Cykl był realizowany przez kilkanaście lat (1989 – 2003), każdy z odcinków opowiada o innym płótnie. Pomysłodawcą, autorem komentarza i reżyserem jest Alain Jaubert, ceniony krytyk i znawca historii sztuki, przy okazji muzykolog. Jego komentarze są precyzyjne i starannie udokumentowane. Przedstawiane obrazy i malowidła zostały poddane wnikliwej analizie pod kątem formy, treści, kompozycia, faktury, perspektywy, światła i znaczenia symboli. Słowo autorskie porusza także wszelkie inne kwestie służące zrozumieniu i znaczeniu dzieł, jak techniki malarskie, czy użycie kolorów i pigmentów, a także problemów związanych z renowacją dzieła. Imponuje lista konsultantów, których praca złożyła się na powstanie cyklu. To wyjątkowa produkcja w skali światowej, tym bardziej warto nie tylko ją oglądać, ale i zarejestrować – tak sfilmowana historia malarstwa będzie ozdobą każdej wideoteki, a przy okazji pomocą naukową dla młodego pokolenia.
Jako pierwszy (sobota, godz. 16.30) poznamy obraz „Pielgrzymka na Cyterę” (1717) Antoine’a Watteau. Wraz z „Mona Lizą” Leonarda da Vinci, „Koncertem na wolnym powietrzu” Tycjana czy „Weselem w Kanie Galilejskiej” Paolo Veronese obraz Watteau jest jednym z najsławniejszych płócien Luwru. Wychwalali go tacy twórcy, jak znawca i kolekcjoner sztuki, zaprzyjaźniony z Wolterem i Davidem, Dominique Vivant, poeci Charles Baudelaire i Paul Verlaine, filozof Jules Michelet, rzeźbiarz Auguste Rodin. Był kopiowany przez licznych malarzy i wielokrotnie komentowany, stał się już legendą i symbolem epoki, w której został stworzony. Kolejnym dziełem (premiera odcinka we wtorek, godz. 19.00) będzie „Arearea” (1892, na zdjęciu) Paula Gauguina. Gdy jego autor dotarł na Tahiti, tahitańska kultura była w dużym stopniu zniszczona przez francuskich kolonizatorów i chrześcijańskich misjonarzy. Gauguin przedstawiał współczesne codzienne życie mieszkańców wyspy. Próbował także odtworzyć przeszłość, przywołując bogów i mity na podstawie różnych lektur. Zainspirowany tymi przekazami często malował śpiewających i tańczących Tahitańczyków, chciał utrwalić na płótnie ginącą kulturę. Zerwał z realizmem i z impresjonizmem. Do dziś pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych twórców w dziejach malarstwa, a jego obrazy osiągają niebotyczne ceny. Chociaż on sam zaznał sławy dopiero w ostatnich latach życia.
Następne odcinki cyklu „Palety” będą poświęcone m.in. słynnej „Olimpii” (1863) Edouarda Maneta, „Łaźni tureckiej” (1862 – 1863) Jeana-Dominique’a Ingresa, którą po latach fascynował się Picasso, „Pracowni malarskiej przy krzewie mimozy” (1939 – 1946) Pierre’a Bonnarda, uznawanej za jeden z najbardziej zagadkowych obrazów XX wieku.
[i]Palety: Tajemnice wypraw miłosnych – „Pielgrzymka na cyterę”
16.30 | tvp kultura | sobota
