Ludzie nie chcą obwodnicy a rząd i tak ją zbuduje. Kolejny zamach na konstytucyjne prawa

W piątek Sejm zajmie się rządowym projektem nowelizacji tzw. ustawy ocenowej, która wykluczy obywateli z procesu planowania inwestycji, które rządzący jednostronnie i bez konsultacji uznają za „strategiczne”. Organizacje społeczne i samorządowcy biją na alarm.

Publikacja: 16.06.2023 08:46

Ludzie nie chcą obwodnicy a rząd i tak ją zbuduje. Kolejny zamach na konstytucyjne prawa

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

Frank Bold, Greenmind, OTOP, Greenpeace, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, ClientEarth, WWF i Fundacja dla Biebrzy wydały wspólne oświadczenie, w którym ostrzegają przed konsekwencjami planowanej zmiany w prawie i wzywają parlamentarzystów do odrzucenia rządowej nowelizacji.

Chodzi o tzw. ustawę ocenową. Obecnie inwestycje państwa takie jak np. autostrady, obwodnice, elektrownie atomowe, kopalnie, składowiska odpadów itp muszą zostać poddane pełnej ocenie oddziaływania na środowisko i skonsultowane ze społeczeństwem. Dzięki temu w procesie inwestycyjnym uwzględniany jest obecnie interes społeczny, samorządowy, ochrona środowiska i dóbr kultury. Jednak rząd planuje te przepisy usunąć. Oto główne zmiany prawa, które obecny rząd chce szybko wprowadzić:

1. Inwestycję, której nie udaje się przeforsować ze względu na obowiązujące przepisy ochrony środowiska i protesty społeczne, rząd będzie mógł spod tych przepisów wyłączyć i nadać jej uprzywilejowany tryb postępowania dla inwestycji “strategicznych”.

Czytaj więcej

Łatwiej będzie dostać decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych

2. Kryteria uznania danej inwestycji za “strategiczną” przez rząd będą całkowicie dowolne i uznaniowe.

3. Specjalny tryb wydawania pozwoleń dla inwestycji “strategicznych” nie przewiduje konsultacji z okolicznymi mieszkańcami czy właścicielami gruntów na terenie planowanej inwestycji! 

4. Inwestycje “strategiczne” będzie można realizować wbrew woli gminy i wbrew istniejącym miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego Oprócz złamania konstytucyjnego prawa własności rząd Mateusza Morawieckiego tworzy też kolejne pole konfliktu między Polską a Unią, gdyż planowane przepisy nie są zgodne z prawem unijnym - zwracają uwagę autorzy apelu.

Regulacje Unii dopuszczają odstępstwa od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społeczeństwa tylko w naprawdę wyjątkowych i rzadkich przypadkach. 

Natomiast proponowana nowelizacja pozwala na bardzo szerokie, niemal dowolne stosowanie takiego odstępstwa, poza jakąkolwiek kontrolą społeczną, co jest sprzeczne z unijną tzw. dyrektywą ocenową. Nowelizacja łamie również unijną tzw. dyrektywę siedliskową, co doprowadzi w Polsce do demontażu systemu ochrony przyrody w ramach sieci Natura 2000.

Nowe przepisy obejmą niezwykle szeroki katalog przedsięwzięć, jak choćby (by wymienić tylko kilka): budowę dróg, linii kolejowych, lotnisk, stopni wodnych i regulacji rzek, składowisk odpadów niebezpiecznych, linii przesyłowych, elektrowni czy kopalni.Społecznicy zwracają uwagę na „skandaliczny tryb wprowadzenia przepisów”.

Nowelizacja ustawy była poddana publicznym konsultacjom wiosną 2022 r, ale kontrowersyjne rozwiązania pojawiły się w niej dopiero w marcu 2023 r. „Proponowane przepisy ujrzały światło dzienne dopiero w dniu przekazania projektu do Sejmu, przez co uniemożliwiono stronie społecznej zapoznanie się z nimi” - podkreślają organizacje i apelują:

„W związku z powyższym, jako organizacje, które na co dzień zajmują się ochroną środowiska i interesu społecznego, apelujemy do posłów i posłanek o odrzucenie nowelizacji tzw. ustawy ocenowej w całości, a do rządu – o ponowne poddanie jej konsultacjom publicznym i opracowanie z poszanowaniem standardów demokratycznego procesu tworzenia prawa”.

Frank Bold, Greenmind, OTOP, Greenpeace, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, ClientEarth, WWF i Fundacja dla Biebrzy wydały wspólne oświadczenie, w którym ostrzegają przed konsekwencjami planowanej zmiany w prawie i wzywają parlamentarzystów do odrzucenia rządowej nowelizacji.

Chodzi o tzw. ustawę ocenową. Obecnie inwestycje państwa takie jak np. autostrady, obwodnice, elektrownie atomowe, kopalnie, składowiska odpadów itp muszą zostać poddane pełnej ocenie oddziaływania na środowisko i skonsultowane ze społeczeństwem. Dzięki temu w procesie inwestycyjnym uwzględniany jest obecnie interes społeczny, samorządowy, ochrona środowiska i dóbr kultury. Jednak rząd planuje te przepisy usunąć. Oto główne zmiany prawa, które obecny rząd chce szybko wprowadzić:

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Ministerstwo wydało ważny komunikat. Chodzi o studia online
Nieruchomości
Więcej drewna i mniejsze odległości między budynkami? Zmiany w prawie budowlanym
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Spadki i darowizny
Prawo użytkownika czy spadkobiercy? SN o odmowie przedłużenia użytkowania wieczystego
Sądy i trybunały
Jest data wyroku w sprawie Prezydenta. Obywatel zarzuca mu łamanie Konstytucji