Sondaż: Polacy chcą, by uchodźcy wojenni partycypowali w kosztach życia

Od 24 lutego do minionej środy polskie granice przekroczyło ponad 7,9 mln Ukraińców (wyjechało 6,1 mln), wg szacunków w Polsce osiadło ok. 1,3 mln, nie licząc ok. 1,5 mln tych, którzy mieszkali przed wojną.

Dzięki marcowej specustawie ukraińscy uchodźcy przebywają w Europie na specjalnych warunkach – otrzymali prawo pobytu, a także dostępu do bezpłatnych studiów, świadczeń socjalnych jak 500+, edukacji oraz gwarancje zakwaterowania i wyżywienia.

Nie stać nas

Wojna Rosji w Ukrainie, w tym embargo na surowce energetyczne, spowodowała jednak w Polsce skokowy wzrost cen i rekordową inflację. Według nieoficjalnych informacji „Rzeczpospolitej” pełne koszty pomocy Ukrainie ze strony polskiej wyniosły już ponad 20 mld zł (dane do października, a więc za ponad siedem miesięcy) – połowa to broń, jaką dostarczyliśmy Ukrainie, drugie tyle – to pomoc humanitarna. Z UE dostaliśmy 700 mln euro.

Miesiąc temu rząd zdecydował się wprowadzić od lutego przyszłego roku częściową odpłatność za pobyt Ukraińców, z wyłączeniami dla osób z grup wrażliwych, a więc niepełnosprawnych czy starych. Jak wynika z sondażu IBRiS dla „Rz”, zdecydowana większość Polaków pochwala ten krok – za partycypacją w kosztach jest 57,7 proc. respondentów, najwięcej (62 proc.) w grupie zwolenników rządu, ale nieco tylko mniej – 56 proc. – wśród wyborców partii opozycyjnych i 52 proc. w grupie niezdecydowanych. Co ciekawe, największą grupę stanowią osoby w wieku 40–49 lat (aż 78 proc. jest za) i ze wsi (70 proc.).

Przeciwko opłacie za nocleg i wyżywienie jest tylko 21,2 proc. (najwięcej – 25 proc. – wśród osób głosujących na opozycję, i 16 proc. wyborców PiS). Prawie tyle samo (21,1 proc.) respondentów nie ma zdania.

– Te wyniki zupełnie mnie nie zaskakują, co więcej, jest to trend nie tylko polski, ale ogólnoeuropejski, bo sytuacja gospodarcza pogarsza się nie tylko u nas. Np. Wielka Brytania zakończyła sześciomiesięczny program „Dom dla Ukraińca”, który finansował pokrycie kosztów mieszkań dla uchodźców. Teraz muszą oni za nie płacić, szukać miejsca u ludzi lub grozi im bezdomność – wskazuje dr Robert Staniszewski z Katedry Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego Uniwersytetu Warszawskiego, który wiosną badał społeczną percepcję uchodźców z Ukrainy.

Już wtedy w badaniach okazało się, że większość Polaków, choć bardzo przychylna Ukraińcom, jest przeciwna przyznawaniu im w Polsce świadczeń 500+ i zasiłków socjalnych. – Teraz powtarzamy te badania, by sprawdzić, jak zmienił się nasz odbiór Ukraińców po kilku miesiącach i w coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej.

Rząd szykuje kolejne zmiany

Potwierdzają to także ostatnie badania socjologiczne na temat relacji Polaków do Ukraińców dr. Przemysława Sadury z UW i Sławomira Sierakowskiego, szefa Krytyki Politycznej.

„Ukraińcy stali się ofiarami niezadowolenia z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej Polaków, lęków związanych z paraliżem państwa i niskim poziomem usług publicznych, szalejącą inflacją i skokowo rosnącymi cenami energii. Większość badanych, a w niektórych grupach wszyscy (szczególnie w klasie ludowej), uważa, że uchodźcy są uprzywilejowani, roszczeniowi i traktowani lepiej niż Polacy” – czytamy w ich raporcie.