Na początku kwietnia kończy się kadencja obecnego Prezesa UODO dr Edyty Bielak-Jomaa. Posłowie Prawa i Sprawiedliwości chcą, by jej następcą został Jan Nowak, obecny dyrektor UODO. Sejm miałby go powołać na najbliższym posiedzeniu na czteroletnią kadencję za zgodą Senatu.
Problem w tym, że choć 68-letni Jan Nowak od 2008 pracuje w Urzędzie (najpierw GIODO, obecnie UODO), to zawsze zajmował się tam kwestiami organizacyjnymi, a nie prawnymi. Jest natomiast radnym PiS warszawskiej dzielnicy Wola i członkiem sądu dyscyplinarnego PiS.
W mediach pojawiły się sugestie, że PiS forsuje takiego kandydata nieprzypadkowo: będzie on częściej nakładał bardzo wysokie kary finansowe na firmy łamiące RODO, dzięki czemu zapewni dodatkowe pieniądze na realizację programów partii rządzącej.
Zdaniem organizacji pozarządowych, wobec takich wątpliwości, powołanie prezesa UODO powinno być poprzedzone przeprowadzeniem szerokiej i pogłębionej debaty publicznej na temat kompetencji i niezależności kandydata.
"Sygnalizowane przez media wątpliwości dotyczące niezależności oraz kompetencji merytorycznych kandydata budzą obawy ze strony obywateli i prywatnych firm, których działania są regulowane przez UODO. Naruszenie wymogu niezależności może także stanowić naruszenie prawa Unii Europejskiej, co – biorąc pod uwagę znaczenie współpracy i wzajemnego zaufania między organami ochrony danych osobowych w państwach członkowskich – może spowodować podjęcie działań przez Komisję Europejską" - informuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Wraz z Fundacją Panoptykon podjęła ona obywatelski monitoring procesu wyboru kandydata, m.in. prosząc go o wskazanie informacji dotyczących jego doświadczenia w zakresie ochrony danych osobowych oraz o udział w otwartym spotkaniu, podczas którego zainteresowane osoby mogłyby zadać kandydatowi pytania.
Organizacje poprosiły marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego o niepowoływanie nowego Prezesa UODO na najbliższym posiedzeniu Sejmu i taką zmianę harmonogramu prac w tej sprawie, by obywatele, ich organizacje i media mieli możliwość przeprowadzenia rzetelnej dyskusji na temat kandydata. "Wybór Prezesa UODO zgodnie z aktualnym harmonogramem taką debatę uniemożliwi" - twierdzą organizacje.
