Aktualizacja: 21.06.2011 21:57 Publikacja: 21.06.2011 21:57
Bogdan Musiał
Foto: Rzeczpospolita
Dlaczego NKWD zdecydowała się na wymordowanie więźniów na terenie okupowanej Polski?
Bogdan Musiał:
Bo w chaosie, który zapanował po niemieckim ataku, nie była ich w stanie ewakuować. Z więźniami kryminalnymi nie było problemu. Tych wypuszczono jako niegroźnych. "Wrogowie ludu", gdyby zostali uwolnieni przez Niemców, mogliby się jednak okazać niebezpieczni dla władzy sowieckiej. Mogli na przykład podjąć kolaborację z Niemcami przeciwko bolszewikom.
Ilu ludzi zgładzili wówczas sowieccy oprawcy?
Około 30 tys. Polaków, Ukraińców, Żydów, Białorusinów, Rosjan, Litwinów, Łotyszy czy Rumunów. Do masakr na terenie więzień i podczas tzw. marszów śmierci dochodziło na całym obszarze, z którego Sowieci musieli uciekać przed Niemcami w 1941 r.
Dlaczego po odkryciu tych mordów dochodziło do wystąpień antysemickich?
Rzeczywiście, natychmiast po wkroczeniu Niemców spędzano Żydów do wszystkich więzień NKWD, aby myli i zakopywali zwłoki. Dochodziło przy tym do zabójstw i pogromów. Brali w nich udział szczególnie Ukraińcy. Wśród nich bardzo silny był mit żydo-komuny. To Żydów obarczano winą za sowieckie zbrodnie. Nie można przy tym zaprzeczyć, że w utworzonej przez Sowietów milicji było sporo Żydów, choć naturalnie ci funkcjonariusze stanowili nikły procent tej społeczności.
Czy to właśnie te sowieckie zbrodnie sprawiły, że w czerwcu 1941 r. ludność Kresów witała Niemców kwiatami?
To zachowanie było konsekwencją całego okresu 1939 – 1941. Aresztowań, mordów, deportacji, nędzy i powszechnego strachu, jakie przyniosła ze sobą sowiecka okupacja. Niemcy na początku byli postrzegani jako wyzwoliciele spod bolszewickiego jarzma. Entuzjastycznie witali ich Ukraińcy i Białorusini, ale także Polacy. Ci ostatni jednak bardzo szybko się Niemcami rozczarowali, gdy ci zaczęli na zdobytych terenach stosować swoją brutalną politykę okupacyjną.
A jaki wpływ masakry więźniów miały na niemieckich żołnierzy?
Olbrzymi. To był dla nich widok wstrząsający. Było wówczas bardzo gorąco. Trupy były rozdęte, rozkładały się, krążyły nad nimi roje much. Żołnierze byli w szoku. Nabrali przekonania, że wszystko, co mówiono im w Rzeszy o bolszewizmie, to prawda. Że mają do czynienia ze zbrodniarzami, wobec których nie ma co stosować prawa międzynarodowego czy rycerskich zasad walki. Wykorzystała to zresztą umiejętnie niemiecka propaganda. W efekcie zbrodnie sowieckie z 1941 r. przyczyniły się do niezwykłej brutalizacji wojny niemiecko-sowieckiej. To między innymi z ich powodu ta konfrontacja kolosów była tak niezwykle okrutna.
—rozmawiał Piotr Zychowicz
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Komentuje Tomasz Krzyżak z działu krajowego „Rzeczpospolitej”.
Serwis GoWork.pl to coś więcej niż tylko portal z ofertami pracy. Strona oferuje bowiem dużo szerszy zakres funkcji, które wspierają rozwój kariery. Znajdziesz tu m.in. opinie o pracodawcach, porady dotyczące poszukiwania pracy oraz wiele innych interesujących narzędzi. Jeśl chcesz poznać wszystkie funkcje portalu GoWork, przeczytaj poniższy artykuł i już dziś skorzystaj z jego możliwości.
W sobotę 21 września w Warszawie odbył się 25. już Bieg po Nowe Życie, największe w Polsce wydarzenie promujące donację i transplantacje narządów.
Trener Franciszek Smuda o presji, możliwych zmianach i wierze w zwycięstwo nad Czechami
Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.
Lato jeszcze nie zagościło w pełni, a już organizatorzy prześcigają się w ogłaszaniu line-upów kolejnych wydarzeń. Które festiwale musisz wziąć pod uwagę, jeśli lubujesz się w elektronicznych setach? A jakie imprezy spodobają się tym wolącym pobujać się do rapowych bitów? Poniżej przybliżamy 4 wyjątkowe festiwale muzyczne!
Rok rządu Donalda Tuska to w bardzo dużym stopniu rok kontynuacji poprzednich rządów. Wystarczy spojrzeć jak wygląda budżet państwa na 2025 rok – ocenia Stanisław Tyszka, europoseł Konfederacji.
- Nic, co dotyczy Ukrainy, nie powinno odbywać się bez Ukrainy i Europy - mówił w czasie spotkania szefów MSZ Niemiec, Polski, Francji, Włoch i Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii w Berlinie minister Radosław Sikorski. W niemieckiej stolicy jest też szefowa europejskiej dyplomacji, Kaja Kallas.
Wysoce ryzykowne jest zamieszczenie Polsatu i TVN w wykazie firm strategicznych Polski na podstawie rozporządzenia z uwagi na wtórną w tym stanie faktycznym działalność telekomunikacyjną, a nie podstawową – medialną (audiowizualną).
Rozmawialiśmy o zagrożeniu ingerencji rosyjskiej w nasze procesy demokratyczne, dziękuję za zrozumienie, mamy ten sam pogląd. W Polsce i we Francji to wyborcy będą wybierali prezydentów, a nie Kreml i nie Putin - mówił po spotkaniu z Emmanuelem Macronem premier Donald Tusk.
On musi w tej chwili zbudować swoją rozpoznawalność. Takiego etapu nie musieliby przechodzić kandydaci, którzy byliby znanymi politykami - mówiła w rozmowie z Radiem Plus była premier, a obecnie europosłanka PiS Beata Szydło, komentując przebieg prekampanii wyborczej prezesa IPN Karola Nawrockiego, który startuje w wyborach prezydenckich z poparciem PiS.
Prezes RM będzie mógł rozporządzeniem wskazać obszar granicy, na którym przez 60 dni nie będzie możliwe przyjmowanie wniosków o ochronę międzynarodową, ograniczone będzie prawo do azylu.
W rocznicę uzyskania wotum zaufania przez rząd Donalda Tuska, premier złożył w serwisie X życzenia zdrowia politykom PiS.
„Równo rok temu wygłosiłem exposé w imieniu Waszego rządu" — napisał na Twitterze premier Donald Tusk. Do wpisu dołączył krótkie nagranie podsumowujące rok działań swojego gabinetu.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
