NIP dla gminy czy urzędu

Problem dotyczy podmiotowości podatkowej gmin i ich urzędów gmin w zakresie ich opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT), a w konsekwencji również prawidłowości posługiwania się w gminach numerami identyfikacji podatkowej (NIP) oraz pieczęciami urzędowymi na umowach, szczególnie tych finansowanych lub refinansowanych z budżetu Unii Europejskiej.

Problem zaistniał po [b]wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 23 stycznia 2003 roku (sygn. akt I SA/Wr 183/01)[/b]. NSA wyraził w nim stanowisko, że tylko gmina (jako osoba prawna) jest podatnikiem podatku VAT. Nie może być nim urząd gminy, będący tylko aparatem pomocniczym jednostki i jej organów.

Po tym wyroku Ministerstwo Finansów stwierdziło w [b]piśmie z 29 czerwca 2004 r. (OS5-065/140/2004)[/b], że gmina jako osoba prawna obowiązana jest do uzyskania numeru NIP. Mając status podatnika VAT oraz nadany odrębny numer NIP, obowiązana jest we własnym imieniu do wystawiania faktur VAT, dokumentujących wykonywane przez gminę czynności podlegające opodatkowaniu, do składania deklaracji VAT-7 oraz wpłacania kwot stanowiących zobowiązania podatkowe.

Z wyjaśnień MF wynikało, że również urząd miejski, jako urząd obsługujący organy władzy publicznej, wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, uznany jest za podatnika VAT. Urząd ma więc obowiązek podawać przyznany mu odrębny numer NIP na składanych we własnym imieniu deklaracjach dla podatku od towarów i usług VAT-7.

Podobne stanowisko zajął dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku [b]w piśmie z 19 lipca 2004 r. (PI/005-944/04/CIP/03)[/b] stwierdzając: "(…)Przyznany urzędowi miejskiemu przez organ podatkowy odrębny numer NIP obowiązany jest podawać na składanych we własnym imieniu deklaracjach dla podatku od towarów i usług VAT-7".

Identyczne stanowisko zawarł [b]Urząd Skarbowy w Oleśnie w interpretacji z 28 grudnia 2004 r. (PP-443/49/JK/04)[/b].

[srodtytul]Minister: tylko jeden numer[/srodtytul]

W [b]odpowiedzi z 2 marca 2005 r. na interpelację poselską nr 9029[/b] sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów podzielił zasadniczo pogląd autora tej interpelacji, że gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowy numer NIP, i że w związku z ich działaniami (czynnościami) powinna być wystawiana jedna deklaracja VAT.

Wiceminister przyznał, że samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) nie mają własnych struktur organizacyjnych i nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urząd ten nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej dotyczącej rozliczeń VAT dla samorządowych osób prawnych (gminy, powiatu, województwa) oraz dla ich urzędów.

Stwierdził przy tym, że inne niż urzędy gmin (powiatów) i urzędy marszałkowskie gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np. zakładów budżetowych, jednostek budżetowych i gospodarstw pomocniczych, powinny, dla celów rozliczeń z VAT, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne oznaczenia (numery) NIP.

Stanowisko to znalazło potwierdzenie w [b]piśmie Ministerstwa Finansów z 18 maja 2005 r. nr OS5-065-171-MG/2633/05 do dyrektorów izb skarbowych i naczelników urzędów skarbowych[/b]. Z pisma tego jasno wynikało, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom (z których jeden jest podatnikiem np. podatku od towaru i usług, a drugi podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych), jak również posługiwania się NIP nadanym innemu podmiotowi.

[b]NIP nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji administracyjnej o nadaniu NIP - stwierdził minister.[/b]

Konsekwencją wydania tej decyzji jest jednoznaczna identyfikacja podmiotu w systemie Poltax poprzez jego NIP i nazwę.

Również [b]w piśmie z 3 sierpnia 2005 r. do ministra rolnictwa i rozwoju wsi (BC3/033/455/JŁ/05/994 )[/b] minister Finansów zauważył iż praktyka ubiegania się przez jednostki samorządu terytorialnego o nadanie numeru NIP w celu uzyskania statusu beneficjenta SPO rolniczego nie zasługuje na aprobatę. Wprowadza ona do systemu podatkowego zbędną komplikację, polegającą na [b]sztucznym występowaniu w obrocie prawnym dwóch podatników: jednostki samorządu terytorialnego oraz jednostki organizacyjnej jednostki samorządu[/b].

[srodtytul]Inaczej niż minister[/srodtytul]

Co jednak miała zrobić jednostka samorządu terytorialnego, która mimo tych pism, otrzymała odmienne stanowisko organu podatkowego? Przykładem [b]stanowisko Izby Skarbowej w Poznaniu Ośrodek Zamiejscowy w Kaliszu z 16 września 2005 r. (A1-N-417/5/2005)[/b], w której napisano gmina i urząd gminy powinny posiadać i posługiwać się odrębnymi numerami NIP.

Ciekawe może być to, że niemalże w tym samym czasie (23 sierpnia 2005 r.), już nie ośrodek zamiejscowy Izby Skarbowej w Poznaniu, ale sama poznańska izba stwierdziła, że gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowy numer NIP (PP-A/406-44/05/JC).

[srodtytul]Minister: jednak dwa numery[/srodtytul]

Jeszcze bardziej dziwić może obecne stanowisko głównego specjalisty w Ministerstwie Finansów powołujące się na indywidualną [b]interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 marca 2009 r. (sygn. ITPP2/443-1050a/08/AD)[/b].

Jego zdaniem podatnikiem VAT w stosunku do całej działalności (gminy i urzędu gminy) jest wyłącznie sama gmina. Dlatego dla potrzeb podatku VAT gmina i urząd gminy powinny stosować NIP nadany gminie. Zatem przy nabywaniu towarów i usług na rzecz gminy lub urzędu gminy należy stosować NIP Gminy.

Natomiast urząd gminy, z uwagi na to, że jest zakładem pracy dla pracowników samorządowych i na nim spoczywa obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy, powinien na potrzeby tych rozliczeń posiadać swój odrębny NIP.

[srodtytul] Wystarczy się przejść i porównać[/srodtytul]