Uchwałę w sprawie utworzenia funduszu sołeckiego trzeba podjąć do 31 marca

Termin na podjęcie uchwały w sprawie wyodrębnienia bądź niewyodrębniania funduszu sołeckiego w gminnych budżetach na 2013 r. jest nieprzekraczalny. Potwierdza to orzecznictwo, chociażby wyrok WSA w Krakowie, w którym sąd stwierdził, że przepis (art. 1 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim) należy zaliczyć do przepisów ściśle regulujących procedurę podejmowania uchwał. Podobne stanowisko wynika z wyroku WSA w Bydgoszczy. Sąd ten w wyroku z 20 stycznia 2010 r. uchylił uchwałę rady gminy w sprawie funduszu sołeckiego, właśnie dlatego, że została podjęta po określonym w ustawie terminie (I SA/Bd 951/09).

1165 gmin zadecydowało o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego w budżetach na 2012 r.

Podjęcie uchwały w sprawie wyodrębnienia funduszu sołeckiego jest obligatoryjne.

– Obowiązkiem organów gminy, zgodnie z konstytucyjną zasadą legalizmu, jest podejmowanie działań mających na celu wykonywanie nałożonych ustawą obowiązków – wyjaśnia Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Oznacza to, że niepodjęcie żadnej uchwały w tej sprawie w wyznaczonym ustawą terminie stanowi złamanie prawa.

Z wnioskiem do wójta

– Uchwały w sprawie wyodrębnienia bądź niewyodrębnienia funduszu powinny być podejmowane w tych gminach, w których funkcjonują jednostki pomocnicze, czyli sołectwa – mówi Marek Poniatowski, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie. – Podejmowanie takich uchwał w gminach, których statuty nie przewidują tworzenia sołectw, należy jednak uznać za bezprzedmiotowe – wyjaśnia prezes lubelskiej RIO.

Ile środków z funduszu sołeckiego przypada dla danego sołectwa, może obliczyć każdy. Służy temu wzór zawarty w art. 2 ustawy o funduszu sołeckim. Ostatecznego i wiążącego obliczenia dokonuje jednak wójt (burmistrz, prezydent miasta). Następnie wyliczenie to przekazuje sołtysom. Ma na to czas do końca lipca.

30 września to termin dla sołtysa na złożenie wniosku o przyznanie środków z funduszu sołeckiego

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że ustawodawca przyznał radzie gminy kompetencję do zwiększenia środków funduszu ponad wysokość ustaloną zgodnie z ustawowym wzorem. Podejmując taką uchwałę, radni powinni pamiętać jednak o tym, że zwiększona wysokość środków funduszu sołeckiego nie jest wliczana do wydatków wykonanych w ramach funduszu. A tym samym nie wchodzi do puli środków objętych częściowym zwrotem z budżetu państwa, o którym mowa w art. 2 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim.

Gdy sołtys nie może

Warunkiem przyznania sołectwu w 2013 r. środków z funduszu jest złożenie do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez sołtysa wniosku. Ten jest uchwalany przez zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa.

– Wniosek powinien określać również przedsięwzięcia, które sołectwo zamierza zrealizować – mówi Karol Mojkowski, ekspert Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich. – Pamiętać należy, że zgodnie z ustawą o funduszach sołeckich zadania takie powinny się zaliczać do zadań własnych gminy, być zgodne ze strategią rozwoju gminy oraz wpływać na poprawę warunków życia mieszkańców. Środki funduszu mogą być przeznaczone na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej – wyjaśnia ekspert.

Aby sołectwo mogło w przyszłym roku skorzystać ze środków wyodrębnionych z funduszu, wniosek powinien trafić do wójta do 30 września 2012 r. Każdy taki wniosek musi zostać bowiem uwzględniony w projekcie budżetu gminy.