Czy odszkodowanie z OC po samodzielnej naprawie ma obejmować VAT?

Sąd Najwyższy ma rozstrzygnąć, czy jeśli cena naprawy powypadkowego auta nie obejmowała VAT i warsztat go nie odprowadził, to odszkodowanie z OC należy się z podatkiem.

Publikacja: 22.08.2024 13:22

Czy odszkodowanie z OC po samodzielnej naprawie ma obejmować VAT?

Foto: Adobe Stock

O rozstrzygnięcie tej kwestii – i kilku innych z nią związanych – wystąpił Sąd Okręgowy w Poznaniu (sędzia Tomasz Żak). Wciąż budzą one wątpliwości w praktyce likwidacji szkód powypadkowych (wypłaty odszkodowania ubezpieczeniowego) i orzecznictwie.

VAT przy samodzielnej naprawie po wypadku 

Pytania do SN sformułowano na kanwie sprawy, w której sąd rejonowy zasądził od towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy wypadku na rzecz poszkodowanego właściciela samochodu 61 tys. zł jako uzupełnienie odszkodowania ubezpieczeniowego. W postępowaniu likwidacyjnym towarzystwo przyznało poszkodowanemu 210 tys. zł, ale sąd rejonowy uznał, że jest zaniżone. W całości winno ono wynieść 269 tys zł, przy zastosowaniu metody kosztorysowej i obejmować także kwotę podatku VAT w zakresie w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego.

Czytaj więcej

Polisy przestały drożeć. Ale nie wszystkie

W ocenie SO kwestia uwzględniania VAT w odszkodowaniu przy szacowaniu szkody metodą kosztorysową co do zasady nie powinna budzić wątpliwości, jeśli przyjąć, że podatek ten jest cenotwórczy. Ale w orzecznictwie wciąż utrzymują się rozbieżności w tej kwestii, jeśli poszkodowany naprawi samochód tzw. systemem gospodarczym bądź zleci naprawę warsztatowi który do kosztów (ceny) naprawy nie doliczy tego podatku (bo np. prowadzi działalność w szarej strefie unikając podatków).

Niejasne zasady odszkodowania z OC

W uzasadnieniu pytania prawnego do SN sędzia Żak wskazuje, że zasady pewności prawa i równości wobec niego nakazują by sprawach o odszkodowania (na zasadach ogólnych) przyjmować jednolite reguły ustalania tego ostatniego. Nie budzi zaś zaufania sytuacja, gdy osoba, która naprawiła systemem gospodarczym powypadkowy, uszkodzony w wypadku samochód ma otrzymać obiektywnie niższą kwotę odszkodowania aniżeli taka sama osoba która nie dokonała naprawy albo dokonała jej system gospodarczym, ale już po otrzymaniu odszkodowania mieszczącego w sobie stawkę VA. Dlatego sędzia wystąpił pytaniem prawnym.

Czytaj więcej

Sąd Najwyższy: po naprawie z polisy OC nic więcej się nie należy

SO pyta jednocześnie SN czy w sytuacji, gdy poszkodowany naprawił samochód do stanu sprzed szkody, należne mu odszkodowanie z OC powinno opiewać na rzeczywiste koszty naprawy, czy ma być ustalone metodą kosztorysową, według hipotetycznych kosztów? Zapytał też czy dopuszczalne jest przyznanie poszkodowanemu odszkodowania z uwzględnieniem rabatów na części zamienne i materiał lakierniczy, które ubezpieczyciel ponoszący odpowiedzialność za szkodę, proponuje i udostępnia poszkodowanemu.

- Te pytania dotyczą przede wszystkim problemu czy poszkodowany ma obowiązek naprawy pojazdu z czym wiąże się wybór metody rozliczenia szkody i kwestia rabatu. Trzeba dokonywać takiej wykładni - na co wskazuje także TSUE - która nie pozbawi poszkodowanego prawa do kompensacji szkody. Poza tym to poszkodowany powinien decydować o sposobie naprawienia szkody - ocenia Aneta Łazarska, sędzia SO w Warszawie, specjalizująca się tych sprawach.

Sygn. akt III CZP 29/24

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Prof. Marcin Orlicki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, radca prawny

Sąd Okręgowy w Poznaniu bardzo trafnie i szczegółowo opisał niespójności, które nawarstwiły się w ostatnich latach w orzecznictwie sądowym dotyczącym zasad ustalania odszkodowania za szkody polegające na uszkodzeniu pojazdu. Sąd dostrzega, że w wielu wypadkach ustalanie wysokości odszkodowania w sposób niezależny od rzeczywiście poniesionych kosztów naprawy, może skutkować wzbogaceniem się poszkodowanego. Pytanie SO powinno zatem stać się impulsem do przedstawienia przez SN spójnych, całościowych, pozbawionych wewnętrznych sprzeczności, logicznych zasad wykładni przepisów prawa odszkodowawczego. Ich znaczenie będzie wykraczało poza obszar odszkodowań ubezpieczeniowych.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów