To, że uczestnik z różnych powodów nie brał w nim aktywnego udziału, nie zmienia jego statusu uczestnika. A ten, kto był uczestnikiem, może żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku tylko wówczas, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.
Ograniczenia te uzasadnione są ochroną stabilności stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem porządku dziedziczenia. I są całkowicie niezależne od wagi rozbieżności między treścią wydanego orzeczenia a treścią orzeczenia, które powinno zostać wydane. Ponadto uchybienie terminowi albo zaniechanie wskazania podstawy uzasadniającej zmianę lub przyczyn niepozwalających przedstawić jej w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku prowadzi zawsze do oddalenia wniosku o zmianę takiego stwierdzenia.
– Nawet jednak gdyby uznać, jak w skardze kasacyjnej zostało podniesione, że testament ten został odnaleziony w 2013 r. (a zatem po zakończeniu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku), także wówczas zachodziłaby przeszkoda do skutecznego zainicjowania postępowania z art. 679 § 1 kodeksu postępowania cywilnego. Wniosek o zmianę stwierdzenia został bowiem złożony dopiero w lipcu 2015 r., a zatem z uchybieniem rocznego terminu – wskazała w konkluzji uzasadnienia orzeczenia sędzia SN Joanna Misztal-Konecka, sprawozdawca.
W konsekwencji Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną.
Sygnatura akt: I CSKP 47/21
