Spadkobierca, któremu reszta osób powołanych do spadku oddaje swoje udziały w odziedziczonej nieruchomości musi uważać przy jej sprzedaży. Zbyt duży pośpiech i nieznajomość przepisów mogą słono kosztować, gdy fiskus upomni się o należy mu podatek.
Różne terminy
Zgodnie z ustawą o PIT jednym ze źródeł przychodów podatnika jest odpłatne zbycie nieruchomości i praw z nimi związanych. To czy sprzedaż mieszkania albo domu w obrocie prywatnym podlega opodatkowaniu zależy jednak o tego po jakim czasie od nabycia (wybudowania) ma miejsce ta transakcja. Podatek trzeba będzie zapłacić wtedy, gdy odpłatne zbycie następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku w którym miało miejsce nabycie (wybudowanie). Po upływie tego okresu podatnik nie musi już martwić się podatkiem.
Szczególnie na ten termin muszą uważać podatnicy, którzy część nieruchomości nabyli w drodze spadku, a resztę dopiero w wyniku jego działu. Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że nabycie majątku w wyniku działu spadku nie jest nabyciem w drodze spadku ( por. II FSK 1966/11, II FSK 1437/09). W ocenie NSA pod pojęciem "nabycie w drodze spadku" należy rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego. Późniejszy dział spadku w wyniku, którego jeden ze spadkobierców stał się właścicielem całej nieruchomości nie należy do tej kategorii. Tym samym nabycie nieruchomości ponad "odziedziczony" udział spadku nie może nastąpić w drodze spadku. Dział spadku nie obejmuje nabycia w drodze spadku.
Podatkowe konsekwencje
Orzeczenie to ma ściśle określone konsekwencje praktyczne. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy między nabyciem w drodze spadku, a nabycie w drodze działu spadku mija dużo czasu. Wtedy sprzedaż nieruchomości może wiązać się z rykiem opodatkowania. Przeanalizujmy to na przykładzie. W 2009 r. trzej spadkobiercy nabyli po 1/3 udziału w nieruchomości. W 2015 r. jeden z nich otrzymał cały dom w drodze działu spadku. Od końca roku nabycia w drodze spadku tj. 2009 r. upłynęło już 5 lat. Ale nabycie 2/3 domu, który podatnik odziedziczył ponad swój udział spadkowy tj. który „dostał" od pozostałych spadkobierców w drodze działu spadku miało miejsce dopiero w 2015 r. Dla tej części 5 termin od którego zależy opodatkowanie zaczyna biec dopiero od końca 2015 r. Dopiero wtedy bowiem - zgodnie z orzecznictwem NSA – miało miejsce nabycie. Jeśli podatnik zdecydowałby się na sprzedaż odziedziczonego domu w 2015 r. co do zasady będzie musiał zapłacić podatek od 2/3 jego wartości. W odpłatne zbycie nastąpi bowiem przed upływem 5 lat od końca roku w którym nastąpiło nabycie. Tylko 1/3 domu nie podlegałaby PIT, bo ta część została nabyta w drodze spadku w 2009 r. Żeby cały dom mógł być sprzedany bez podatku spadkobierca musi odczekać do końca 2020 r.
