Abdykacja papieża Benedykta XVI - co na to prawo kanoniczne

Dla prawników w rezygnacji papieża, i to motywowanej względami zdrowotnymi, nie ma nic szczególnego

Publikacja: 12.02.2013 01:42

Zgodnie z kodeksem prawa kanonicznego (kanon 332 § 2), jeśliby się zdarzyło, że biskup rzymski, czyli papież, zrzekł się swego urzędu, to do ważności wymaga się, by zrzeczenia dokonał w sposób wolny i by było odpowiednio ujawnione; nie wymaga zaś niczyjego przyjęcia.

Z kolei kanon 349 stanowi, że prawo wyboru biskupa rzymskiego przysługuje kolegium kardynalskiemu, zgodnie z postanowieniami specjalnego prawa. Patrząc od strony prawnej, kwestia ta jest uregulowana bardzo zresztą skrupulatnie – mówią nasi rozmówcy.

W czasie wakatu

To specjalne prawo to głównie ogłoszona przez papieża Jana Pawła II Konstytucja Apostolska „Universi Dominici Gregis" o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze biskupa rzymskiego (liczy ok. 40 stron). Stanowi ona, że w wyborze papieża nie uczestniczą ci kardynałowie, którzy ukończyli w dniu rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej 80. rok życia (nie powinno ich też być więcej niż 120). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by starsi kardynałowie uczestniczyli w zebraniach przygotowawczych do konklawe.

Powiedzmy od razu, że w czasie wakatu Stolicy Apostolskiej kolegium kardynałów nie ma żadnej władzy w sprawach należących do papieża i wszystkie one muszą być wyłącznie zarezerwowane dla przyszłego biskupa Rzymu.

Konklawe w marcu

Benedykt XVI zadeklarował, że ustąpi 28 lutego. Tego dnia ruszy więc papieski kalendarz wyborczy:

15 pierwszych dni to czas, by na miejsce dotarli nieobecni w Watykanie kardynałowie. Jeśli jednak będą wszyscy, bądź minie 20 dni, musi ruszyć wybór papieża. Do konklawe dojdzie zatem najpóźniej ok. 20 marca.

Być może wybór nastąpi już pierwszego dnia, a może nieco później (każdego dnia są dwa głosowania), ale na Wielkanoc raczej już będzie nowy papież.

Na pierwszych tzw. kongregacjach obecni kardynałowie mają złożyć przysięgę, że dochowają zawartych w konstytucji przepisów oraz dotrzymają tajemnicy. Podjąć powinni też najpilniejsze decyzje, aby zapoczątkować przeprowadzenie wyboru.

Wprawdzie Konstytucja odnosi się do przypadku śmierci papieża, ale reguła 77. Konstytucji stanowi wyraźnie, że wszystkie jej dyspozycje muszą być w całości zachowane także w sytuacji, w której wakat Stolicy Apostolskiej nastąpiłby przez rezygnację papieża.

Konklawe musi odbywać się w granicach Watykanu w budynkach zamkniętych dla osób postronnych, a wszyscy kardynałowie elektorzy powinni zająć mieszkanie w Domus Sanctae Marthae.

Od początku czynności wyborczych aż do chwili wyboru i jego publicznego ogłoszenia powinni powstrzymać się od korespondencji lub innego komunikowania się z osobami niezwiązanymi ze środowiskiem, w którym dokonuje się wybór, z wyjątkiem pilnej konieczności uznanej przez Kongregację.

To dość liczne zgromadzenie wymaga logistyki: kilku zakonników-spowiedników, władających różnymi językami, dwóch lekarzy w razie nagłej potrzeby, ale także kucharzy i sprzątających. Są oni pouczani o znaczeniu i zasięgu przysięgi, jaką muszą złożyć przed rozpoczęciem czynności, a dotyczy ona całkowitej tajemnicy, i to na zawsze, jeśli nie otrzymają specjalnego upoważnienia nowego papieża albo jego następców odnośnie do wszystkiego, co dotyczy konklawe.

Wszystkie czynności związane z wyborem odbywać się muszą wyłącznie w kaplicy Sykstyńskiej, która jest absolutnie zamknięta aż do wyboru papieża. Jedynym sygnałem jest dym nad kaplicą.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1020
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1019