Ministerstwo Finansów wyjaśnia: transakcje trójstronne

Publikacja: 18.01.2011 15:00

Ministerstwo Finansów wyjaśnia: transakcje trójstronne

Foto: Ministerstwo Finansów

[b]Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne [/b]są szczególnym rodzajem transakcji, podlegających rozliczeniu według specjalnych zasad zawartych w rozdziale 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o podatku od towarów i usług[/link].

Ustawa ustala specjalną procedurę, tzw. [b]procedurę uproszczoną[/b] dotyczącą wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych, która w odróżnieniu od opodatkowania transakcji trójstronnych na zasadach ogólnych, przewiduje szczególne zasady rozliczania podatku przez podmioty uczestniczące w takiej transakcji.

Istotnym dla podatnika jest zatem:

1) zidentyfikowanie wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, której jest stroną, i

2) ustalenie, którym jest jej ogniwem (pierwszym, drugim czy ostatnim).

W zależności od tego bowiem, różne są konsekwencje dla podatnika w zakresie wypełniania obowiązków dokumentacyjnych, sprawozdawczych, ewidencyjnych i administracyjnych związanych z uczestniczeniem w takiej transakcji.

[srodtytul]Na czym polega wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna[/srodtytul]

[b]Przez wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną [/b]rozumie się transakcję, w której [b]spełnione są łącznie następujące warunki[/b], określone w art. 135 ust. l pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]:

1) w transakcji uczestniczy [b]trzech podatników V A T[/b] zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w [b]trzech różnych państwach członkowskich[/b],

2) transakcja trójstronna dotyczy dostaw [b]tego samego towaru[/b],

3) towar jest wydawany przez pierwszego z podatników [b]bezpośrednio ostatniemu w kolejności[/b], przy czym przyjmuje się że dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim podatnikiem oraz drugim i ostatnim podatnikiem w kolejności, a zatem przepływ towaru jest oderwany od przepływu dokumentów (faktur),

4) towar jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego podatnika VAT lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

[srodtytul]Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej na zasadach ogólnych[/srodtytul]

W przypadku gdy trzech podatników podatku V A T zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności podatnikowi (nabywcy), przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub drugiego w kolejności podatnika VAT zastosowanie znajdą zasady przedstawione w artykule: [b][link=http://www.rp.pl/artykul/6,595843-Ministerstwo-Finansow-wyjasnia--Transakcje-lancuchowe.html]Ministerstwo Finansów wyjaśnia: Transakcje łańcuchowe[/link][/b].

[srodtytul] 1. Przyporządkowanie transportu towarów dostawie dokonanej przez pierwszego w kolejności podatnika[/srodtytul]

[b] Pierwszy w kolejności podatnik[/b] dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz drugiego w kolejności podatnika.

[b]Drugi w kolejności podatnik [/b]dokonuje na terytorium państwa członkowskiego, na którym towar znajduje się w momencie zakończenia jego transportu:

- wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru (art. 25 ust. l [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]); należy zauważyć, iż podatnik ten podając numer VAT przyznany mu przez państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu, jest również obowiązany, co do zasady, rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium państwa członkowskiego, które wydało mu ten numer (art. 25ust. 2 ustawy); oraz

- dostawy „krajowej" (art. 22 ust. 3 pkt 2 ustawy).

Opodatkowanie dostaw towaru w ramach transakcji trójstronnej na zasadach ogólnych w opisanej sytuacji powoduje zatem, co do zasady, konieczność rejestracji drugiego w kolejności podatnika w państwie członkowskim, w którym kończy się transport towaru w celu rozliczenia przez tego podatnika podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i dostawy towaru w tym państwie.

[ramka][b]Przykład l[/b]

[b]Schemat wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej na zasadach ogólnych[/b]

Spółka C mająca siedzibę w Czechach zamawia towary w Spółce B mającej siedzibę w Polsce. Spółka B nie ma na stanie magazynowym tych towarów, zamawia je u producenta — Spółki A z siedzibą w Niemczech, z poleceniem bezpośredniej ich dostawy przez Spółkę A Spółce C.

