Strategia walki z terrorem

Śledzenie przelewów finansowych terrorystów, gromadzenie danych pasażerów lotniczych i lepsze rozpoznanie cudzoziemców – m.in. takie środki mają w ciągu pięciu najbliższych lat podjąć polskie instytucje, by zmniejszyć zagrożenie terroryzmem.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych pracuje właśnie nad Narodowym Programem Antyterrorystycznym na lata 2014–2019, na którego realizację ma iść 3 mln złotych rocznie. Zdaniem ekspertów choć program jest potrzebny, finansowanie jest jednak zbyt niskie, a niektóre zamierzenia oderwane od rzeczywistości.

Przygotować szpitale

Prace nad programem są już na ukończeniu i ma on przyjąć formę uchwały rządu. „Głównym celem jest wzmocnienie systemu antyterrorystycznego RP, czemu służą cztery cele szczegółowe" – informuje „Rz" wydział prasowy MSW. Wylicza poprawę zdolności do zapobiegania terroryzmowi, lepsze przygotowanie służb na wystąpienie takich zdarzeń, większą zdolność reagowania na ataki i szybsze odtwarzanie użytych środków.

Jednak największą wagę ma załączony do programu zestaw ponad 30 działań, jakie mają podjąć poszczególne instytucje. Przykładowo, w ramach zapobiegania terroryzmowi Straż Graniczna ma zwiększyć rozpoznanie cudzoziemców z krajów wysokiego ryzyka, a generalny inspektor informacji finansowej zwiększyć koordynację działań mających utrudnić proceder finansowania terroryzmu.

W ramach zwiększenia zdolności reagowania na ataki Ministerstwo Zdrowia ma przygotować szpitale na masowe odkażenia ludności, a Straż Graniczna opracować procedury wystawiania wart ochronnych w samolotach. Zadaniem MSW będzie opracowanie metod współdziałania policji i wojska.

Z trzech milionów rocznie na realizację programu dwie trzecie ma iść na zakupy, reszta na szkolenia. Były antyterrorysta Jerzy Dziewulski nazywa tę kwotę „śmiesznie niską". – To za mało, by przeprowadzić szkolenia z prawdziwego zdarzenia. Użycie tylko jednego samolotu do ćwiczeń generuje ogromne koszty, bo wiąże się to z ?wyłączeniem lotniska – przypomina.

Science ficton?

Jego zdaniem kwota jest tym bardziej skromna, że niektóre działania zaplanowano z rozmachem. Które? Program zakłada m.in., że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego  ma stworzyć mechanizm przetwarzania danych pasażerów linii lotniczych, a MSW zaangażować się budowę systemu śledzenia podejrzanych przelewów finansowych. – To metody dobre dla dużego światowego mocarstwa, jednak z punktu widzenia Polski kompletne science ficton – ocenia Dziewulski.

– Jeśli dojdzie do realizacji tych działań, na pewno pojawią się pytania, na ile można ograniczać wolność obywatelską w ramach poprawy bezpieczeństwa – mówi z kolei prof. Tomasz Aleksandrowicz z Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas.

Krytyczne głosy wywołuje też oszacowany w programie poziom zagrożenia Polski terroryzmem. MSW twierdzi, że choć potencjalnie do takich ataków może dojść m.in. ze strony działających pojedynczo „samotnych wilków", zagrożenie „utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie, a terytorium RP traktowane jest jedynie jako cel rezerwowy ewentualnych ataków".

Zdaniem Dziewulskiego to duży błąd. – Powinniśmy jako kraj unikać takich publicznych deklaracji, bo po pierwsze, takiego programu nikt ?nie będzie traktował poważnie, a po drugie, to zaproszenie dla terrorystów – mówi Dziewulski.