Dla armii to jest wyjątkowy rok

Ostatni żołnierze z poboru opuścili koszary kilka dni temu. Czy to historyczny moment?

– W sensie formalnym rok 2009 przejdzie do historii wojskowości jako ten, w którym zakończono służbę żołnierzy z poboru – mówi gen. Stanisław Koziej, ekspert wojskowy, były wiceminister obrony narodowej.

Nie wszyscy się z nim zgadzają. – Sądzę, że to żaden przełom – mówi Andrzej Kiński, ekspert wojskowy, redaktor naczelny miesięcznika „Nowa Technika Wojskowa”. Wymienia inne daty, które jego zdaniem miały większe znaczenie dla armii.

– Przełomem był rok 1999, kiedy weszliśmy do NATO. Ważne były też lata 2002 – 2003. Zaczęto wtedy wdrażać w wojsku trzy duże programy zbrojeniowe: samoloty wielozadaniowe F-16, rakiety przeciwpancerne Spike oraz kołowy transporter opancerzony Rosomak – wymienia Kiński.

Jego zdaniem wojsko zaczęło się też bardzo zmieniać pod wpływem misji w Iraku i Afganistanie. Do Iraku polscy żołnierze polecieli w maju 2003 r. Realizowali tam zadania szkoleniowe i stabilizacyjne. Misja trwała pięć lat. Nie obyło się jednak bez ofiar. Zginęło tam 27 naszych żołnierzy.

W odpowiedzi na zaproszenie do udziału w Międzynarodowych Siłach Wspierania Bezpieczeństwa (International Security Assistance Force – ISAF) 16 marca 2002 r. Polska wysłała do Afganistanu pierwszą grupę żołnierzy. Przede wszystkim rozminowywali oni teren, chronili lotnisko w Kabulu, a także odbudowywali kraj. Zadania specjalne wykonywali komandosi jednostki specjalnej GROM. Skład polskiego kontyngentu w Afganistanie od połowy 2002 r. liczył ok. 120 żołnierzy. Z roku na rok był systematycznie zwiększany. Obecnie 2 tys. żołnierzy wykonuje zadania stabilizacyjne i szkoleniowe. Od listopada 2008 r. przejęliśmy odpowiedzialność za prowincję Ghazni.

Generał Jerzy Wójcik, były dowódca 6. Brygady Desantowo-Szturmowej z Krakowa oraz były dowódca z Iraku, uważa, że ostatnie misje miały przełomowe znaczenie. – Pod wpływem wspólnych działań z sojusznikami z NATO polscy oficerowie zmienili mentalność i poglądy na wiele tematów – opowiada. – Dostosowano systemy szkolenia żołnierzy do wymagań sojuszniczych. Zaczęto dbać o lepsze wyposażenie i sprzęt.

[wyimek]To jest zupełnie inne wojsko, niż było w czasach PRL - mówi gen. Jerzy Wójcik, były dowódca w Iraku[/wyimek]

Generał Wójcik, który pamięta armię z czasów PRL, uważa, że od tego czasu zmieniła się zasadniczo. – Teraz to zupełnie inne wojsko – mówi. – Starsze pokolenia z rodowodem z poprzedniej epoki w większości odeszły już do cywila. Przeważają żołnierze i oficerowie, którzy tamtych czasów nie pamiętają.

A jak polska armia wyglądała w II Rzeczypospolitej? Wojsko Hallera, legioniści, powstańcy wielkopolscy. Setki tysięcy żołnierzy, których dzieliło niemal wszystko: uzbrojenie, doświadczenie bojowe, nawet mundury. A jednak udało się stworzyć z nich armię, która była w stanie obronić świeżo odzyskaną niepodległość. – To był swoisty fenomen – przyznaje prof. Bogusław Polak, historyk specjalizujący się m.in. w dziejach wojskowości. Polacy dysponowali stosunkowo nowoczesnymi czołgami i niezłym lotnictwem – w większości przejętym od niedawnych zaborców.

Wkrótce to uzbrojenie miało się stać jeszcze lepsze. – Armia II RP była cały czas unowocześniana. Największa modernizacja ruszyła w 1936 r. Zanim została ukończona, wybuchła wojna – zaznacza prof. Polak.