Spółka A w Niemczech sprzedaje zatem towary Spółce B w Polsce, a Spółka B sprzedaje te towary Spółce C, przy czym są one dostarczane bezpośrednio przez Spółkę A z Niemiec do Spółki C w Czechach. Wszystkie Spółki zidentyfikowane są dla celów podatku VAT tylko w „swoich" państwach.

Spółka A z Niemiec dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz Spółki B z Polski, gdyż transport przyporządkowany jest dostawie między Spółką A i Spółką B (art. 22 ust. 2 ustawy). Spółka B dokonuje wewnątrzwspółnotowego nabycia tych towarów w Czechach, gdzie kończy się transport tych towarów (art. 25 ust. l ustawy). Dostawa towaru do okonana następnie przez Spółkę B na rzecz Spółki C jest traktowana jako krajowa dostawa w Czechach, gdyż dostawa ta następuje po wysyłce lub transporcie towaru (art. 22 ust. 3 pkt 2).[/ramka]

Jeśli przy nabyciu towarów od Spółki A Spółka B posłużyła się numerem VAT polskim (z kodem PL) będzie również zobowiązana do wykazania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w Polsce, chyba że udowodni opodatkowanie tych towarów w ramach wewnatrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium Czech.[/ramka]

[srodtytul]2. Przyporządkowanie transportu towarów dostawie dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika[/srodtytul]

[b]Pierwszy w kolejności [/b]podatnik dokonuje krajowej dostawy towarów na rzecz drugiego w kolejności podatnika, opodatkowanej według zasad obowiązujących na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu.

[b]Drugi w kolejności [/b]podatnik dokonuje na terytorium państwa członkowskiego, na którym rozpoczęto transport towarów:

- nabycia „krajowego”, oraz

- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz ostatniego w kolejności podatnika, opodatkowanej według zasad obowiązujących w tym państwie.

Opodatkowanie dostaw towaru w ramach transakcji trójstronnej na zasadach ogólnych w opisanej sytuacji powoduje zatem [b]konieczność rejestracji drugiego w kolejności podatnika[/b] w państwie członkowskim, w którym rozpoczyna się transport towaru, w celu odzyskania rozliczenia wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

[b]Przewidziana w ustawie specjalna procedura dotycząca wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej przewiduje uproszczone rozliczenie transakcji opisanych jedynie w pkt 1 (art. 135 - 138 ustawy o VAT)[/b]

[srodtytul] Na czym polega procedura uproszczona w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej[/srodtytul]

Procedura uproszczona w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej polega na:

- objęciu obowiązkiem zapłaty podatku ostatecznego nabywcy towaru, czyli trzeciego w kolejności podatnika, z tytułu dostawy krajowej pomiędzy drugim a trzecim podatnikiem w kolejności na terytorium państwa członkowskiego, na którym towar znajduje się w momencie zakończenia jego wysyłki lub transportu,

- uznaniu, iż doszło do opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru przez drugiego w kolejności podatnika VAT zarówno na terytorium państwa członkowskiego, na którym towar znajduje się w momencie zakończenia jego wysyłki lub transportu jak i na terytorium państwa, które wydało numer identyfikacyjny dla VAT drugiemu w kolejności podatnikowi.

[b]Zatem, pomimo że w transakcję trójstronną zaangażowane są trzy podmioty, jedynym podatnikiem, który zobowiązany jest do naliczenia podatku V A T jest trzeci w kolejności podatnik (ostateczny nabywca towaru), który dokonuje samoobliczenia podatku z tytułu nabycia towaru od drugiego w kolejności podatnika i traktuje to nabycie jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru. [/b]

Zastosowanie procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej wymaga spełnienia [b]łącznie[/b] następujących warunków:

a) dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika musi być bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika,

b) drugi w kolejności podatnik, dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika, nie może posiadać siedziby lub miejsca zamieszkania w państwie członkowskim, w którym kończy się transport lub wysyłka,

c) drugi w kolejności podatnik musi stosować wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,

d) ostatni w kolejności podatnik musi stosować numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,

e) ostatni w kolejności podatnik zostaje wskazany przez drugiego w kolejności podatnika jako obowiązany do rozliczenia podatku V A T od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

