Jak Gutenberg zmienił Europę

W cyklu „Wielkie wynalazki europejskie” nadszedł czas na odcinek o historii druku. Wynaleziona przez Jana Gutenberga prasa drukarska z ruchomą czcionką zmieniła oblicze zachodniej cywilizacji

Publikacja: 16.07.2009 16:10

Jak Gutenberg zmienił Europę

Foto: AFP

Postęp technologiczny bywa kapryśny, a jego efekty często są nieprzewidywalne. Chińczycy i Koreańczycy wynaleźli ruchomą, metalową czcionkę zanim zrobił to w XV wieku Gutenberg. Dlaczego nie udało się im jej rozpropagować, tak jak zrobił to moguncki złotnik i drukarz? Przyczyna była prozaiczna – Azjaci nie posługiwali się alfabetem i literami, a jedynie systemem specyficznych znaków, co uniemożliwiało im drukowanie na masową skalę.

Tymczasem Europa była gotowa na „przyjęcie” wynalazku Gutenberga. Zainteresowanie kulturą klasyczną Grecji i Rzymu zaostrzało apetyt ludzi na książki, które zawierałyby wydrukowane teksty z okresu antyku. A rozwój handlu wraz z odkryciami geograficznymi wzmagał zapotrzebowanie na informacje.

Dotychczasowa, czasochłonna technika pisania książek nie przystawała do gwałtownie przeobrażającego się świata. Czas skrybów, którzy przepisują w klasztornych skryptoriach istniejące teksty, minął bezpowrotnie. Wiedza zawarta w książkach miała być dostępna dla każdego, kto miał pieniądze i umiał czytać. W ciągu pół wieku od chwili, gdy Gutenberg stworzył swój wynalazek wydrukowano ponad osiem milionów woluminów. Do 1480 roku było 110 pras drukarskich w sześciu różnych krajach, z czego aż pięćdziesiąt tylko we Włoszech. Stolicą „druku” stała się Wenecja, a najbardziej zapracowanym drukarzem w Europie był Aldus Manutius.

Wynalezienie druku wpłynęło na różne dziedziny życia: religię, rozwój nowoczesnej nauki, sposób komunikacji między ludźmi i spędzania przez nich czasu. Zapoczątkowało także karierę pierwszego dziennikarza, a zarazem szantażysty i masowego producenta pornografii.

Był nim Włoch Pietro Aretino. Pochodził z plebsu. Nie miał szans na edukację. Jednak instynktownie rozumiał, że prasa drukarska może być znakomitym narzędziem zapewniania sobie rozgłosu i schlebiania najniższym gustom. Aretino szybko zdobył bogactwo i sławę. Nie miał bowiem żadnych oporów przed publikowaniem antyklerykalnych broszur, frywolnych historyjek, publicznych oskarżeń pod adresem znanych osób. Był pionierem brukowego dziennikarstwa.

W „Historii druku” możemy również prześledzić jak zmieniała się technologia drukowania. Brytyjski prezenter Ronald Top prowadzi widzów przez kolejne epoki.

Jeszcze w XVIII wieku stosowano w drukarstwie 15 – wieczną technikę. Dopiero po rewolucji francuskiej zaczęły pojawiać się nowe rozwiązania. Najpierw usprawniono produkcję papieru, następnie została wynaleziona wydajna prasa drukarska poruszana siłą pary. Ostatnim wynalazkiem, który przyspieszył rozpowszechnianie informacji drukowanych był linotyp.

Następnym wynalazkiem, który tak bardzo przeobraził świat jak prasa drukarska, była telewizja...

[i] Historia druku

14.05 | tvp 1 | środa[/i]

Postęp technologiczny bywa kapryśny, a jego efekty często są nieprzewidywalne. Chińczycy i Koreańczycy wynaleźli ruchomą, metalową czcionkę zanim zrobił to w XV wieku Gutenberg. Dlaczego nie udało się im jej rozpropagować, tak jak zrobił to moguncki złotnik i drukarz? Przyczyna była prozaiczna – Azjaci nie posługiwali się alfabetem i literami, a jedynie systemem specyficznych znaków, co uniemożliwiało im drukowanie na masową skalę.

Tymczasem Europa była gotowa na „przyjęcie” wynalazku Gutenberga. Zainteresowanie kulturą klasyczną Grecji i Rzymu zaostrzało apetyt ludzi na książki, które zawierałyby wydrukowane teksty z okresu antyku. A rozwój handlu wraz z odkryciami geograficznymi wzmagał zapotrzebowanie na informacje.

Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu