Firma deleguje zatrudnionego do pracy w Finlandii

Od 1 maja 2006 r. Polacy nie muszą już ubiegać się o zezwolenie na podjęcie pracy w Finlandii. Ci jednak, którzy podejmują tam zatrudnienie, mają obowiązek zarejestrować się w tamtejszych biurach zatrudnienia w Vantaa, Tampere i Lappeenranta, ale wnioski rejestracyjne można składać we wszystkich biurach zatrudnienia w całej Finlandii.

Informację o zatrudnieniu zgłasza albo pracodawca, albo pracownik. Zarejestrować należy się najpóźniej w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pracy. Taka formalność nie jest jednak wymagana, gdy stosunek pracy nie trwa dłużej niż dwa tygodnie lub jeżeli policja już wcześniej zalegalizowała pobyt pracownika. Obowiązek rejestracji będzie jeszcze wymagany do 2009 r.

Podjęcie stałej pracy wymaga też zgłoszenia w tamtejszym urzędzie podatkowym.

Pracodawca wysyłający pracowników do Finlandii na kontrakt zawarty z tamtejszą firmą musi ustanowić w tym kraju swojego przedstawiciela. I to od chwili, gdy delegowani pracownicy rozpoczynają pracę. Taki obowiązek ustanawia fińska ustawa o pracownikach delegowanych (z 9 grudnia 1999 r. ze zm.). Przedstawicielem może być osoba fizyczna zamieszkała na stałe w Finlandii lub firma, np. rozrachunkowa.

Przedstawiciel nie przejmuje ani praw, ani obowiązków pracodawcy. Ma być tylko łącznikiem między firmą wysyłającą i fińskimi władzami podatkowymi lub inspekcją pracy. Pełnomocnictwo przedstawiciela musi opiewać na co najmniej 12 miesięcy po zakończeniu w Finlandii pracy przez pracowników delegowanych.

-dane pracodawcy i dane osobowe pracowników,

-zaświadczenie o delegowaniu pracownika do wykonywania pracy w Finlandii,

-informacje o warunkach zatrudnienia, zawierające m.in. termin i miejsce zatrudnienia w Finlandii, zakres czynności, nazwę układu zbiorowego pracy stosowanego do pracownika, zasady określania wynagrodzenia oraz czas pracy (informacje te trzeba przechowywać dwa lata),

- rozliczenie czasu pracy każdego pracownika podczas pobytu w Finlandii,

- rozliczenie wypłaconych wynagrodzeń, jeżeli pracownik wykonywał w Finlandii pracę dłużej niż osiem dni.

Osobie skierowanej do Finlandii na podstawie delegowania udzielasz dwóch dni urlopu za miesiąc pracy. Za nadgodziny płacisz podobnie jak w Polsce.

Delegując pracowników do Finlandii, musisz przestrzegać co najmniej warunków pracy i płacy określonych w obowiązujących na szczeblu ogólnokrajowym branżowych układach zbiorowych. Jeśli te warunki będą z nimi sprzeczne, to są nieważne. Zatem pracownikowi polskiemu w Finlandii przysługują takie same prawa jak zatrudnionemu tam Finowi. Dotyczy to m.in.

-wysokości płacy,

-czasu pracy,

-okresów wypowiedzenia,

-urlopu wypoczynkowego,

- urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.

Warunki zatrudnienia strony uzgadniają w umowie o pracę. Powinna ona zawierać podstawowe informacje, np. rodzaj, miejsce i czas wykonywanej pracy, wysokość płacy i pobieranych podatków, sposób i koszt zakwaterowania i wyżywienia (jeśli występuje). Pozwoli to rozstrzygnąć ewentualne wątpliwości w razie sporu między pracodawcą a pracownikiem. Dlatego taką umowę najlepiej zawrzeć na piśmie.

