Najciekawsze interpretacje MPiPS i GIP

GIP – stanowisko Z 15 lutego 2011  (GPP-364/501-4560-93-1/10/PE/RP)

"(...) Ustalenie współczynnika potocznie zwanego urlopowym uzależnione jest od liczby niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Z literalnego brzmienia tego zapisu nie wynika,

aby współczynnik urlopowy uzależniony był od wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 130 k.p. Wobec powyższego można by przyjąć, że zmiana wprowadzona do kodeksu pracy od 1 stycznia 2011, poprzez dodanie art. 130 § 2

1

, nie powinna mieć wpływu na zmianę

sposobu liczenia współczynnika (...).

Wydaje się, że dotychczas wypracowana praktyka obliczania współczynnika służącego do ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego

za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie będzie sprzeczna z obecnie obowiązującymi przepisami (w świetle niezmienionego § 19

ust. 2 rozporządzenia urlopowego). Ponadto dotychczasowy sposób liczenia współczynnika urlopowego, przy uwzględnieniu nowego

art. 130 § 2

1

k.p., w efekcie jest rozwiązaniem korzystniejszym dla pracownika, a więc prawnie jak najbardziej dopuszczalnym (...)".

http://www.rp.pl/artykul/614483.html

Osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ma prawo do dodatkowych dziesięciu dni roboczych urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym (art. 19 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, DzU z 2010 r. nr 214, poz. 1407 ze zm.). Wątpliwości u tych pracowników są następujące:
1. Czy szef ma udzielić tego urlopu bez żadnych uszczupleń, nawet gdy podwładny uzyskał prawo pod koniec roku kalendarzowego, czy proporcjonalnie go wtedy obniżyć?
2. Czy u niepełnosprawnych niepełnoetatowców przy proporcjonalnym wyliczeniu wypoczynku pierwszym działaniem jest dodanie obu wymiarów, np. 26 i 10 dni dodatkowych, a następnie ustalenie z 36 dni proporcji
wobec wielkości etatu? Czy należy oddzielnie wyliczyć proporcjonalny rozmiar wobec każdej części wakacji?

MPiPS

1. Pierwszy dodatkowy urlop wypoczynkowy osoba niepełnosprawna nabywa w całości (czyli dziesięć

dni roboczych), bez względu na to kiedy uzyskała

do niego prawo.

2. Ustalając wymiar urlopu niepełnosprawnego zatrudnionego na część etatu,

należy najpierw obliczyć łączny wymiar urlopu

(tj. 26 dni + 10 dni = 36 dni), a następnie ustalić go proporcjonalnie do wielkości etatu.

MPiPS – stanowisko z 27 kwietnia 2011

1. "(...) odnosząc się do pytania dotyczącego możliwości udzielania w wymiarze proporcjonalnym urlopu dodatkowego, gdy pracownik nabędzie prawo do niego w trakcie roku kalendarzowego, wyjaśniamy, że pierwszy dodatkowy urlop wypoczynkowy osoba niepełnosprawna nabywa w całości (czyli w wymiarze dziesięciu dni roboczych). Nawet jeżeli uzyska do niego prawo np. dopiero w grudniu danego roku. Wynika to zarówno z brzmienia art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, jak i z faktu, że nabycie pierwszego urlopu dodatkowego w trakcie roku traktowane jest jako urlop uzupełniający (a więc urlop ten nie podlega obniżeniu proporcjonalnie do okresu, w którym pracownik nie miał
do niego prawa) (...)".
2. "(...) Odpowiadając natomiast na drugie pytanie dotyczące wyliczania urlopu dodatkowego w stosunku do wymiaru etatu, wyjaśniamy,
że zgodnie ze wspomnianym art. 66 ustawy o rehabilitacji w sprawach nieuregulowanych przepisami wskazanej ustawy zastosowanie mają m.in. przepisy kodeksu pracy. Wykorzystanie i udzielenie dodatkowego urlopu wypoczynkowego przez pracownika niepełnosprawnego odbywa się na zasadach określonych w kodeksie pracy. W związku z tym, ustalając wymiar urlopu pracownika niepełnosprawnego zatrudnionego na część etatu, należy najpierw obliczyć łączny wymiar urlopu (tj. 26 dni + 10 dni = 36 dni), a następnie ustalić ten wymiar proporcjonalnie do wymiaru etatu (...)".
http://www.rp.pl/artykul/652716.html

Jak liczyć miesiąc i rok zatrudnienia podwładnego,
gdy pierwszy dzień roboczy w roku przypadł 3 stycznia
(tak jak w 2011 r.)? Czy miesiąc pracy wtedy zaangażowanego, ważny dla uzyskania przez niego prawa do urlopu wypoczynkowego, upłynie z końcem stycznia,
a rok z końcem grudnia tego roku?

