Od 20 stycznia 2012 r. prowadzone są prace nad nowelizacją kodeksu postępowania karnego oraz pozostałych ustaw regulujących zagadnienia proceduralne związane z postępowaniem, którego przedmiotem jest rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności za przestępstwo, przestępstwo lub wykroczenie skarbowe albo za wykroczenie.
Jak czytamy na stronie adwokatura.pl. z uwagi na przyjęte przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego założenia stanowiące podstawę teoretyczną i modelową wszystkich zawartych w opracowanym projekcie nowelizacji k.p.k. i niektórych innych ustaw regulacji szczegółowych, znaczenie projektowanej zmiany normatywnej zdecydowanie wykracza poza „zwykłą" nowelizację prawa procesowego.
- Zarówno kodeks postępowania karnego z 1997 r., jak i dokonywane w tej ustawie w okresie kilkunastu lat zmiany, nie ingerowały w fundamentalne założenia i opierały się na akceptacji wyrażonego przez wszystkie instytucje k.p.k. modelu procesu inkwizycyjno-kontradyktoryjnego - podkreślają adwokaci.
Zdaniem adwokatury, model procesu karnego przesądzał o zdecydowanej dominacji elementów inkwizycyjnych na etapie postępowania przygotowawczego, które w niewielkim zakresie i co do zasady wyłącznie w kontekście czynności sądu w postępowaniu przygotowawczym, modyfikowane są przez elementy kontradyktoryjne. W postępowaniu jurysdykcyjnym zaś model procesu karnego oparty był na tej samej zasadzie, z tą tylko odmiennością, iż na tym etapie procesu występuje zdecydowanie większa ilość wyjątków na rzecz kontradyktoryjności. - Stanowił on zatem podstawę wielokrotnie przedstawianych przez przedstawicieli środowiska adwokackiego krytycznych uwag, dotyczących zarówno koncepcji, na której oparta jest obowiązująca ustawa procesowa, jak i szczegółowych rozwiązań w niej zawartych, i wreszcie praktyki stosowania prawa w sprawach karnych opartej na tej regulacji - tłumaczy adwokatura. I zaznacza, że propozycje zmian zawarte w projekcie opracowanym przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości RP oparte są na założeniu istotnej modyfikacji modelu procesu, mającej na celu przekształcenie polskiej ustawy procesowej w regulację opartą na dominacji elementów kontradyktoryjnych.
Za fundamentalną zmianę NRA uznała odmienne określenie roli obrońcy i oskarżyciela