Mimo że w Finlandii zazwyczaj pracuje się więcej niż 8 godzin dziennie i 40 godzin na tydzień, to w dwóch tygodniach okresu rozliczeniowego pracownik nie może przekroczyć 80 godzin, a w trzech tygodniach 120 godzin. Przeciętnie więc tydzień pracy nie potrwa dłużej niż 40 godzin. Godziny pracy mają być ułożone zgodnie z prawem pracy lub układami zbiorowymi w określonym okresie rozliczeniowym, np. dwutygodniowym.

W Finlandii nie ma ustawowo zagwarantowanej płacy minimalnej. W wielu branżach jednak pracodawcy i organizacje pracownicze zawierają układy zbiorowe pracy.

Na ogół pod względem warunków zatrudnienia są one korzystniejsze dla pracowników niż umowy zawarte wyłącznie na podstawie prawa pracy. Jeśli więc delegowany z Polski pracownik trafi np. do branży metalurgicznej, to pracodawca ma mu zagwarantować tamtejsze stawki.

Pierwsze dwie godziny nadliczbowe w dobie są opłacane dodatkiem 50-proc. do normalnego wynagrodzenia, a następne 100-proc. dodatkiem. Tygodniowe godziny nadliczbowe wynagradza się 50-proc. dopłatą do wynagrodzenia. Pierwsze 12 nadgodzin w okresie dwóch tygodni i 18 pierwszych nadgodzin w okresie trzytygodniowym oznaczają dla pracodawcy wzrost płacy pracownika o 50 proc., a następne godziny o 100 proc. Podobnie 100-proc. stawką należy uregulować pracę w niedzielę. Natomiast nadgodziny wieczorne i nocne są wynagradzane zgodnie z porozumieniami zbiorowymi.

Na podstawie ustawy o urlopach rocznych (Vuosilomalaki) polskiemu pracownikowi przysługuje podobny wymiar urlopu wypoczynkowego, jak zatrudnionemu Finowi. Są to 2 dni za każdy przepracowany miesiąc. Jeżeli zatrudnienie trwało dłużej niż rok, to pracownik ma prawo do 2,5 dnia urlopu za każdy przepracowany miesiąc, czyli 30 dni roboczych urlopu rocznie (wliczając soboty). Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Jeśli nie może on wykorzystać wypoczynku, bo np. stosunek pracy ustaje, to otrzymuje rekompensatę odpowiednią do wynagrodzenia przysługującego mu w czasie urlopu.

Pracujący rodzice mogą w Finlandii korzystać z wielu form opieki nad dziećmi. Urlop macierzyński i wychowawczy (rodzicielski) może trwać nawet 263 dni robocze (bez niedziel i dni świątecznych).

Podczas pierwszej części urlopu matka może korzystać ze 105 dni, a potem rodzice decydują, które z nich będzie go kontynuować. Pod pewnymi warunkami ojciec ma prawo do 12 dni dodatkowego urlopu rodzicielskiego.

Ubezpieczenie społeczne zapewnia zasiłek podczas urlopu macierzyńskiego, a z kolei niektóre układy zbiorowe gwarantują matkom pracownicom pensję za część tego urlopu.

Stosunek pracy wypowiadany przez pracodawcę lub pracownika rozwiązuje się po upływie okresu wypowiedzenia. Przy umowie na czas nieokreślony zależy on od okresu zatrudnienia. Jeśli umowę wypowiada pracodawca, to fińska ustawa o umowach pracy (Työsopimuslaki 26.1.2001/55) ustanawia następujące okresy wypowiedzenia:

-1 miesiąc - przy okresie zatrudnienia trwającym do roku,

-2 miesiące - przy zatrudnieniu od 1 do 5 lat,

-3 miesiące - przy zatrudnieniu od 5 do 9 lat,

-4 miesiące - przy zatrudnieniu od 9 do 12 lat,

-5 miesięcy - przy zatrudnieniu od 12 do 15 lat,

-6 miesięcy - przy pracy trwającej ponad 15 lat.

Z kolei gdy inicjatywa rozstania wyjdzie od pracownika, to wyczekiwanie na rozwiązanie umowy wynosi:

-14 dni - przy okresie zatrudnienia do roku,

- 1 miesiąc - przy zatrudnieniu od roku do 10 lat,

- 2 miesiące - przy pracy trwającej ponad 10 lat.

Generalnie zaliczki na podatek dochodowy delegowanych do pracy w Finlandii szef odprowadza tamtejszemu fiskusowi, natomiast podatki pracujący regulują w Polsce.

Do fińskiego urzędu podatkowego trzeba zgłosić każdą zagraniczną firmę lub indywidualnego wykonawcę, z którym zamawiający zawarł kontrakt na rekrutację personelu. Wymóg taki dla fińskiego zamawiającego wykonanie usługi, osoby prawnej lub fizycznej ustanawia ustawa obowiązująca od 1 stycznia 2007 r. Zgłoszenie dotyczy prac podjętych od 1 stycznia 2007 r. lub później, a termin złożenia pierwszego zgłoszenia upływa 31 sierpnia 2007 r.

W ustaleniu, jakie jest miejsce opodatkowania oddelegowanego do pracy w Finlandii, pomocna będzie polsko-fińska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z 26 października 1977 r. (DzU z 1979 r. nr 12, poz. 84; protokół do umowy podpisany został 28 kwietnia 1994 r., opublikowany w DzU z 1995 r. nr 106, poz. 517).

Przewiduje ona tzw. metodę proporcjonalnego odliczenia. Z zasady jest ona niekorzystna dla naszych rodaków. Polega na tym, że dochody uzyskiwane w Finlandii, także przez pracowników oddelegowanych, są opodatkowane w Polsce, chyba że osoba taka jest fińskim rezydentem podatkowym.

Oczywiście zaliczki na podatek w obu wypadkach płaci się w trakcie roku w Finlandii. Dlatego każdy pracownik musi wystąpić do urzędu skarbowego w miejscu zatrudnienia o wydanie karty podatkowej.

Otrzyma przy tej okazji tymczasowy numer PESEL. Wniosek o wydanie karty wypełnia się na formularzu VEROH 5042a (do pobrania na stronach www.vero.fi, In English > Forms and publications). Jeżeli jednak delegowany pozostaje polskim

rezydentem (a tak jest w zdecydowanej większości wypadków), to do 30 kwietnia następnego roku podatkowego składa zeznanie w Polsce, stosując polską skalę i polskie stawki podatkowe, odpowiednio 19, 30 lub 40 proc.

Sposób obliczenia PIT jest następujący. Najpierw od dochodu uzyskanego w Finlandii należy odjąć diety (42 euro dziennie): 30 proc. diety liczonej za każdy dzień pracy za granicą (jeśli trwała ona powyżej 100 dni) albo 100 proc. diety dziennej, ale tylko za 30 dni (jeśli praca trwała krócej niż 100 dni). Powstałą kwotę przelicza się na złote i oblicza polski PIT.

Następnie trzeba odjąć kwotę wolną, tj. 1320 zł na 2007 r. oraz zaliczki zapłacone za granicą. Powstała różnica jest kwotą należną do zapłaty polskiemu fiskusowi. Jeśli jest dodatnia, trzeba dopłacić. Jeżeli jest ujemna, nie można liczyć na zwrot nadpłaty w Polsce.

Rozliczenie w Polsce składa się na druku PIT-36, do którego należy dołączyć druk PIT-ZG, właściwy dla uzyskujących dochody z zagranicy.

Osoba, która dodatkowo uzyskuje dochody w Polsce, musi połączyć je z zarobkami z Finlandii i obliczyć PIT od ich sumy.

Inaczej wygląda tylko sytuacja tych, którzy uzyskali certyfikat fińskiej rezydencji podatkowej. W praktyce nie jest to łatwe, a u delegowanych zdarza się rzadko. Ubiegając się o taki status, muszą oni bowiem wykazać, że centrum ich interesów życiowych (osobistych i gospodarczych) zostało przeniesione do Finlandii.

Gdyby to się udało, wówczas wszystkie swoje dochody światowe, także te uzyskiwane w Polsce, pracownik rozliczałby w Finlandii.

Ministerstwo Finansów rozpoczęło już wstępne negocjacje o zmianie przestarzałej polsko-fińskiej umowy. Podpisanie nowej zapowiada na 2007 r. Wtedy też ma zmienić się metoda na tzw. wyłączenie z progresją.

Oznacza ona, że dochody z Finlandii nie byłyby obciążane PIT w Polsce, a jedynie uwzględniane do obliczenia tzw. efektywnej stawki podatkowej przez osoby zarabiające jednocześnie w kraju i za granicą.

Podatek dochodowy od osób fizycznych w Finlandii składa się z dwóch części. Jedna trafia do budżetu państwa, druga do gminy. Ma on charakter progresywny >patrz tabelka obok. Od podatku można odliczyć koszty wynikające z uzyskania dochodu, odsetki od kredytu na zakup mieszkania, koszty podróży do rodziny pozostawionej w kraju.

O tym, jak oddelegować zatrudnionego do pracy w innych krajach, czytaj: Praca za granicą

Składki trafiają do polskiego ZUS

Składki należne od pensji za delegowanego do Finlandii pracownika płacimy do naszej ubezpieczalni.

Jeśli zatrudnienie w Finlandii przekracza sześć miesięcy, to pracodawca odprowadza - oprócz zaliczek na podatek dochodowy - składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Łącznie jest to około 7 proc.

Pracownik będzie jednak zwolniony z regulowania tych składek na tamtejsze ubezpieczenia, jeśli z polskiego ZUS przedstawi zaświadczenie E101 dokumentujące, że jest ubezpieczony w innym kraju Unii Europejskiej, czyli w tym wypadku w Polsce

Pensje w branżach

W Finlandii od 1 czerwca 2006 r. do 30 września 2007 r. obowiązują wynagrodzenia według branżowych umów zbiorowych. Ustalone są one dla trzech grup płacowych.

Dodatki za pracę Dodatek indywidualny od 3 do 20 proc. wynagrodzenia wypłaca się na podstawie wykazywanych przez pracownika umiejętności zawodowych, zaangażowania i staranności, wyników pracy oraz wszechstronności.

W systemie trzyzmianowym przysługuje dodatek za zmianę:

- popołudniową (np. od 14.00 do 22.00) 100 centów/godz.,

- nocną (np. od 22.00 do 6.00) 184 centy/godz.

Wypłata W niektórych częściach Finlandii poziom pensji różni się. Godzinowe stawki wynagrodzeń w aglomeracji stołecznej - Helsinki, Espoo, Vantaa i Kauniainen - są średnio o 20 centów wyższe niż w pozostałych regionach. Wynika to z wyższych kosztów utrzymania.

Skąd czerpać informacje

Ministerstwo Pracy Ministry of Labour

PL 34, 00023 Valtioneuvosto

tel. + 358 (0)10 60 4001,

faks + 358 (0)10 60 48990

www.mol.fi

Urząd Podatkowy Finnish Tax Administration

PL 325 FI-00052 Helsinki Verotus

tel. + 358 (0)9 731 136,

faks +358 (0)9 731 3595

www.vero.fi

- Informacja podatkowa w języku angielskim: tel. + 358 10 193 310 (dzwoniąc z zagranicy), 0010 193 310 (dzwoniąc z Finlandii)

- Informacje na temat rejestracji podatkowej można uzyskać na stronach internetowych www.ytj.fi, skąd można także pobrać formularz rejestracyjny "Start-up notification, Private trader" oraz w departamencie zagranicznym urzędu podatkowego pod numerem telefonu + 358 10 193 460 (także w języku angielskim).

Konfederacja Przemysłu i Pracodawców Fińskich Confederation of Finnish Industry and Employers

Eteläranta 10, FI-00100 Helsinki

tel. + 358 (0) 68 681,

faks + 358 (0)9 6868 2818

www.tt.fi

Ambasada RP w Helsinkach

Armas Lindgrenin tie 21 FI-00570 Helsinki

tel. + 358 (0)9 618 280,

konsulat + 358 (0)9 618 28 220

faks + 358 (0)9 684 7477

mailto: amb.poland@helsinki.inet.fi

www.helsinki.polemb.net