[b]Zatem, z uwagi na zastosowanie dla wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej procedury uproszczonej rozliczania podatku VAT obowiązki rejestracyjne dla celów VAT są ograniczone w stosunku do drugiego podatnika w łańcuchu, a podatek jest rozliczany przez ostatniego podatnika.[/b]

Procedura uproszczona ma zastosowanie również wtedy, gdy ostatni w kolejności podmiot jest osobą prawną, która nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej lub podatnikiem podatku od towarów i usług, a która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotych w państwie członkowskim, w którym znajduje się towar w momencie zakończenia transportu lub wysyłki (w Polsce z tej procedury mogą skorzystać te osoby prawne nie będące podatnikami w rozumieniu art. 15 ustawy, które są zarejestrowane jako podatnicy VAT UE).

[ramka][b]Przykład 2[/b]

[b]Schemat wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej wg procedury uproszczonej[/b]

Spółka A mającą siedzibę w Niemczech sprzedaje towary Spółce B mającej siedzibę w Polsce. Spółka B sprzedaje towary Spółce C mającej siedzibę w Czechach. Towary są dostarczane bezpośrednio przez Spółkę A z Niemiec do Spółki C w Czechach.

Spółka A z Niemiec dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz Spółki B z Polski. Spółka B (posługująca się numerem V A T nadanym w Polsce) dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia tych towarów w Czechach (tj. państwie członkowskim zakończenia transportu lub wysyłki – art. 25 ust. l ustawy) oraz w Polsce (gdyż Spółka B posługuje się polskim numerem VAT).

Dostawa towaru dokonana następnie przez Spółkę B narzecz Spółki C traktowana jest jako krajowa dostawa w Czechach, gdyż dostawa ta następuje po wysyłce lub transporcie towaru (art. 22 ust. 3 pkt 2 ustawy). Obowiązek zapłaty podatku z tytułu tej dostawy krajowej w Czechach, gdzie towar znajduje się w momencie zakończenia jego wysyłki lub transportu, jest przeniesiony na ostatecznego nabywcę, czyli Spółkę C z Czech.

Uznaje się również, że wewnątrzwspółnotowe nabycie towarów w Czechach i Polsce zostaje rozliczone w tej procedurze.[/ramka]

[srodtytul]Jeśli jesteś pierwszym w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną[/srodtytul]

(na schemacie: Spółka A)

Podatnik podatku od towarów i usług, który jest pierwszym w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną:

- dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz drugiego w kolejności podatnika, przy czym towar jest wydawany przez niego bezpośrednio ostatniemu w kolejności podatnikowi, wysyła lub transportuje towar samodzielnie lub zleca wykonanie tych czynności podmiotowi trzeciemu (towar może być także wysyłany lub transportowany przez drugiego w kolejności podatnika lub na jego rzecz, jeżeli wysyłka lub transport jest przyporządkowany dostawie dokonanej na jego rzecz),

- jest zarejestrowanym podatnikiem VAT UE,

- wykazuje wewnątrzwspólnotową dostawę, którą opodatkowuje stawką podatku VAT 0%, przy spełnieniu warunków określonych w ustawie do zastosowania stawki VAT 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (w szczególności dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju).

[srodtytul]Obowiązki dokumentacyjne „pierwszego podatnika"[/srodtytul]

Podatnik, który jest pierwszym w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną wystawia fakturę VAT na drugiego w kolejności podatnika, zawierającą dane wymienione w art. 106 ustawy oraz w przepisach wykonawczych do ustawy.

[srodtytul] Obowiązki sprawozdawczo – ewidencyjne „pierwszego podatnika"[/srodtytul]

Podatnik, który jest pierwszym podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedur ą uproszczoną wykazuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów w deklaracji podatkowej, informacji podsumowującej i ewidencji.

[srodtytul] Jeśli jesteś drugim w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną[/srodtytul]

(na schemacie: Spółka B)

Podatnik VAT, który jest drugim w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną:

- [b]nie może mieć siedziby lub miejsca zamieszkania[/b] w państwie członkowsk ostatniego w kolejności podatnika (tzn. państwie członkowskim zakończenia transportu lub wysyłki),

- stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika [b]numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL[/b], wysyła lub transportuje towar od pierwszego podatnika do ostatniego samodzielnie lub zleca wykonanie tych czynności np. przewoźnikowi i transport ten przyporządkowany jest dostawie na jego rzecz (towar może być także wysyłany lub transportowany przez pierwszego w kolejności podatnika lub na jego rzecz).

