Kolacja z królem Polski

Peter Raina, wybitny historyk pochodzenia hinduskiego, miał 25 lat, kiedy po raz pierwszy przyjechał do Warszawy. Działał w polskiej opozycji i pisał książki, które nie mogły ukazać się w oficjalnym obiegu. Po śmierci żony dowiedział się, że donosiła na niego esbekom

Publikacja: 16.04.2009 21:48

Kolacja z królem Polski

Foto: Reporter, Łukasz Ostalski Łukasz Ostalski

W filmie Bożeny Garus-Hockuby wspomina, że jego pierwszy kontakt z Polską miał miejsce, gdy był dziesięciolatkiem. Wtedy z rodzinnego księgozbioru (liczącego 20 tys. pozycji) wyciągnął przypadkowo biografię Marii Skłodowskiej-Curie. Działo się to w Kaszmirze, bo właśnie stamtąd pochodzi Raina.

W domu wpajano mu, że najważniejsze wartości w życiu to honor, moralność i odwaga. Ojciec, wysoki urzędnik w Kaszmirze, późniejszy pracownik w ONZ, chciał, żeby syn robił karierę polityczną w Indiach i został członkiem tamtejszego parlamentu. – Ale ja takich ambicji nie miałem. Chciałem być naukowcem – wyjaśnia Raina.

Podjął studia w Oxfordzie i za namową przyjaciółki przyjechał do Polski, by badać tutejsze archiwa i pisać doktorat. Był początek lat 60. Zamieszkał w małym pokoiku warszawskiego akademika, w którym nie było miejsca na siedem walizek z ubraniami, które przywiózł ze sobą, przyzwyczajony, że do każdego posiłku obowiązuje inny strój.

W Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego pisał przez kilka lat pracę doktorską dotyczącą paktu Ribbentrop-Mołotow. Nie był to ulubiony temat peerelowskich władz. Raina nie stronił też od życia towarzyskiego – chętnie bywał w Hybrydach i kawiarni U Literatów, do której zachodzili tak znani pisarze, jak Jarosław Iwaszkiewicz, Paweł Jasienica czy Ireneusz Iredyński. Zaczął tłumaczyć wiersze polskich poetów, m.in. Tadeusza Różewicza, dla hinduskiego pisma. – Upowszechniałem kulturę polską, ile mogłem – wspomina.

Ale twierdzi, że Polskę tak naprawdę poznał dzięki kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu, który już w czasie pierwszego spotkania, zamiast oczekiwanych 15 minut, poświęcił mu cztery godziny. I nawet zaproponował wspólny posiłek. – Wyobraź sobie, król Polski proponuje ci kolację – do dziś zdumiewa się Raina. Wtedy zaczęło się nim interesować SB. W 1969 roku przy pomocy pracowników Radia Wolna Europa wydał książkę „Władysław Gomułka – życiorys polityczny”, którą bezpieka określiła paszkwilem.

W Polsce odnalazł także miłość swego życia – Barbarę Wereszczyńską, subtelną blondynkę, z którą stanowili nierozłączną parę. Pobrali się w 1968 roku i pewnie nic nie zakłócałoby ich szczęścia, gdyby nie działalność opozycyjna i kolejne nieprawomyślne prace naukowe publikowane przez Rainę. W końcu musiał wyjechać z Polski.

Schronienie znalazł w Berlinie, gdzie wydał książkę o polskiej opozycji, konflikcie władz z intelektualistami. Zaopatrywał też KOR w środki powielające. I ciągle był z Barbarą, która zmarła w 1982 roku. Po otwarciu archiwów IPN okazało się, że od 1969 roku była agentką SB i regularnie donosiła na męża. – Nigdy nie wątpiłem w jej miłość do mnie. Ja jej nie potępiam – mówi Peter Raina przy grobie Barbary. I w oczach ma łzy.

[i]Odebrali mu miłość

17.25 | TVP Polonia | sobota[/i]

W filmie Bożeny Garus-Hockuby wspomina, że jego pierwszy kontakt z Polską miał miejsce, gdy był dziesięciolatkiem. Wtedy z rodzinnego księgozbioru (liczącego 20 tys. pozycji) wyciągnął przypadkowo biografię Marii Skłodowskiej-Curie. Działo się to w Kaszmirze, bo właśnie stamtąd pochodzi Raina.

W domu wpajano mu, że najważniejsze wartości w życiu to honor, moralność i odwaga. Ojciec, wysoki urzędnik w Kaszmirze, późniejszy pracownik w ONZ, chciał, żeby syn robił karierę polityczną w Indiach i został członkiem tamtejszego parlamentu. – Ale ja takich ambicji nie miałem. Chciałem być naukowcem – wyjaśnia Raina.

Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu