Chcemy głosu takiego jak inni

Unijny szczyt zaapeluje dziś o stworzenie jednolitego nadzoru bankowego dla strefy euro, do którego mogłyby dołączyć kraje nieposługujące się jeszcze wspólną walutą.

W projekcie wniosków na szczyt, które były przedmiotem dyskusji przywódców wczoraj wieczorem w Brukseli, znalazł się zapis o konieczności zapewnienia „zrównoważonego traktowania oraz reprezentacji zarówno państw euro, jak i spoza euro". Ostateczna wersja będzie przyjęta w piątek, ale polityczne poparcie dla takiego apelu jest już powszechne.

Szansa na zrównanie

To poważna zmiana w stosunku do wstępnej propozycji Komisji Europejskiej przedstawionej we wrześniu, którą sekretarz stanu ds. europejskich Piotr Serafin określił mianem „zero praw, wszystkie obowiązki". – Mam wrażenie, że jest szansa na zrównanie – mówił Serafin na kilka godzin przed rozpoczęciem szczytu.

Polska delegacja jest zadowolona, że postulat państw spoza strefy euro został potraktowany poważnie. Nie tylko w ogólnych deklaracjach polityków, ale też poprzez fakt, że prawnicy zostali zobligowani do szczegółowego zajęcia się tą sprawą. Widać już jednak, że jego realizacja nie będzie łatwa.

Pierwsze wnioski zostały zawarte w analizie przygotowanej przez służby prawne Rady UE, o której napisał wczoraj dziennik „Financial Times". Zwraca ona uwagę, że w Europejskim Banku Centralnym, gdzie ma zostać zlokalizowany nowy nadzór, organem decyzyjnym jest Rada Prezesów, w skład której mogą wchodzić tylko przedstawiciele państw strefy euro. Można oczywiście stworzyć osobny organ z udziałem pozostałych państw – radę nadzoru bankowego – ale ona nie będzie miała prawa do podejmowania decyzji. Czyli będzie mogła przygotować projekt decyzji, którą ostatecznie podejmie Rada Prezesów.

Według  takiej interpretacji konieczna jest zmiana traktatów i wyposażenie nowej rady nadzoru w uprawnienia decyzyjne. Albo przekonanie Polski czy Szwecji, że wystarczy ich udział w niedecyzyjnej radzie nadzoru, która będzie przygotowywać decyzje poddane następnie pod głosowanie w gronie tylko przedstawicieli państw strefy euro w Radzie Prezesów. Możliwa jest też trzecia opcja – zmiana interpretacji prawnej. Na przykład prawnicy w Komisji Europejskiej, drugiej z unijnych instytucji, nie podzielają obaw swoich kolegów z Rady UE.

W ramach traktatów

– Nasza opinia prawna dowodzi, że można to zrobić w ramach traktatów – powiedział Michel Barnier, unijny komisarz ds. rynku wewnętrznego i instytucji finansowych, który odpowiada za projekt nadzoru bankowego.

Poparcie dla Polski w sprawie nadzoru bankowego wyraża Parlament Europejski, którego zgoda będzie wymagana w przyszłości do zaakceptowania niektórych elementów nowej legislacji. – Podział na państwa strefy euro i państwa spoza strefy euro jest niepraktyczny. Z uwagi na ścisłe powiązania między państwami UE uznajemy jednolity nadzór bankowy za konieczność. Z tego względu Parlament Europejski nalega na objęcie takim nadzorem państw członkowskich, które nie należą jeszcze do strefy euro, ale są zobowiązane traktatem do wprowadzenia wspólnej waluty – powiedział przewodniczący PE Martin Schulz w przemówieniu wygłoszonym na początek szczytu UE.

Spotkanie Schulz–Tusk

Zanim rozpoczął się szczyt, Schulz spotkał się z Donaldem Tuskiem. Jednym z głównych tematów rozmowy miał być kolejny pomysł dzielący UE – powoływania odrębnych instytucji tylko dla strefy euro. W radykalnej formie mowa o osobnej izbie Parlamentu Europejskiego, w mniej radykalnej – o osobnej podkomisji ds. gospodarczych.

Według Schulza do tej pory metoda wspólnotowa – debatowania i decydowania w gronie wszystkich państw członkowskich UE – świetnie się sprawdzała.

– Nie ma zatem żadnego powodu, aby w debatach o reformie traktatu próbować na nowo wynaleźć koło. Przede wszystkim nie ma potrzeby tworzenia nowych, równoległych unii ani nowych, równoległych instytucji – powiedział Schulz. – Integralność instytucji wspólnotowych musi zostać zachowana również w odniesieniu do zarządzania walutą euro. Euro jest walutą wspólnotową, Parlament Europejski jest parlamentem tej Wspólnoty, a zatem Parlament Europejski jest parlamentem euro – podkreślił przy tym.