– Będziemy się starali wszelkimi środkami prawnymi odwrócić rozwiązania, które sprawiły, że nie jesteśmy pewni swojej przyszłości zawodowej – zapowiada Sławomir Siwy, przewodniczący Związku Zawodowego Celnicy PL. Podkreśla, że uchwalona w piątek ustawa tworząca Krajową Administrację Skarbową nie daje wszystkim celnikom gwarancji utrzymania statusu funkcjonariusza. Zauważa też, że taki stan niepewności może się przełożyć na mniejsze zaangażowanie w pracy, a w konsekwencji nawet zmniejszenie wpływów z podatków.

Wprawdzie ustawa musi jeszcze przejść przez Senat i biurko prezydenta, ale Sławomir Siwy już zapowiada, że w tym kształcie nadaje się do zbadania przez Trybunał Konstytucyjny i instytucje europejskie. Chodzi przede wszystkim o to, że cywilny pracownik administracji ma znacznie mniejszą pewność utrzymania zatrudnienia niż mundurowy.

Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej i ustawa ją wprowadzająca przewidują połączenie trzech służb: skarbowych, kontroli skarbowej i celnej. Wprawdzie ustawa zawiera przepis mówiący, że wszyscy dzisiejsi funkcjonariusze celni automatycznie stają się funkcjonariuszami nowej służby celno-skarbowej, ale ostateczny status każdego celnika ma się rozstrzygnąć w ciągu kolejnych kilku miesięcy. Według zapowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów statusu funkcjonariusza ma zostać pozbawionych kilka tysięcy celników. Stanie się to prawdopodobnie w ciągu kilku pierwszych miesięcy od dnia wejścia w życie reformy, czyli od 1 stycznia 2017 r.

Tak bliski termin wprowadzenia reformy również budzi wątpliwości.

– Zostały dwa miesiące, a potrzeba co najmniej dwóch lat. Przecież to się wiąże z koniecznością przeorganizowania pracy wielu tysięcy ludzi i wdrożenia nowego systemu informatycznego obsługującego całą nową administrację – zauważa Sławomir Siwy.

Te obawy podziela Irena Ożóg, doradca podatkowy i była wiceminister finansów.

– Ogólny kierunek reformy jest słuszny, bo działające dzisiaj trzy służby nie zawsze dobrze ze sobą współpracują – zauważa. Zwraca jednak uwagę, że tak szybkie tempo wprowadzenia reformy może się źle odbić na skuteczności poboru podatków. – Na to nakłada się jeszcze planowana rewolucja w opodatkowaniu dochodów osobistych – dodaje. Przypomina, że o nowej daninie wciąż niewiele wiadomo, m.in. w aspekcie jej stosowania przez administrację skarbową. Chodzi zwłaszcza o to, kto ma się zająć jej poborem, kontrolą podatników i egzekucją zobowiązań.

Reforma budzi także inne obawy. Nowe przepisy mogą bowiem – w opinii niektórych skarbowców – prowadzić do likwidacji mniejszych urzędów skarbowych albo przynajmniej do redukcji zatrudnienia. Zastrzegający anonimowość pracownicy takich urzędów wskazali w rozmowie z „Rzeczpospolitą" na art. 30 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Pozwala on na powierzenie niektórych czynności urzędu skarbowego jednostkom samorządu terytorialnego. Dziś taka możliwość nie jest przewidziana w ustawie o izbach i urzędach skarbowych.

– Nawet jeśli nie zostaniemy zwolnieni, to możemy być przesunięci do innego urzędu skarbowego, co oznacza konieczność dojazdów poza miejsce zamieszkania – zwraca uwagę jeden z rozmówców.