O rozstrzygnięcie w tej sprawie wystąpiła jedna z dzielnic Warszawy, która nie dostarczyła lokalu socjalnego, począwszy od wyroku sądu w 2004 r. W tym czasie zmieniła się sytuacja dwuosobowej rodziny. Matka wyprowadziła się z mieszkania, a córka, która osiągnęła pełnoletność, wyjechała na studia za granicę. Wynajęły mieszkanie Wietnamczykom.
Gmina uznała, że okoliczności życiowe obu kobiet na tyle się zmieniły, iż nie należy im się lokal socjalny. Wystąpiła więc do sądu w 2011 r. o ustalenie braku uprawnień do lokalu socjalnego. Sąd Rejonowy w Warszawie odrzucił pozew, uzasadniając to, iż „zgodnie z art. 199 §1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami sprawa jest w toku lub została prawomocnie osądzona".
Sąd orzeka tylko raz
Nastąpienie określonych zdarzeń po wydaniu wyroku nie stanowi, zdaniem sądu, podstawy do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy. Miasto stołeczne Warszawa odwołało się od orzeczenia Sądu Rejonowego do Sądu Okręgowego, który oddalił zażalenie.
Co powinna uczynić gmina? Wydaje się, iż najlepiej, gdyby przydzieliła kobietom jak najszybciej lokal socjalny i podpisała z nimi umowę najmu na czas określony. W pewnym momencie będzie mogła uznać, iż lokal socjalny im się już nie należy, a właściciel mieszkania odzyska swoją własność.
Termin przedawnienia
Od wydania wyroku o wstrzymanie eksmisji w powyższej sprawie minęło osiem lat. Brakuje więc dwóch lat, aby roszczenie do lokalu socjalnego się przedawniło. Taką możliwość dopuścił Sąd Najwyższy w 2006 i 2009 r., uznając, iż sprawa o eksmisję do lokalu socjalnego ma charakter majątkowy. „Pełnienie przez lokal socjalny i uprawnienia do niego funkcji polegającej na zapewnieniu minimum poszanowania godności człowieka nie budzi wątpliwości, lecz stąd nie można wywodzić wniosku o niemajątkowym charakterze sprawy", napisał SN w postanowieniu z 8 stycznia 2009 r. SN powołał się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 kwietnia 2001 r., w którym sędziowie zwrócili uwagę, iż „do zapewnienia minimum poszanowania godności ludzkiej potrzebne są środki, w tym także materialne, takie jak uprawnienie do lokalu socjalnego". Zgodnie z art. 117 § 1 kodeksu cywilnego po dziesięciu latach roszczenia majątkowe się przedawniają. Taki właśnie termin przewidział ustawodawca dla przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu w art. 125 k.c. Można więc przyjąć, że prawo do lokalu socjalnego, jeśli nie zostało wcześniej zrealizowane, traci ważność. Co ma uczynić wówczas eksmitowany pozwany? Może wystąpić o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego i zażądać podpisania z nim umowy najmu.
