Do prokuratur trafiają nie tylko sprawy karne. W 2016 r. wpłynęło do nich np. 75 tys. cywilnych i 42 tys. administracyjnych. Chodzi m.in. o sprawy kierowców, którzy skarżą się na płatne parkowanie w sobotę, mieszkańców, którzy nie powinni płacić za przyłączenie do sieci wodociągowych, czy pracowników, którzy stracili na outsourcingu. Do wielu z nich prokuratura przyłącza się, wspierając obywateli.
Realna pomoc
– Takie sprawy są podejmowane, by obywatele realnie odczuli, że prawo działa, a państwo nie zostawia ich bez opieki – mówi Robert Hernand, zastępca prokuratora generalnego.
Zastrzega, że do ustawowych obowiązków prokuratorów należy m.in. wytaczanie powództw w sprawach cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych. Warunek jest jeden – wymaga tego ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli.
Prokurator Krzysztof Parchimowicz ze Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex super omnia" też uważa, że prokuratura powinna wspierać w sprawach cywilnych.
– To jedno z zadań prokuratury. Pierwsze, najważniejsze, to ściganie przestępczości – mówi.
I dodaje, że jeśli prokuratura podejmuje takie działania, to dobrze.
– Udział prokuratora daje szansę na załatwienie konkretnego problemu. Prokurator jest profesjonalnym prawnikiem. Obywatel sam jest bez szans – uważa Parchimowicz.
Dodaje jednak, że bardzo niepokoją go działania prokuratury uderzające w praworządność. I podaje przykłady: drukarza z Łodzi, nauczycielki prześladowanej za zdjęcie krzyża w szkole czy monitoringu małżeństw jednopłciowych.
Jak cyfrowa rewolucja wpływa na biznes i życie codzienne
Wytyczne w tej ostatniej sprawie w lutym 2017 r. wydał Robert Hernand. Zlecił prokuratorom, by interesowali się informacjami o toczących się postępowaniach o wpisanie do polskich ksiąg stanu cywilnego zagranicznego aktu małżeństwa zawartego przez osoby tej samej płci. Wystąpienie, choć wywołało dyskusję w środowisku, nie miało większego znaczenia dla praktyki.
Sprawy duże i małe
Zupełnie inaczej było w sprawach pracowników pokrzywdzonych przez firmy outsourcingowe. Już ponad 300 firm ma kłopoty z wymiarem sprawiedliwości. Wszystko za sprawą oszukańczych spółek, które działając jako agencje pracy, oferowały przedsiębiorcom obniżenie kosztów zatrudnienia. Na przestępczym procederze ucierpiało blisko 17 tys. pracowników. Prokuratura Okręgowa we Wrocławiu prowadzi jedno z takich śledztw. Do tej sprawy przystąpił prokurator. Śledczy biorą teraz udział w każdej takiej sprawie, choć ich udział w sprawie cywilnej nie jest obowiązkowy. Zaleciła im to w lipcu 2017 r. Prokuratura Krajowa.
Podobnie stało się w sprawie samorządów, które pobierały – i pobierają – opłaty za przyłączenie do sieci wodociągowych.
– Gminy nie mogą pobierać od mieszkańców tych opłat – twierdzi prokuratura. I dlatego prokuratorzy skarżą uchwały ustanawiające opłaty. To efekt ostatnich wytycznych. Jeśli skarga nie zostanie uwzględniona, będą składać skargi kasacyjne. O każdym rozstrzygnięciu mają też informować PK.
Departament Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej stanął też w obronie kierowców. Poprosił wszystkich prokuratorów, by reagowali na drodze cywilnej i administracyjnej, aby wyeliminować praktyki pobierania od kierowców opłat za parkowanie w sobotę.
Zdarza się bowiem, że niektóre samorządy wydzierżawiają parkingi prywatnym operatorom, a ci pobierają od kierowców opłaty za parkowanie. Nawet w miejscach i dniach, w których – zgodnie z ustawą o drogach publicznych – nie powinny być one pobierane, czyli w soboty i niedziele.
