Zamachy terrorystyczne w Sztokholmie

– Zatrząsł się cały dom, byliśmy śmiertelnie przerażeni. Wybiegliśmy na zewnątrz. Na ulicy zobaczyliśmy leżące ciało – opowiadała gazecie “Aftonbladet” Tarja mieszkająca obok miejsca jednej z eksplozji. Właściciel sklepu z ulicy Drottninggatan usłyszał potężny wybuch i też wybiegł zobaczyć, co się stało. – Ludzie biegli ulicą. Po chwili kompletnie opustoszała – mówił dziennikarzom.

Dwie eksplozje, które w sobotnie popołudnie wstrząsnęły centrum Sztokholmu, całkowicie zaskoczyły Szwedów. Szok, niedowierzanie czuć tu na każdym kroku. Ulice Bryggargatan, Drottninggatan i Olof Palmes to największe skupisko sklepów w mieście. W sobotę tysiące ludzi przyszły tu na przedświąteczne zakupy.

Sparaliżowani strachem właściciele butików wczoraj nie chcieli otwierać swoich sklepów. Na dużym domu towarowym Clas Osson wisiała kartka z napisem: “Z powodu sobotnich wydarzeń w niedzielę otwieramy o godzinie 15”.

[srodtytul]Coś mu wybuchło na brzuchu[/srodtytul]

Pierwsza eksplozja nastąpiła po południu chwilę po tym, gdy w pobliżu zatłoczonej ulicy handlowej zapalił się samochód. Druga – zaledwie 300 metrów dalej – około 15 minut później.

Teren natychmiast otoczono żółtymi taśmami. Ciało jedynej osoby, która zginęła – najprawdopodobniej zamachowca – leżało tam niemal do północy. Wokół roiło się od policji. Jak opowiadał jeden ze świadków, przyjechała też karetka pogotowia, ale żaden z lekarzy nie ruszał ciała.

– Coś wybuchło na brzuchu mężczyzny, który zginął – mówił gazecie “Dagens Nyheter” jeden ze świadków, który jako pierwszy znalazł się w miejscu eksplozji. Opowiadał, że zamachowiec nie miał żadnych widocznych ran twarzy. Tylko brzucha.

– Zdjąłem mu arafatkę z twarzy, by umożliwić dostęp powietrza – mówił świadek, który przedstawił się jako Pascal. Niektórzy mówili, że zanim nastąpiła eksplozja, zamachowiec krzyczał coś po arabsku.Obok zwłok leżała długa na dwa metry rura (jak podała gazeta “Aftonbladet” mężczyzna miał przy sobie sześć takich domowej produkcji bomb, ale eksplodowała tylko jedna). Policja znalazła też torbę, która – jak podały media – była wypełniona gwoździami.

Według świadków nie ucierpiały jednak żadne budynki, z ich okien nie wyleciały też żadne szyby. – Na szczęście temu człowiekowi coś nie wyszło i nie zdetonował wszystkich ładunków – mówi para w średnim wieku stojąca przy Bryggargatan. Gdyby atak się powiódł, zginąć mogłoby wiele osób. Wczoraj w pobliżu miejsc ataków widać było już tylko ślady spalenizny. – To tu wczoraj spalił się ten samochód – pokazuje starsza pani.

[srodtytul]E-mail z ostrzeżeniem[/srodtytul]

Zamachowcy uprzedzili o ataku. Zrobili to zaledwie 10 minut wcześniej, wysyłając e-maila z plikami dźwiękowymi do agencji prasowej TT. W liście podpisanym przez “mudżahedinów” była mowa o szwedzkiej obecności w Afganistanie oraz o karykaturach Mahometa, które kilka lat temu zostały narysowane przed szwedzkiego rysownika. “Teraz wasze dzieci, córki, siostry zginą tak jak giną nasi bracia, siostry i dzieci” – słychać głos na nagraniu. Mężczyzna wzywa na nim do działania muzułmanów mieszkających w Szwecji i innych krajach Europy. “Nadszedł czas akcji. Nie czekajcie, nie bójcie się więzienia ani śmierci” – apeluje.

Szwedzkie władze i policja ostrożnie podeszły i do nagrania i do samych zamachów. Bardzo długo w ogóle unikały słowa “zamach”. Premier i szef policji przez cały sobotni wieczór ostrzegali przed “pochopnymi spekulacjami”. Dopiero w niedzielę o godzinie 10 rano policja pierwszy raz użyła słowa “terroryzm”.

To pierwszy taki atak w Szwecji od lat. W 1986 roku w zamachu zginął tu premier Olof Palme. W 2003 roku – minister spraw zagranicznych Anna Lindh. Zamach potępili wczoraj przywódcy islamskiej społeczności w Szwecji.

[srodtytul]Raj dla imigrantów[/srodtytul]

Szwecja zawsze była przykładem państwa otwartego. – I takim państwem pozostanie. Dlatego ten atak jest tym bardziej nie do zaakceptowania– mówił na zwołanej błyskawicznie konferencji prasowej premier Fredrik Reinfeldt.

Ocenia się, że w Szwecji mieszka obecnie około 400 tysięcy muzułmanów. I choć sąsiednie kraje – Finlandia i Norwegia – zaczęły w ostatnim czasie deportować ze swojego terytorium nielegalnych imigrantów, Szwecja wciąż ich przyjmuje. – Zarejestrowanych wyznawców islamu jest blisko 100 tysięcy, ale szacujemy że może być kilka razy więcej. Zdania na ich temat są podzielone. Jedni uważają, że imigranci wnoszą coś nowego do naszego społeczeństwa. Osoby, które są wierne tzw. szwedzkim wartościom, widzą w nich jednak zagrożenie – powiedział “Rz” David Landes ze szwedzkiego portalu informacyjnego The Local.

Przyznał, że po sobotnich zamachach można się spodziewać wielkiej debaty na temat relacji z muzułmanami. – Jeśli potwierdzą się informacje o zamachu samobójczym, będzie to pierwszy taki przypadek w Szwecji. To dla naszego kraju byłaby “nowa era” – podkreślił.