PESEL zamiast NIP dla osób fizycznych

Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie muszą już posługiwać się numerem NIP - wystarczy PESEL

Publikacja: 01.09.2011 04:42

PESEL zamiast NIP dla osób fizycznych

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

Dziś wchodzi w życie nowelizacja ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Znoszą one obowiązek posługiwania się NIP przez osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Nadane numery wygasną

– Nowe przepisy stanowią ułatwienie dla osób, które podejmują pracę po raz pierwszy. Nie będą musiały martwić się wcześniejszym uzyskaniem NIP – wyjaśnia Wiesława Dróżdż z Ministerstwa Finansów.

Od 1 września od osób, które nie mają firm lub nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT, nie można żądać NIP, jeśli nie jest to wymagane przez przepisy prawa. Z kolei z początkiem

2012 r. NIP nadany osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej lub niebędącym zarejestrowanymi podatnikami VAT zostanie w ogóle zniesiony. Ich jedynym identyfikatorem ma być PESEL.

Oznacza to, że ich NIP 1 stycznia 2012 r. wygaśnie z mocy prawa. Ten, kto zechce później zarejestrować działalność gospodarczą, będzie musiał wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o nadanie nowego NIP.

Uważać muszą osoby będące pracodawcami. Zgodnie z nowelizacją NIP nadal będzie nadawany tym, którzy np. zatrudniają na umowę-zlecenie nianię czy też pomoc domową i opłacają za nią składki na ubezpieczenie społeczne.

Formularz ZAP-3 ma być znacznie uproszczony w porównaniu z drukiem NIP-3

Mniej dokumentów

Również od 1 stycznia 2012 r. osoby fizyczne nie będą już musiały zgłaszać w urzędzie skarbowym zmian danych, które zawiera rejestr PESEL. Naczelnik urzędu zaktualizuje takie dane z urzędu automatycznie po ich otrzymaniu z tego rejestru. W rezultacie nie będzie już trzeba składać do urzędu skarbowego zgłoszenia aktualizacyjnego NIP-3 w razie np. zmiany nazwiska czy numeru dowodu osobistego. Dotychczas przepisy przewidywały jedynie 30 dni na aktualizację danych, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi kara grzywny.

Niestety, rejestr PESEL nie zawiera wszystkich danych. Podatnik będzie musiał zgłosić do urzędu skarbowego zmianę adresu zamieszkania, jeśli jest inny niż adres zameldowania. To samo dotyczy zmiany rachunku bankowego, na który chciałby otrzymać zwrot nadpłaty podatku, a nie za pośrednictwem poczty.

– Od 1 stycznia 2012 r. zmianę adresu zamieszkania lub rachunku bankowego będzie można zgłosić na druku ZAP-3, którego wzór opracuje Ministerstwo Finansów. Jest to jednak tylko jedna z możliwości. Aktualizacji tych danych będzie można dokonać również na druku PIT przy okazji rozliczenia rocznego – mówi Wiesława Dróżdż.

Duże zamieszanie

Eksperci odnoszą się do tych zmian sceptycznie.

– W dłuższej perspektywie zniesienie NIP dla osób fizycznych może być faktycznym ułatwieniem. W początkowym okresie nowelizacja ustawy może jednak powodować wiele niejasności – obawia się Andrzej Marczk, doradca podatkowy i parter w KPMG.

Jego zdaniem w przepisach podatkowych jest wiele poważniejszych problemów wymagających zmiany niż funkcjonowanie systemu ewidencji podatników. Dodaje, że w praktyce wiele trudności sprawiał podatnikom krótki, 30 -dniowy termin na zaktualizowanie danych.

– Być może wystarczyłoby wydłużyć ten termin, np. wprowadzić obowiązek aktualizacji raz w roku, razem z rozliczeniem rocznym – zauważa Andrzej Marczak.

Podstawa prawna ustawa z 29 lipca 2011 r. DzU nr 171, poz. 1016

Irena Ożóg, doradca podatkowy, partner zarządzający w kancelarii Ożóg i Wspólnicy

Nowelizacja wprowadza pozorne uproszczenie systemu ewidencji podatników przy znacznych kosztach administracyjnych i ryzyku nadużyć podatkowych. NIP nadany dotąd osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej wygaśnie z mocy prawa. Jeśli jednak te osoby rozpoczną działalność gospodarczą, nadal będą musiały się nim posługiwać. A zatem będą musiały uzyskać nowy numer. I ten nowy NIP nie będzie wygasał w razie zaprzestania lub zawieszenia działalności. W obrocie będą „nieczynne" numery, co może być wykorzystywane do popełniania przestępstw i wykroczeń skarbowych, zwłaszcza w akcyzie i VAT. Brak NIP może też utrudnić rozliczenie VAT przez osoby formalnie nieprowadzące działalności gospodarczej, które wykonały czynności podlegające temu podatkowi w rozmiarach wykraczających poza limit zwolnienia od niego. Te osoby mogą być nieświadome obowiązku posiadania NIP.

Dziś wchodzi w życie nowelizacja ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Znoszą one obowiązek posługiwania się NIP przez osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Nadane numery wygasną

Pozostało 95% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"