Ułatwienia dla firm w budowie sieci internetowej

1 lipca weszła w życie nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (dalej jako „nowelizacja megaustawy"). W przeważającej mierze stanowi ona implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/61 UE z 15 maja 2014 r. w sprawie środków, mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej (tzw. dyrektywa kosztowa). Celem nowych rozwiązań jest przyspieszenie dostępu do internetu, szczególnie na obszarach o niskim stopniu urbanizacji.

Nowelizacja megaustawy zawiera wiele nowych rozwiązań, mających istotny i bezpośredni wpływ na działalność jednostek samorządu terytorialnego. Do najistotniejszych zaliczyć można:

- obowiązek udostępnienia infrastruktury technicznej, w tym sieci ściekowej, melioracyjnej i drenażowej na potrzeby telekomunikacji,

- oferty ramowe na dostęp do infrastruktury technicznej,

- koordynację robót budowlanych dla inwestycji publicznych,

- nowe obowiązki informacyjne oraz konieczność publikowania swoich planów inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego,

- zmiany zasad udostępnienia kanałów technologicznych i inne zmiany w zakresie ustawy o drogach publicznych,

- powołanie Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji – od 1 stycznia 2017 r.

Udostępnienie infrastruktury technicznej

Już od 2010 r. przedsiębiorcy energetyczni i przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne były zobowiązane do udostępniania swojej infrastruktury na potrzeby realizacji sieci telekomunikacyjnych, jednak w praktyce nie było to wykorzystywane. Od 1 lipca 2016 r. , po zmianie przepisów, podmioty wykonujące zadania z zakresu użyteczności publicznej, w tym jednostki samorządu terytorialnego, które zapewniają infrastrukturę techniczną na potrzeby:

- zaopatrzenia ludności w wodę (z zastrzeżeniem, że elementy sieci wykorzystywane do zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi są wyłączone z zakresu ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych),

- gromadzenia, przesyłania, oczyszczania lub odprowadzania ścieków,

- ogrzewania, systemów odwodnienia, w tym ciągów drenażowych,

- transportu, w tym linii kolejowych, dróg, portów i lotnisk,

- zapewnienia oświetlenia w miejscach publicznych

– (dalej jako operatorzy sieci) będą zobowiązane do udostępnienia swojej infrastruktury na potrzeby szybkich sieci szerokopasmowych. Taki obowiązek polega na możliwości wykorzystania słupów, kanalizacji, rurociągów czy części budynków na potrzeby realizacji sieci telekomunikacyjnych (najczęściej układanie kabli w kanalizacji ściekowej, postawienie anten i innych urządzeń na słupie elektroenergetycznym). Dostęp jest odpłatny.

Oznacza to, iż wszystkie spółki i jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne, przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, ale także zarządcy samorządowych lotnisk muszą liczyć się z możliwością udostępnienia swoich zasobów przedsiębiorcom telekomunikacyjnym.

Odmowa tylko na piśmie

W celu uzyskania dostępu do infrastruktury technicznej przedsiębiorca telekomunikacyjny może zwrócić się z wnioskiem do operatora sieci (definicja patrz ramka), który ma 60 dni na jego rozpatrzenie. Odmowa dostępu musi być przedstawiona pisemnie i szczegółowo uzasadniona na podstawie przesłanek, wynikających z ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Podstawą odmowy może być m.in. brak dostępnej przestrzeni, względy bezpieczeństwa usług i sieci „podstawowej', czy zdrowie publiczne.

Co istotne, w przypadku odmowy zapewnienia takiego dostępu, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (po uprzednim uzyskaniu uzgodnienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki lub w odniesieniu do przedsiębiorstw, zapewniających infrastrukturę techniczną na potrzeby transportu kolejowego (PKP PLK S.A.) - Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego) będzie mógł administracyjnie rozstrzygnąć taki spór, wydając decyzję w sprawie dostępu do infrastruktury technicznej, która zastąpi umowę pomiędzy stronami.

Oferty ramowe

Istotną nowością, która wejdzie w życie na początku nowego roku, jest obowiązek stosowania przez operatorów sieci tzw. ofert ramowych na dostęp do infrastruktury technicznej. W takiej ofercie muszą znaleźć się techniczne i finansowe warunki przyszłej współpracy z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym. Co ważne, takie oferty będą musieli przedstawiać jedynie operatorzy sieci, w tym jednostki samorządu terytorialnego, do których zwróci się Prezes UKE.

W przypadku posiadania oferty ramowej, właściwy podmiot zobowiązany jest do jej bezwzględnego stosowania, tzn. nie może oferować dostępu do infrastruktury technicznej na warunkach gorszych niż z niej wynikających. Oferta ramowa jest publicznie udostępniana na stronie internetowej (np. w BIP). Co istotne, w kompetencjach Prezesa UKE będzie możliwość zmiany oferty ramowej w trybie decyzji administracyjnej.

