Świadczenie urlopowe w tej grupie zawodowej nazywane czternastą pensją przysługuje każdemu nauczycielowi zatrudnionemu w danym roku szkolnym ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Wynika tak z art. 53 Karty nauczyciela. Mimo nazwy i charakteru jego związek z urlopem wypoczynkowym jest niewielki, należy się bowiem niezależnie od jego wykorzystania. To jedna z podstawowych różnic między świadczeniem urlopowym wypłacanym na podstawie karty a wynikającym z ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). By dostać to ostatnie, pracownik musi wziąć urlop trwający przynajmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych wypoczynku.
Podstawowym warunkiem uzyskania świadczenia jest sam fakt pozostawania w zatrudnieniu w danym roku szkolnym. Znaczy to, że pedagog otrzyma je, nawet jeśli nie wykonywał wtedy pracy. Przysługuje więc zarówno nauczycielom czynnym zawodowo, jak i przebywającym na urlopach wychowawczych czy dla poratowania zdrowia. Bez znaczenia jest też rodzaj umowy: stała, okresowa, w zastępstwie czy na czas wykonania określonego zadania. Nie może ono przekraczać wysokości ustawowego odpisu podstawowego na fundusz socjalny, czyli zasadniczo 906,61 zł w bieżącym roku dla zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć.
Liczymy je proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia w danym roku szkolnym. Szkoły muszą je wypłacić do końca sierpnia tego roku, za który przysługuje. Mogą jednak wcześniej, np. w czerwcu, jeszcze przed rozpoczęciem ferii letnich.
Nauczyciele mają prawo – oprócz świadczeń urlopowych – do dopłat do wypoczynku ze środków funduszu socjalnego utworzonego w szkole. Co więcej, jeden nauczyciel może dostać obydwie te należności w tym samym roku: i świadczenie urlopowe, i dopłatę. Zastrzegamy jednak, że dopłaty do wypoczynku przysługują wszystkim pracownikom szkoły (nauczycielom, pracownikom administracyjnym oraz byłym pracownikom). Ich przyznanie zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionego. Dlatego, jeżeli nauczyciel spełnia warunki uprawniające go do dopłaty do wypoczynku, powinien ją otrzymać.