MPiPS

– każdy pracownik, którego stosunek pracy nawiązał się  pierwszy raz 1 stycznia 2011, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem 31 stycznia 2011, a pracownik, którego stosunek pracy nawiązał się 4 stycznia 2011, z upływem 3 lutego 2011.

GIP

– miesiąc pracy upływa w dniu poprzedzającym upływ miesięcznego terminu obliczonego stosownie do przepisów kodeksu cywilnego. Jeśli stosunek pracy został nawiązany 4 stycznia, to miesiąc pracy upłynie 3 lutego, a rok pracy 3 stycznia następnego roku kalendarzowego

MPiPS – stanowisko z 18 stycznia 2011

"(...) Zasady obliczania okresu pracy warunkującego nabycie uprawnień pracowniczych są zatem zawarte w postanowieniach prawa pracy
i odbiegają od reguł prawa cywilnego. Uznając zaś, że kwestia ta jest uregulowana w prawie pracy – jakkolwiek nie wprost – nie ma podstaw, aby sięgać do kodeksu cywilnego, gdyż w myśl art. 300 k.p. stosujemy go do stosunków pracy tylko w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy. Zwrócono uwagę również na to, że szczególne właściwości i potrzeby odrębnego regulowania stosunków pracy skłaniają ustawodawcę do swoistego, innego niż w prawie cywilnym, regulowania zasad obliczania stażu pracy warunkującego nabycie uprawnień do świadczeń pracowniczych. Oznacza to, że zwrotowi odnoszącemu się do okresu zatrudnienia należy nadawać sens nawiązujący do bezpośredniego, potocznego czy naturalnego pojmowania wyrażenia »roku pracy«, czy też jego wielokrotności. Inaczej rzecz ujmując, staż pracy oblicza się w latach, miesiącach i dniach, przy przyjęciu  że termin upływa w przeddzień dnia odpowiadającego nazwie dnia początkowego, następnie sumuje się lata, sumuje się miesiące i przelicza je na lata z uwzględnieniem że 12 miesięcy pracy to jeden rok, sumuje się także dni i przelicza na miesiące, z uwzględnieniem że 30 dni równa się jednemu miesiącowi.
W wyroku z 19 grudnia 1996  (I PKN 47/96) Sąd Najwyższy wprost stwierdził, że sposób liczenia terminów określonych w art. 112 k.c.
nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych, np. określonych w art. 153 k.p. czy art. 156 § 1 k.p. Mimo że na przestrzeni lat brzmienie art. 153 k.p. się zmieniało, zdaniem MPiPS wyrok ten można odpowiednio odnieść do obecnego brzmienia tego artykułu (...)".
http://www.rp.pl/artykul/604548.html

GIP – stanowisko z 17 stycznia 2011 (GPP-364-4560-103-1/10/PE/RP)

"Na gruncie prawa pracy zasady obliczania okresu pracy warunkującego nabycie uprawnień pracowniczych, w tym uprawnienia do urlopu, odbiegają od reguł prawa cywilnego. Pogląd ten potwierdza opinia Sądu Najwyższego, zgodnie z którą okres pracy powinien być ustalony przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów. Zatem jego upływ następuje w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień,
który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym liczenie okresu rozpoczęto. Tak więc sposób liczenia terminów określonych w art. 112 kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych, np. określonych w art. 153 k.p. (por. wyrok SN z 19 grudnia 1996, I PKN 47/96).
W postanowieniu z 11 grudnia 2009 (II PK 223/09) przywołując powyższy wyrok i uchwałę SN z 21 maja 1991 (I PZP 16/91),
SN zwrócił uwagę, że w uzasadnieniach tych orzeczeń podniesiono m.in., że w prawie pracy ustanowione są odrębne od cywilnych reguły liczenia terminów (okresów), zwłaszcza w związku z wprowadzeniem ustawowych okresów i terminów wypowiedzenia umów w celu doprowadzenia do takiego stanu, aby dzień, w którym zwyczajowo zatrudnia się pracowników, nie nakładał się (nie pokrywał się) na dzień,
w którym rozwiązuje się stosunek pracy, a jedynie dzień ten bezpośrednio poprzedzał (...)".
http://www.rp.pl/artykul/604545.html

Jak ustalić urlop wypoczynkowy niepełnoetatowca,
gdy jego zadania są określone godzinowo,
np. na 120 godzin miesięcznie?

