Chanat Krymski zawsze był wielokulturowy

Rozmowa z Konradem Zasztowtem, ekspertem Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Publikacja: 03.03.2014 01:00

Chanat Krymski zawsze był wielokulturowy

Foto: PISM

Rz: Kiedy Krym stał się rosyjski?

Konrad Zasztowt:

Dopiero w końcu XVIII wieku w czasie ekspansji imperium za panowania Katarzyny II. Wcześniej Półwysep Krymski był niepodległym państwem – Chanatem Krymskim. Do jego dziedzictwa odwołują się obecnie Tatarzy krymscy, którzy stanowią dziś około 12-procentową mniejszość, a większość stanowią tam Rosjanie i ludność, która określa się jako rosyjskojęzyczna. W skład tej grupy wchodzą Ukraińcy i wiele grup o skomplikowanym pochodzeniu etnicznym.

Krym to więc bardzo złożone etnicznie miejsce.

Chanat Krymski to zawsze było państwo wielokulturowe. Zamieszkiwali je Tatarzy – muzułmanie, ale także prawosławni Grecy, którzy żyli tam od starożytności. Byli tam też Ormianie, Żydzi mówiący w języku krymsko-tatarskim i karaimi.

Jak Rosjanie weszli w posiadanie Krymu?

Rosjanie pojawiają się w końcu XVIII wieku i zaczyna się kolonizacja tego obszaru. Efektem tego jest migracja Tatarów krymskich, którzy wyjeżdżają głównie do imperium osmańskiego. Masowa fala emigracji nastąpiła w latach 60. XIX wieku. Tych fal było kilka, w rezultacie pod koniec XIX wieku Tatarzy stają się mniejszością na półwyspie, ale pozostają dominującą grupą w południowej części półwyspu – ten obszar był zdominowany przez ludność tatarską do końca II wojny światowej.

Co się wtedy stało?

18 maja 1944 roku dochodzi do masowej deportacji Tatarów krymskich, dwa tygodnie po tym, jak Krym został odbity z rąk Niemców. Jak się tłumaczy ?– z powodu masowej kolaboracji z Niemcami. Dla Tatarów było ?to sprawą bardzo bolesną, bo zdecydowanie większa część Tatarów walczyła po stronie radzieckiej czy w oddziałach partyzanckich na Krymie. Zaczęło się masowe osiedlanie ludności rosyjskiej na Krymie i w II połowie XX wieku dochodzi do zmiany proporcji etnicznych. Pod koniec istnienia ZSRR, kiedy władza staje się na tyle słaba, że mogą wrócić, Tatarzy zaczynają wracać na Krym.

A jaki jest stosunek Tatarów do Ukraińców?

Tatarzy, nawet przed szczytem Partnerstwa Wschodniego w Wilnie, popierali proces zbliżenia Ukrainy z UE, widząc w tym dla siebie szansę na wzmocnienie praw mniejszości. Popierali też państwowość ukraińską od początku lat 90. Dziś, gdy Krym uniezależnia się od Kijowa, Tatarzy mogą pozostać sami przeciwko większości rosyjskiej, która jest wrogo nastawiona do ich postulatów wzywających do przyznania im rekompensaty za mienie utracone w 1944 roku. ?Ich sytuacja może się więc pogorszyć.

Rz: Kiedy Krym stał się rosyjski?

Konrad Zasztowt:

Pozostało 98% artykułu
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Materiał Promocyjny
4 letnie festiwale dla fanów elektro i rapu - musisz tam być!