To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego i dobra wiadomość dla wielu uczestników egzekucji, zarówno wierzycieli, dłużników, jak i nawet komorników. SN wyjaśnia, że nie trzeba występować o uzasadnienie orzeczenia aby je zaskarżyć, co tylko przedłużało sądową kontrolę egzekucji i samą egzekucję

Skutki „upraszczającej” reformy

Od 7 listopada 2019 r. obowiązuje reguła (to skutek noweli kodeksu postępowania cywilnego, który jest stosowany także w egzekucji komorniczej), że termin na wniesienie zażalenia (podobnie zresztą apelacji) liczony jest od doręczenia uczestnikowi postępowania egzekucyjnego postanowienia (wyroku) z uzasadnieniem. Jeżeli uczestnik nie wystąpił o sporządzenie uzasadnienia, nie jest uprawniony do odwołania. Nic nie daje, że dowiedział się, jaki jest wyrok inną drogę czy uzyskał go od innego uczestnika sprawy. Liczy się tylko formalnie złożony wniosek o uzasadnienie i jego urzędowe otrzymanie.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze
Reforma egzekucji komorniczej od 1 stycznia 2019 r. choć brakuje rozporządzenia

W tej sprawie sąd odrzucił jednak skargę dłużnika na czynności komornika, który miał, jak nazwa tego środka wskazuje, jakieś zastrzeżenia, uznając, że także w sprawach egzekucyjnych obowiązuje wymóg złożenia wniosku o uzasadnienie orzeczenia, które ma być zaskarżone, także wtedy, gdy to uzasadnienie zainteresowany otrzymał od sądu. A to dlatego, ocenił SR, że k.p.c. nie wyłącza spraw egzekucyjnych z ogólnej regulacji postępowania cywilnego, nakazującej wystąpienie o uzasadnienie. Stanowisko sądu wzmacniać ma brzmienie art. 331 § 2 k.p.c., że sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku z urzędu, czyli z inicjatywy sądu, nie zwalnia strony od obowiązku zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.

Skoro ustawodawca świadomie wprowadził do postępowania regulację, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się nieracjonalna, to nie sposób podobnej nieracjonalności doszukiwać się w odniesieniu do wnoszenia odwołań w egzekucji – wskazywał SR.

Dodajmy, że celem wprowadzenia tego rygoru było ograniczenie pochopnych odwołań, ale raczej nie przyniosły one skutku.

SN rozwiewa wątpliwości

Literatura prawa chociaż przychyla się do braku konieczności składania wniosku o uzasadnienie postanowienia, w sytuacji gdy zainteresowany już je dostał, to nie uzasadnia tego szerzej.

Z kolei skład Sądu Rejonowego w Kościanie rozpoznający zażalenie od powyższego postanowienia (sędziowie Violetta Dodot, Joanna Nyczka i Michał Olszewski) zwrócili się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym: czy uczestnik postępowania egzekucyjnego, któremu sąd doręczył z urzędu odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem, powinien w celu skutecznego złożenia odwołania ponownie domagać się doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Sędziowie wskazali w uzasadnieniu pytania, że od odpowiedzi na nie w wielu wypadkach zależeć będzie czy zainteresowani będą składać skutecznie odwołania i korzystać z dwóch instancji, ku czemu skład pytający się skłania.

Nie stanowi przesłanki

Sąd Najwyższy: sędziowie Monika Koba, Grzegorz Misiurek i Marta Romańska, przychylił się do tego stanowiska, podejmując uchwałę, że złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, o którym mowa w art. 7661 § 1 k.p.c.

Sygnatura akt: II CZP 85/22

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Jarosław Świeczkowski, komornik

To trafne rozstrzygnięcie SN, usprawniające postępowania egzekucyjne, eliminuje bowiem zbędne czynności sądów, kolejne przesyłanie orzeczeń, co oczywiście zabiera też czas i hamuje często egzekucje. Skarg na czynności komornicze jest dużo, gdyż przysługują one niemal na każdą czynność i zaniechanie komornika, na dodatek niejednokrotnie są nadużywane do opóźniania egzekucji, szczególnie, że to tani środek, gdyż opłata wynosi zaledwie 50 zł. Tym wskazane byłoby ich szybkie rozpoznawanie, gdyż nieraz rozpoznanie jednej skargi zajmuje kilka miesięcy, co opóźnia egzekucję, choćby na konieczność przekazania akt do sądu, które leżą tam aż do finalnego rozpoznania skargi.