GIP

– trzeba użyć rocznego wymiaru jego czasu pracy w stosunku do pełnoetatowca.

GIP – stanowisko z 22 lipca 2010 (GPP-110-4560-9-2/10/PE/RP)

"(...) aby ustalić wymiar urlopu dla niepełnoetatowca, którego miesięczny wymiar pracy jest określony godzinowo, należałoby:
1) obliczyć roczny wymiar czasu pracy tego pracownika określony w godzinach,
2) obliczyć roczny wymiar czasu pracy pracownika pełnoetatowego określony w godzinach,
3) obliczyć iloraz wymiaru z pkt 1 i pkt 2,
4) pomnożyć iloraz z pkt 3 i wymiar urlopu (odpowiednio 20 lub 26 dni),
5) zaokrąglić wynik do pełnego dnia.
Takie obliczenie wymiaru urlopu niepełnoetatowca, którego czas pracy jest ustalony miesięcznie na 120 godzin, minimalizuje liczbę zaokrągleń dni wolnych do pełnego dnia. Powoduje to, że proporcja dni urlopu pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy i urlopu zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy bardziej odpowiada faktycznemu wymiarowi pracy tych osób.
Ponadto przy takim wyliczeniu pracujący w niepełnym wymiarze czasu pracy określonym godzinowo oraz pracujący w niepełnym
wymiarze czasu pracy określonym w ułamku etatu są w równej sytuacji co do wymiaru urlopu (...)".
http://www.rp.pl/artykul/514827.html

Czy pracownik musi wykorzystać urlop na żądanie
z poprzedniego roku kalendarzowego do końca marca kolejnego roku?

GIP

– nie.

GIP – stanowisko nadesłane do "Rzeczpospolitej" 7 kwietnia 2008 (GPP-110-4560-170/08/PE)

"(...) Granicą czasową udzielenia urlopu zaległego – zgodnie z art. 168 k.p. – jest koniec pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, niezależnie od tego czy przyczyny powodujące to przesunięcie leżą po stronie pracodawcy czy pracownika.

Ten obowiązek nie dotyczy udzielanych zgodnie z art. 167

2

k.p. czterech dni urlopu na żądanie pracownika. Uprawnienie do tego urlopu przysługuje bowiem na dany rok kalendarzowy i w razie niewykorzystania go przez pracownika w danym roku nie przechodzi na rok następny. Zatem nieudzielania pozostawionych poza inicjatywą pracodawcy i planem urlopów oraz porozumieniem w sprawie terminu wykorzystywania urlopu dni urlopu na żądanie, które wraz z końcem roku tracą swój specyficzny charakter, nie uważa się za naruszenie obowiązku wynikającego z art. 168 k.p.

Pracownicy mają obowiązek wykorzystać do 31 marca dni urlopu zaległego »zwykłego«. Natomiast dni niewykorzystanego np. w 2007 r. urlopu na żądanie przechodzą na 2008 r. jako »normalny« urlop, ale pracodawca nie może domagać się wykorzystania ich do końca pierwszego kwartału 2008 r. W planie urlopów pracownik może więc wpisać dowolny termin ich wykorzystania i łączyć ten urlop

z dniami »zwykłego« urlopu wypoczynkowego (...)".

http://www.rp.pl/artykul/117392.html

Z końcem roku kalendarzowego urlop na żądanie traci swój dotychczasowy charakter i staje się zwykłym urlopem, tyle że zaległym. W kolejnym roku kalendarzowym pracownik zyskuje na nowo prawo
do czterech dni takiego wolnego.
Czy czterech dni urlopu na żądanie pracodawca udziela
z puli bieżącego czy zaległego wypoczynku?

GIP

nie odniósł się do tego problemu mimo zadanego pytania.

GIP

–

stanowisko z 1 kwietnia 2011 (GPP-110-4560-14-1/11/PE/RP)

"Niezależnie od tego czy pracownik w poprzednim roku kalendarzowym korzystał lub też w ogóle nie korzystał z urlopu na żądanie,

w kolejnym roku kalendarzowym przysługuje mu prawo tylko do czterech dni urlopu na żądanie (...).

