Doradcy podatkowi: nieobecny podatnik broniony w sporze z fiskusem

Pisane na Berdyczów

Kłopoty w kontakcie z podatnikiem nie zawsze muszą wynikać z chęci ucieczki przed fiskusem. Teoretycznie o każdej zmianie miejsca swojego zamieszkania trzeba zawiadamiać urząd skarbowy na formularzu ZAP-3 (gdy nie prowadzi się biznesu) albo NIP-7 (dla prowadzących działalność gospodarczą).

– W praktyce podatnicy o tym często zapominają, a urzędy skarbowe po dwukrotnej bezskutecznej próbie doręczenia uważają, że dokonało się tzw. doręczenie zastępcze, wydają decyzję w stosunku do nieobecnego i mogą zablokować mu konto bankowe – opowiada Sławomir Śliwowski, adwokat prowadzący sprawy podatkowe, wspólnik kancelarii Perfect z Sosnowca. Dodaje, że w takich sytuacjach podatnik pozostaje praktycznie bezbronny, a zasada czynnego udziału strony w postępowaniu podatkowym staje się fikcją.

W takich przypadkach, według art. 138 ordynacji podatkowej, sąd powinien wyznaczyć kuratora lub przedstawiciela dla osoby nieobecnej. Jednak w praktyce urzędowi łatwiej wykorzystać furtkę „doręczenia zastępczego".

Ministerstwo Finansów chce jeszcze bardziej przyspieszyć działania urzędów w takich sprawach. Zamiast poszukiwań podatnika, wyznaczy mu tymczasowego pełnomocnika. Ma być nim doradca podatkowy, wyznaczony w porozumieniu z Krajową Radą Doradców Podatkowych.

Profesjonalna pomoc

Projektowane przepisy ordynacji (nowe art. 138m–138w, 138o) przewidują, że rozwiązanie to będzie dotyczyło tylko „spraw niecierpiących zwłoki", a taki pełnomocnik ma działać tylko do czasu wyznaczenia przez sąd kuratora dla osoby nieobecnej.

– Obawiam się, że w praktyce to rozwiązanie może być stosowane np. w stosunku do emigrantów, którzy mają w kraju majątek, a władze skarbowe mają wątpliwości, czy pochodzi on z ujawnionych dochodów – uważa adw. Sławomir Śliwowski. Przyznaje jednak, że nawet w takich sytuacjach doradca podatkowy dobrze zabezpieczy interesy nieobecnego podatnika, bo prawdopodobnie podejmie próbę skontaktowania się z nim i to nie w formie „doręczenia zastępczego", ale wszystkimi możliwymi sposobami.

Nowe zadania dla doradców będą finansowane z państwowej kasy. Projekt przewiduje, że za takie czynności doradcy będzie się należało wynagrodzenie według stawek jak za świadczoną dziś pomoc prawną z urzędu. Przykładowo, gdy doradca poprowadzi sprawę przed sądem I instancji, a kwota spornego podatku wyniesie od 10 tys. do 50 tys. zł, zainkasuje od państwa 2400 zł. Gdy spór z fiskusem będzie dotyczył kwoty powyżej 200 tys. zł – dostanie 7200 zł.

Dla wielu doradców, zwłaszcza w mniejszych ośrodkach, mogą to być atrakcyjne stawki. Większość aktywnych zawodowo doradców skupia się dziś na prowadzeniu księgowości swoich klientów, a reprezentacją przed urzędami skarbowymi i sądami zajmują się nieliczni.

etap legislacyjny: uzgodnienia miedzyresortowe

OPINIA dla Rz

prof. Jadwiga ?Glumińska-Pawlic - przewodnicząca ?Krajowej Rady ?Doradców Podatkowych