Działalność gminnych (miejskich) straży podlega nadzorowi wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w gminie oraz wojewody. Ten ostatni realizuje swoje uprawnienia za pośrednictwem wojewódzkiego (stołecznego) komendanta policji, co wynika wprost z ustawy.
Szczegółowy tryb sprawowania nadzoru nad gminnymi strażami określa rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 21 grudnia 2009 r. (DzU nr 220, poz. 1733). Jego przepisy są jednak nieprecyzyjne. Stąd konieczność ich nowelizacji.
Opublikowany projekt wyjaśnia, że kontrole prowadzić mogą jedynie pracownicy bądź funkcjonariusze wojewódzkich komend policji wyznaczeni przez komendanta i wyposażeni w pisemne upoważnienie wojewody.
Doprecyzowano również, że przedstawiciele wojewody mogą "być obecni" podczas wykonywania czynności kontrolnych, czyli muszą się ograniczyć do biernego ich obserwowania.
Projektowana nowelizacja wskazuje, kto jest odpowiedzialny za opracowanie projektu programu kontroli oraz za sporządzenie projektu wystąpienia pokontrolnego. Będzie to pracownik lub funkcjonariusz policji wyznaczony do przeprowadzenia kontroli.
