posiadają dane, o które wnioskuje  GUS danych, a z przepisów prawa nie wynika, aby miały prawo do ich pozyskania i dalszego przetwarzania. Przykładem jest sytuacja, gdy przedsiębiorca dysponuje adresem, pod którym świadczona jest usługa, ale nie posiada adresu zamieszkania usługobiorcy, o który pyta GUS.

Prezes UODO skierował więc wystąpienie do Prezesa GUS, w którym wyraził stanowisko, że przepisy o statystyce publicznej nie mogą być podstawą do poszerzania zakresu danych osobowych, które administrator miałby przetwarzać wyłącznie dla realizacji zadań GUS. Wniosek GUS o przekazanie danych powinien być skierowany do podmiotów, które są ich administratorami, musi też istnieć podstawa uprawniająca do żądania udostępnienia danych.

- Badania statystyczne trzeba prowadzić z poszanowaniem zasad ochrony danych osobowych. Muszą ich przestrzegać wszystkie podmioty zaangażowane w realizację tego ważnego zadania publicznego - podkreślił Prezes UODO.

Jego zdaniem podmioty, które miałyby udostępniać dane osobowe muszą pamiętać o przestrzeganiu przepisów o ochronie danych osobowych i - zgodnie z wynikającą z RODO zasadą rozliczalności - być w stanie to wykazać.

- Przepisy z zakresu statystyki publicznej są podstawą do udostępnienia jedynie tych danych osobowych, które administrator może posiadać zgodnie z prawem dla realizacji ściśle określonych celów, przy zachowaniu zasad, o których mowa w art. 5 RODO, w tym zasady proporcjonalności, minimalizacji i ograniczenia czasowego - stwierdził Prezes UODO.

Uważa on, że wątpliwości zgłaszane przez gminy i firmy trzeba wyeliminować jak najszybciej. Wyznaczył prezesowi GUS 30-dniowy termin na przedstawienie propozycji rozwiązań w tej sprawie.