Wsparcie dla kultury z unijnej kasy

To szansa dla samorządów na pozyskanie blisko 528 mln zł na renowację zabytków, poprawę infrastruktury kultury, a także rozwój szkolnictwa artystycznego. POIiŚ nie wyczerpuje jednak możliwości wsparcia kultury – środki można również pozyskać z regionalnych programów operacyjnych, Funduszu Wymiany Kulturalnej w ramach mechanizmów finansowych oraz z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dzięki tym programom wiele polskich miast ma szansę odzyskać dawny blask.

Z priorytetu XI POIiŚ samorządy mogą się starać o środki na wsparcie projektów dotyczących ochrony i zachowania zabytków o znaczeniu ponadregionalnym, zabezpieczenia obiektów dziedzictwa kulturowego przed kradzieżą oraz przebudowy instytucji kultury wraz z zakupem wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej. Dodatkowo istnieje możliwość dofinansowania projektów z zakresu rozwoju zasobów cyfrowych w dziedzinie zasobów bibliotecznych i archiwalnych oraz zasobów wirtualnych muzeów. Ponadto wsparcie przeznaczone będzie na przygotowanie dokumentacji technicznej inwestycji, zgodnej z celami priorytetu. W zależności od rodzaju projektu jego minimalna wartość musi być równa 4 lub 20 mln zł. Instytucją odpowiedzialną za kontakty z beneficjentami jest Władza Wdrażająca Programy Europejskie. Czas na składanie wniosków jest do 30 września tego roku.

Już dziś wiemy, że oprócz konkursów z funduszy europejskich w ramach projektów kluczowych powstanie m.in. Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku.

Kultura będzie też wspierana z 16 regionalnych programów operacyjnych. W każdym województwie znajdą się środki dla samorządów na projekty utrzymania i ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu regionalnym i lokalnym – daje to łączną kwotę ponad 609 mln euro. W zależności od działania, typu beneficjenta oraz rodzaju projektu maksymalna wartość projektu nie może przekroczyć 4 lub 20 mln zł. Chociaż typ projektów w ramach POIiŚ oraz RPO jest podobny, to wyznacznikiem dla samorządów, do których należy zgłosić swój projekt, jest jego wartość i zasięg.

Środki na ochronę i rozwój kultury można uzyskać nie tylko z funduszy unijnych. W ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego EOG został utworzony Fundusz Wymiany Kulturalnej. Wprawdzie pierwszy nabór wniosków został zakończony 16 czerwca, ale planowane jest jeszcze ogłoszenie dwóch konkursów – w 2009 i 2010 r. Celem tego funduszu jest promowanie współpracy kulturalnej Polski z państwami-darczyńcami, czyli Norwegią, Islandią i Liechtensteinem, samorządy powinny zatem realizować projekty wspólnie z partnerem z jednego z powyższych krajów. Co ważne, z Funduszu Wymiany Kulturalnej dofinansowanie mają szansę uzyskać projekty miękkie z obszaru:

> muzyki i sztuk scenicznych,

> dziedzictwa kulturowego,

> sztuk plastycznych i wizualnych,

> literatury i archiwów.

Samorządy mogą zatem pozyskać granty m.in. na organizację wystaw artystycznych, spektakli, koncertów, udział twórców i artystów w międzynarodowych wydarzeniach artystycznych, a także na wymianę artystów – nie jest to jednak katalog zamknięty. Wszelkich informacji należy szukać na stronach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które jest odpowiedzialne za wdrażanie tego funduszu.

Natomiast w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich „Odnowa i rozwój wsi” gminy będą mogły wdrażać projekty związane z remontem i wyposażeniem obiektów zabytkowych oraz inwestycje dotyczące propagowania zachowania dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury. Warto jednak pamiętać, że w PROW występuje kryterium finansowe – 500 tys. zł na jedną miejscowość.