Stary podział i niespodzianki

Dziewięć z 16 województw postawiło na Bronisława Komorowskiego. Największa przewagę nad Jarosławem Kaczyńskim kandydat PO miał w woj. Lubuskim (66,7 proc.), zachodniopomorskim (66,26 proc.) i opolskim (64,62 proc.). Wygrał we wszystkich stolicach regionów poza – nieznacznie - Lublinem. W Poznaniu kandydata PO poparło 72,31 proc. wyborców. W Gdańsku 67,8 proc., w Szczecinie 64,54 proc.

Dużo lepszy wynik uzyskał jednak na Śląsku. W 12-tysięcznej Wiśle, mieście skoczka Adama Małysza i pisarza Jerzego Pilcha, na Komorowskiego głosowało 84,95 proc. mieszkańców (w tym, 1,4 tys. przyjezdnych), na Kaczyńskiego tylko 15,04 proc. Na Komorowskiego głosowała praktycznie cała dzielnica Wiła Czarne - 406 osób (na Kaczyńskiego - 33), co daje wynik 92,48 proc.

- Od zawsze ceniliśmy sobie tolerancję i zgodę. Hasło wyborcze Komorowskiego "Zgoda buduje" nie tylko do nas trafia, my tak właśnie żyjemy i znamy wartość tej zgody - tłumaczy Andrzej Molin, burmistrz Wisły. W wyborach prezydenckich w 2005 r. także zdecydowanie wygrał kandydat PO (Donald Tusk), nad kandydatem PiS Lechem Kaczyńskim. Tusk miał tylko jeden procent mniej od Komorowskiego. Fenomen wyborczy Wisły tkwi w religijnym podziale mieszkańców. Jest to jeden z największych ośrodków luterańskich w Polsce, ponad połowa mieszkańców to protestanci, ponad 30 proc. to katolicy. - Ale są u nas także świadkowie Jehowy, zielonoświątkowcy i baptyści. Żyjemy w symbiozie - dodaje Molin.

Na Dolnym Śląsku zwycięstwo kandydata PO nad Jarosławem Kaczyńskim było równie zdecydowane jak w pierwszej turze wyborów. W niedzielnym głosowaniu opowiedziało się za nim 60,08 proc. poparcia. Jednak lider PiS zdobył w regionie swój przyczółek. Głosowano na niego w powiatach lubińskim i polkowickim. Z kolei w miedziowym powiecie głogowskim Kaczyński tylko nieznacznie przegrał z kandydatem PO. Dr Robert Alberski, politolog z Uniwersytetu Wrocławskiego zaznacza, że wpływ na ten wynik mogli mieć pracownicy miedziowej spółki KGHM. W 2007 roku liderzy PO przyjechali do Lubina specjalnie by zapewnić, że KGHM, jeden z największych na świecie koncernów miedziowych nie zostanie sprywatyzowany. Tymczasem w styczniu tego roku Skarb Państwa obniżył swoje udziały z ponad 40 do ok. 30 proc. — Sama załoga KGHM wraz z rodzinami to blisko 60 tys. osób. Potężny elektorat — zauważa Alberski. — Nie należy zapominać, że niemal każda rodzina w Zagłębiu Miedziowym związana jest w jakiś sposób z kombinatem bądź uzależnionymi od niego spółkami — kooperantami.

Alberski zgadza się, że dobry wynik Kaczyńskiego w Zagłębiu Miedziowym to efekt tzw. kłamstwa prywatyzacyjnego. — Ale z pierwszymi symptomami rozliczania za nie PO mieliśmy do czynienia już podczas eurowyborów — zauważa politolog. — Pracownicy KGHM, niezależnie od sympatii politycznych czują się oszukani i postrzegają działania PO w KGHM jako fundamentalne zagrożenie dla polskiego przemysłu miedziowego — twierdzi Józef Czyczerski, szef „S” w KGHM.

Podobnie jak w pierwszej turze Bronisław Komorowski najmniej zwolenników ma na Podkarpaciu. Marszałka Sejmu poparło zaledwie 34,23 proc. wyborców. Jarosława Kaczyńskiego dostał aż 65,77 proc. głosów (W pierwszej turze Komorowskiego poparło 26,69 proc. a Kaczyńskiego 54,09).

W niektórych powiatach (m.in. ropczycko-sędziszowskim, brzozowskim, kolbuszowskim i leżajskim) na prezesa PiS głosowało ponad 75 procent wyborców. Zaskoczeniem może być powiat leżajski, bo to właśnie z tym regionem związany jest i mieszka szef podkarpackiej PO, poseł Zbigniew Rynasiewicz. W jego rodzinnym Grodzisku Dolnym kandydata PO poparło niespełna 20 proc. głosujących. Podobnie jak w pierwszej turze, najwięcej osób głosowało na Jarosława Kaczyńskiego w gminie Jeżowe w powiecie niżańskim - 90.06 proc. To prawie identyczny wynik, jaki pięć lat temu w gminie Jeżowe w drugiej turze wyborów osiągnął Lech Kaczyński.

— My tu mamy swój system wartości i nie zmieniamy poglądów — mówi Henryk Cyrana, sołtys wsi Krzywdy w gminie Jeżowe.

Jedynym powiatem ziemskim na Podkarpaciu, w którym nieznacznie wygrał Bronisław Komorowski jest powiat bieszczadzki, choć w pierwszej turze rywalizację z prezesem PiS przegrał zaledwie 0 0.67 proc. — To przez tych turystów, którzy w niedzielę zjechali z zaświadczeniami i wypaczyli nam wynik — mówi pani Joanna ze sklepu spożywczego w Ustrzykach Dolnych, która głosowała na prezesa PiS.

Druga tura przyniosła też inne niespodzianki na Podkarpaciu. Jedną z nich jest nieznaczna wygrana Komorowskiego w Rzeszowie. W pierwszej turze niespełna dwoma procentami w stolicy województwa wygrał Kaczyński, a w niedzielę proporcje się odwróciły. Zdecydowało poparcie, którego przed drugą turą marszałkowi Sejmu udzielił lewicowy prezydent miasta Tadeusz Ferenc. — Znam się dobrze z panem Bronisławem Komorowskim i to jego osobowość zdecydowała, że wygrał w Rzeszowie — mówi prezydent miasta Tadeusz Ferenc. Przyznaje, że być może jego poparcie dla marszałka Sejmu byłą małą cegiełką, która przyczyniła się do wygranej kandydata PO. — Mnie głównie zależy na rozwoju miasta i z obecnym rządem dobrze mi się współpracuje — podkreśla. Pięć lat temu Ferenc głosował na Lecha Kaczyńskiego. Tłumaczy, że jako ówczesny prezydent Warszawy bardziej rozumiał problemy samorządów.

Szef rzeszowskiego PiS poseł Stanisław Ożóg uważa z kolei, że PO chciała zmazać plamę z pierwszej tury więc Rzeszów przeżył naloty dywanowe ministrów, którzy nagle przypomnieli sobie o Podkarpaciu i przyjeżdżali obiecując kolejne cuda. — Mam nadzieję, że przyszły prezydent spełni te obietnicy — podkreśla Ożóg.