Koordynacja robót budowlanych

W przypadku realizacji inwestycji ze środków publicznych (nawet w niewielkiej części) operator sieci, w tym jednostka samorządu terytorialnego jest zobowiązany do tzw. koordynacji robót budowlanych, w przypadku złożenia odpowiedniego wniosku przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego. Taka koordynacja polega albo na wspólnej realizacji inwestycji (np. prace w wykopie), albo na zaprojektowaniu i wykonaniu przez operatora sieci dodatkowej infrastruktury technicznej (np. kanalizacji kablowej, szafy kablowej, antenowej konstrukcji wsporczej), jeżeli powielenie tej infrastruktury przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego jest technicznie niemożliwe lub ekonomicznie nieopłacalne.

Dlatego też, wszystkie jednostki samorządu terytorialnego muszą liczyć się z możliwością pojawienia się w ich inwestycjach (np. przebudowa mostu, budowa kanalizacji ściekowej) dodatkowej infrastruktury telekomunikacyjnej, co może spowodować utrudnienia w procesie inwestycyjnym. Podobnie jak w przypadku dostępu do infrastruktury technicznej tutaj również może zostać wydana decyzja, zastępująca umowę pomiędzy stronami. Jednakże organem właściwym do wydania decyzji jest starosta, a nie Prezes UKE.

Publikacja planów inwestycyjnych

Podmioty wykonujące zadania z zakresu użyteczności publicznej, w tym jednostki samorządu terytorialnego muszą udostępniać informacje o lokalizacji (przebiegu), parametrach i aktualnym sposobie użytkowania infrastruktury, na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Co więcej, każdy przedsiębiorca będzie uprawniony do przeprowadzenia inspekcji infrastruktury technicznej na miejscu. Informacje o infrastrukturze można przekazać również do Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji (prowadzonego przez Prezesa UKE), co zwalnia z obowiązku udostępniania ich każdorazowo na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.

Dodatkowo, w celu zapewnienia możliwości udziału przedsiębiorcy telekomunikacyjnego w danym projekcie inwestycyjnym, operator sieci jest zobowiązany – na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego - udostępnić informacje o planowanych w ciągu najbliższych 6 miesięcy lub aktualnie wykonywanych pracach budowlanych. Informacje te mogą również być przekazywane do Punktu Informacyjnego ds. telekomunikacji.

Zmiany w udostępnieniu kanałów technologicznych

Po prawie sześcioletniej przerwie powrócono do czteroletniego okresu ochronnego dla umieszczenia infrastruktury telekomunikacyjnej w pasie drogi (poprzednie przepisy obowiązywały do 2010 r.). W praktyce zatem, zarządca drogi, chcący dokonać remontu lub przebudowy drogi publicznej w ciągu czterech lat od umieszczenia na niej infrastruktury telekomunikacyjnej, musi ponieść te koszty samodzielnie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy taki remont lub przebudowa zostały przewidziane wprost w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego lub wieloletniej prognozie finansowej, a także w samej decyzji administracyjnej, wydawanej przez zarządcę drogi na potrzeby lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej. Rozwiązania te mają zatem chronić posiadaczy infrastruktury przed kosztami, wynikającymi z działań od nich niezależnych, co jest szczególnie istotne dla samorządowych regionalnych sieci szerokopasmowych, zrealizowanych w perspektywie finansowej UE 2007 – 2013.

Wprowadzono również administracyjny tryb udostępnienia kanału technologicznego, w tym ustawowe uregulowanie stawek maksymalnych za udostępnienie 1 mb kanału technologicznego. Warto podkreślić, iż wraz z ustawą weszło w życie rozporządzenie, regulujące wzór wniosku o udostępnienie kanału technologicznego przez zarządców dróg publicznych i wysokość opłat za udostępnienie 1 mb kanału technologicznego oraz sposobu obliczania opłaty za częściowe udostępnienie kanału technologicznego (patrz podstawa prawna).

Punkt informacyjny ds. Telekomunikacji

1 stycznia 2017 r. zacznie działać krajowy Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji, odpowiedzialny za zbieranie i udostępnianie informacji, dotyczących infrastruktury telekomunikacyjnej i technicznej. Punkt będzie udzielał informacji m.in. na temat istniejącej lub planowanej infrastruktury technicznej (lokalizacja i przebieg, dane kontaktowe, rodzaj),a także o opłatach za zajęcie pasa drogowego. Dane do punktu będą przekazywane na wniosek Prezesa UKE – także przez marszałków województw, starostów i prezydentów miast (dane z wojewódzkich i powiatowych zasobów geodezyjnych i kartograficznych). Obligatoryjnie informacje, dotyczące lokalizacji infrastruktury technicznej w pasie drogowym i kanałów technologicznych, a także stosowanych opłat będą przekazywać zarządcy dróg.