Jeśli przykładowo pracownikowi przysługują w 2011 r. 32 dni urlopu, na które składa się 26 dni urlopu bieżącego i 6 dni urlopu zaległego, to niezależnie od tego czy pracownik w 2010 roku korzystał z urlopu na żądanie, w 2011 r. przysługuje mu prawo jedynie do czterech dni urlopu na żądanie (...)".

Czy pracodawca może wysłać podwładnego na zaległy zwykły urlop do końca marca następnego roku?

GIP

obecnie uważa, że tak. Ale we wcześniejszej interpretacji podkreślał, że jest to niedopuszczalne.

GIP – stanowisko z 2009 (GPP-110-4560-38/09/PE/RP)

"Zdaniem Sądu Najwyższego w przypadku gdy pracownik posiada zaległy urlop pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania
z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi udzielić mu urlopu w terminie określonym w art. 168 k.p., tj. do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Udzielenie na podstawie art. 186 k.p. urlopu wypoczynkowego
za poprzednie lata w pierwszym kwartale następnego roku nie wymaga zgody pracownika także wówczas, gdy w tym samym czasie biegnie okres wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok z 2 września 2003, I PK 403/02, OSNP z 2004 r. nr 18, poz. 310). W wyroku z 25 stycznia 2005 (I PK 124/05, Monitor Prawa Pracy z 2006 r. nr 3, str. 119) Sąd Najwyższy stwierdził, iż pracodawca może pracownika wysłać na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. W uzasadnieniu SN zwrócił uwagę, że przepis art. 168 k.p. dopełnia regulację kodeksową co do czasu, w jakim urlopy powinny być udzielane, nie uzależniając swego postanowienia,
że ma to nastąpić »najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego« żadnymi warunkami
i nie przewidując żadnych wyjątków (...)".

GIP – interpretacja ze stycznia 2007 (GNP-110-4560-46/07/PE)

"(...) nawet jeśli zatrudniony nie zgłasza chęci wyjazdu po 31 marca kolejnego roku, nie wolno go zmusić do takiego wypoczynku. Samorzutne udzielenie przez pracodawcę urlopu, wbrew woli pracownika, poza przypadkiem określonym w art. 167

1

kp.

(nakaz wykorzystania wakacji w czasie wypowiedzenia), nawet jeżeli jest to urlop zaległy, wkracza w sferę uprawnień pracowniczych

i jest prawnie niedopuszczalne. Stąd także wobec tej zaległości należy stosować tryb z art. 163 k.p., czyli realizować według planu urlopowego lub po porozumieniu z podwładnym (...)".

http://www.rp.pl/artykul/282684.html

Nie ma przepisu, który pozwalałby zaokrąglać w górę wynik obliczeń za miesiące urlopu u debiutujących
do pełnego dnia. Podobnie u rozpoczynających karierę niepełnoetatowców. Czy wymiar wypoczynku osoby
w pierwszym roku pracy, zatrudnionej na część etatu, można zaokrąglić w górę do pełnego dnia?

GIP

– tak. Tę regułę można stosować do osób

w pierwszym roku pracy, również gdy są zatrudnione

w niepełnym wymiarze czasu pracy, bo jest to

dla nich korzystniejsze.

GIP – stanowisko z 5 lipca 2010 (GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP)

"(...) z uwagi na brak szczególnej regulacji należy stosować określony w art. 154

2

k.p. ogólny sposób udzielania urlopu z przeliczeniem

na godziny. Pracodawca może, z korzyścią dla pracownika, zaokrąglić w górę ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub do pełnych dni, pamiętając jednak, aby wymiar urlopu pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczył przysługującego mu wymiaru, czyli 20 dni

(160 godzin)".

http://www.rp.pl/artykul/503869.html

Czy u bezrobotnego okresy pobierania zasiłku wpływają
na wymiar urlopu wypoczynkowego

?

GIP

– okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych

i stypendium wlicza się do okresu zatrudnienia,

od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego.

GIP – stanowisko z lipca 2007

"(...) Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy okresy pobierania zasiłku
i stypendium wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresów pobierania zasiłku i stypendium
nie wlicza się jednak do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego, co wynika z art. 79 ust. 2 ustawy. Zatem okres odbywania stażu absolwenckiego przez pracownika czy też okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych będzie wliczany do okresu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie może być wliczony do okresu warunkującego nabycie prawa do urlopu. Natomiast okres, kiedy osoba była bezrobotna i nie miała prawa do zasiłku, nie ma wpływu ani na wymiar urlopu,
ani na nabycie prawa do niego".
http://www.rp.pl/artykul/185554.html