Wigilia na pustyni

Kolejny kontyngent polskich żołnierzy spędzi – oby po raz ostatni – Wigilię w Iraku.

Publikacja: 22.12.2007 04:07

Wigilia na pustyni

Foto: Rzeczpospolita

Red

Czy wspomną o swych poprzednikach sprzed 65 lat, żołnierzach Armii Polskiej na Wschodzie? Nietypowe, bez śniegu – zamiast niego piach skrzypiał pod stopami – i choinki, były dla Polaków święta Bożego Narodzenia w 1942 r. na pustyni, w miastach namiotów w Khanaquin i Quizil Ribat. W wigilijnym numerze ukazującego się w Bagdadzie „Orła Białego” Tadeusz Wittlin pisał w wierszu „Święta na Wschodzie”:

W złotych słońca promieniach toną kwiaty i ludzie,Niebo jasne, przeczyste od świtania po zmrok...A to przecież jest zima... a to przecież jest grudzień...Święta idą... Wigilia... i już wnet Nowy Rok.

Wilia...! Wstają wspomnienia marą cichą i rzewną,Łzy się cisną, a w serce drzazgą zarył się żal,Razi piękno słoneczne, nie ogrzewa to ciepłoI samotność straszliwa wśród zielonych tu palm

W Iraku przebywało wówczas około 70 tysięcy żołnierzy. Znakomitą większość stanowili żołnierze generała Władysława Andersa ewakuowani z ZSRR. Dołączyli do nich karpatczycy, żołnierze spod Tobruku i Gazali. Mówił o nich biskup polowy Józef Gawlina w słowie skierowanym na Wigilię i Boże Narodzenie, wzywając do modlitwy za tych, co nie doczekali świąt: „Dla nas Pan Bóg był łaskaw. Jednych wywiódł z rosyjskich obozów na drogę wolnego i dzielnego żołnierza polskiego, drugim pozwolił już nowym wawrzynem okrywać sztandary ojczyste. Dziś obchodzicie Boże Narodzenie na pustyni w przededniu wielkich i rozstrzygających czynów orężnych”.

„Jakże smutno w te święta, najweselsze ze świąt” – pisał Tadeusz Wittlin. Brakowało bowiem wieści od rodzin, które pozostały w kraju lub na sowieckiej „nieludzkiej ziemi”. 24 grudnia 1942 roku w „Kurierze Polskim w Bagdadzie” w tekście „Ciężka Wigilia” minister Stanisław Kot pisał do uchodźstwa wojskowego i cywilnego: „Czwarte Święta Bożego Narodzenia nadchodzą w nader ponurej chwili dla społeczeństwa polskiego. Prześladowania na ziemi polskiej przechodzą granice wszystkiego, co wyobraźnia ludzka mogłaby stworzyć”. O losie Polaków w Związku Sowieckim minister nie wspomniał ze względu na niezadrażnianie stosunków z Kremlem, a gdyby nawet chciał to zrobić, nie dopuściłaby do tego brytyjska cenzura.

Redakcja „Kuriera Polskiego w Bagdadzie” właśnie ze względu na los kraju (i w domyśle: los pozostających w ZSRR) nie życzyła swoim czytelnikom wesołych, lecz pogodnych i ufnych świąt. Otuchę w serca żołnierzy wlewał biskup Gawlina, zwracając się do nich: „»Bóg się rodzi, moc truchleje«. Historia kraju, w którym obozujemy, uczy nas sprawiedliwości wyroków Bożych. Dziś moce ciemności już truchleją przed przyszłym sądem Chrystusowym. Patrzcie, jak zaczyna więdnąć wawrzyn, jakim wróg ludzkości przedwcześnie oplótł swą głowę”.

Życzono sobie w tamten wieczór w Khanaquin i Quizil Ribat i w innych miejscach w Iraku, w których przebywali nasi żołnierze, powrotu do kraju. Wielu nie doszło do Polski. Jedni polegli w bitwach 2. Korpusu i spoczęli na zawsze pod lazurowym niebem Italii, inni wybrali po wojnie emigrację, nie chcąc wracać pod władzę komunistów.

Zbigniew Dunin-Wilczyński jest autorem książki „Pustynia i skorpiony” o wojsku polskim w Iraku w latach 1942 – 1943

Czy wspomną o swych poprzednikach sprzed 65 lat, żołnierzach Armii Polskiej na Wschodzie? Nietypowe, bez śniegu – zamiast niego piach skrzypiał pod stopami – i choinki, były dla Polaków święta Bożego Narodzenia w 1942 r. na pustyni, w miastach namiotów w Khanaquin i Quizil Ribat. W wigilijnym numerze ukazującego się w Bagdadzie „Orła Białego” Tadeusz Wittlin pisał w wierszu „Święta na Wschodzie”:

W złotych słońca promieniach toną kwiaty i ludzie,Niebo jasne, przeczyste od świtania po zmrok...A to przecież jest zima... a to przecież jest grudzień...Święta idą... Wigilia... i już wnet Nowy Rok.

Pozostało 81% artykułu
Służby
Nie będzie kodeksu pracy operacyjnej. Rząd wprowadza obostrzenia dla służb przez rozporządzenia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Służby
Kto nagrywał białoruskich kibiców na meczu w Warszawie? Czy sprawą zajmą się służby?
Służby
Strefa buforowa na granicy z Białorusią zostanie na dłużej
Służby
Piotr Pogonowski zatrzymany. Został doprowadzony do Sejmu na przesłuchanie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Służby
„O Pegasusie dowiedziałem się z mediów”. Były szef ABW Piotr Pogonowski zeznawał po doprowadzeniu przed komisję śledczą