[srodtytul] Obowiązki dokumentacyjne „drugiego podatnika"[/srodtytul]

Podatnik, który jest drugim podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną, wystawia na ostatniego w kolejności podatnika fakturę VAT, zawierającą, oprócz danych wymienionych w art. 106 ustawy oraz aktu do niej wykonawczego, następujące informacje:

1) adnotację: "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o ptu" lub "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE";

2) stwierdzenie, że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika;

3) numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL, który jest stosowany przez niego wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika;

4)umeridentyfikacyjnystosowanynapotrzebypodatkuodwartościdodanejostatniegow kolejności podatnika.

Wymogi dotyczące dokumentowania stosuje się odpowiednio, gdy ostatnim w kolejności podmiotem jest osoba prawna, która nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, a która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie członkowskim, w którym znajduje się towar w momencie zakończenia wysyłki lub transportu.

[srodtytul] Obowiązki sprawozdawczo-ewidencyjne „drugiego podatnika"[/srodtytul]

Podatnik, który jest drugim w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną:

1) w prowadzonej ewidencji, oprócz danych określonych w art.109 ust. 3 ustawy, wykazuje ustalone wynagrodzenie za dostawy w ramach procedury uproszczonej oraz nazwę i adres ostatniego w kolejności podatnika (bądź osoby prawnej niebędącej podatnikiem, obowiązanej do rozliczenia podatku VAT z tytułu tej transakcji),

2) w składanej deklaracji podatkowej wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru (bez podatku od towarów i usług, gdyż w procedurze uproszczonej nie wykazuje się z tego tytułu podatku) od pierwszego w kolejności podatnika. W deklaracji nie wykazuje się dostawy towarów na rzecz ostatniego w kolejności podatnika, gdyż ta dostawa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (jest wykonywana w państwie zakończenia wysyłki lub transportu),

3) w składanych informacjach podsumowujących wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru od pierwszego w kolejności podatnika i wewnątrzwspólnotowej dostawie na rzecz ostatniego w kolejności podatnika, zaznaczając, iż są to transakcje trójstronne. Należy podkreślić, iż wykazanie dostawy towarów na rzecz ostatniego w kolejności podatnika w części dotyczącej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie oznacza, że mamy do czynienia u drugiego w kolejności podatnika z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Jest to dostawa towarów, której miejscem świadczenia jest państwo członkowskie zakończenia wysyłki i transportu, ale która może być weryfikowana przez system VIES.

[srodtytul]Jeżeli jesteś ostatnim (trzecim) w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczona[/srodtytul]

(na schemacie: Spółka C)

Podatnik podatku od towarów i usług, który jest ostatnim podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną, rozlicza podatek z tytułu wewnatrzwspólnotowego nabycia towaru na zasadzie samoobliczenia.

[b]Obowiązki sprawozdawczo- ewidencyjne „ostatniego podatnika":[/b]

Podatnik, który jest ostatnim w kolejności podatnikiem w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, rozliczanej zgodnie z procedurą uproszczoną:

1) w prowadzonej ewidencji wykazuje obrót z tytułu dokonanej na jego rzecz dostawy oraz kwotę podatku przypadającą na tę dostawę, która u niego stanowi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, a tak?e nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika,

2) w składanej deklaracji podatkowej wykazuje odpowiedni dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru (kwoty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powinny być odpowiednio obliczone i wykazane),

3) w składanej informacji podsumowującej wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru.

[b]Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne [/b]są szczególnym rodzajem transakcji, podlegających rozliczeniu według specjalnych zasad zawartych w rozdziale 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o podatku od towarów i usług[/link].

Ustawa ustala specjalną procedurę, tzw. [b]procedurę uproszczoną[/b] dotyczącą wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych, która w odróżnieniu od opodatkowania transakcji trójstronnych na zasadach ogólnych, przewiduje szczególne zasady rozliczania podatku przez podmioty uczestniczące w takiej transakcji.

Pozostało 97% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"