Odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na pytanie "Rz" Online dotyczące możliwości ogłoszenia upadłości przez rolnika indywidualnego

Publikacja: 22.05.2009 12:22

W pierwszej kolejności należy rozważyć, co oznacza pojęcie "rolnik indywidualny". Legalna definicja tego pojęcia znajduje się w art. 6 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169157]ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U., Nr 64, poz. 592, ze zm.[/link]), zgodnie z którym [b]za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.[/b]

Ponadto definicja "rolnika" znajduje się w art. 6 pkt 1 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=263365]Dz.U. z 2008 r.Nr 50, poz. 291, ze zm.[/link]), zgodnie z którym[b] przez rolnika rozumie się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia[/b].

Posługując się wyżej przytoczonymi definicjami, należy przyjąć, że rolnik indywidualny, to osoba fizyczna, prowadząca osobiście i na własny rachunek gospodarstwo rolne (ergo - rolnikami indywidualnymi nie będą osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a mające zdolność prawną, które prowadzą gospodarstwa rolne).

Odnosząc się do wątpliwości, czy rolnik indywidualny może ogłosić upadłość, trzeba wskazać, że zgodnie z art. 6 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=63BC4056E9666B87A6AB644F6204E9CE?id=169085]ustawy z 28lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535, z ze zm.[/link]), [b]nie można ogłosić upadłości osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne[/b].

Przepis powyższy zatem wyraźnie nie przyznaje zdolności upadłościowej osobom fizycznym prowadzącym gospodarstwo rolne (rolnikom indywidualnym) i to bez względu na to, czy są właścicielami tego gospodarstwa, czy też nie.

Powszechnie przyjmuje się, że ratio legis tego uregulowania wiąże się z potrzebą szczególnej ochrony takich osób fizycznych.

Zdolność upadłościową posiadają natomiast osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a mające zdolność prawną, które prowadzą gospodarstwa rolne (np. spółki kapitałowe lub osobowe), co wynika z art. 5 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.

Na marginesie Departament Prawno - Legislacyjny zauważa, że w dniu 31 marca 2009 r. weszła w życie[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=294186] ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 234, poz. 1572[/link]), na mocy której wprowadzona została możliwość ogłoszenia upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (art. 491[sup]1[/sup] - 491[sup]12[/sup] ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze).

Zatem można ogłosić upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jeżeli jej niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niej okoliczności (art. 1 ust. 1 lit. b ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). Jednakże przepisy te nie dotyczą osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne (rolników indywidualnych), bowiem jak wskazano powyżej, art. 6 pkt 5 ww. ustawy wyraźnie nie przyznaje zdolności upadłościowej tym rolnikom, wyłączając możliwość ogłoszenia ich upadłości.

[i]Departament Prawno Legislacyjny

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi[/i]