Służba cywilna: urzędy nie przyznają kolejnych stopni służbowych

Spadła liczba przyznawanych kolejnych stopni służbowych urzędnikom. Tak wynika ze sprawozdania szefa służby cywilnej za ubiegły rok.

– To kolejna strategia oszczędnościowa urzędów. Uzyskanie stopnia łączy się bowiem ze zwiększeniem dodatku służbowego. Nie musi łączyć się z awansem pionowym. Ma motywować urzędników do lepszej pracy – tłumaczy prof. Jakub Stelina.

Awans co cztery lata

Urzędnicy mogą uzyskać wyższy stopień po zaliczeniu pozytywnej oceny, jeżeli zawiera ona umotywowany wniosek bezpośredniego przełożonego o przyznanie urzędnikowi służby cywilnej kolejnego stopnia. W takiej sytuacji awansowanie nie jest obligatoryjne. Dyrektor generalny może przychylić się do wniosku albo go odrzucić. Jak wynika ze sprawozdania szefa służby cywilnej, w zeszłym roku dyrektorzy pozytywnie rozpatrzyli zaledwie 31 proc. Rok wcześniej – 40 proc. Najtrudniej o awans było w ministerstwach. Tam odsetek pozytywnie rozpatrzonych wniosków wynosił 23 proc. Dla porównania w grupie urzędów centralnych aż 64 proc.

Trudno o awans w ministerstwie – wynika ze sprawozdania szefa służby cywilnej Sławomira Brodzińskiego

Szef służby cywilnej nie zamierza interweniować w tej sprawie.

– Urzędnicy nie składali skarg dotyczących nadania stopnia. Dopiero wtedy można by rozważyć interwencje – komentuje Dagmir Długosz, dyrektor Departamentu Służby Cywilnej w Kancelarii Premiera.

Obligatoryjnie wyższy stopień otrzymują urzędnicy, którzy od ostatniego awansu uzyskali dwie następujące po sobie pozytywne oceny okresowe na jednym z dwóch najwyższych poziomów w skali ocen. Członka korpusu służby cywilnej obowiązkowo ocenia się co 24 miesiące. Oznacza to, że nawet najlepsi urzędnicy mają niewielkie szanse na uzyskanie wyższego stopnia częściej niż raz na cztery lata.

Niejasna ocena

Trudności w zdobyciu awansu potęguje fakt, że ocena okresowa w dużej mierze ma charakter uznaniowy. Jej kryteria są niejasne.

– Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej powinno podawać przykłady zachowań. Teraz kryteria oceny nie są opisane kompetencyjnie i są zbyt ogólne. Ich opisy się powtarzają. Pracownik może być wielokrotnie oceniany pod tym samym kątem – uważa ekspert prowadzący szkolenia dla urzędników poświęcone ocenom.

Na przykład zgodnie z rozporządzeniem kreatywność to otwartość na zmiany, poszukiwanie i tworzenie nowych koncepcji i metod, a także inicjowanie lub wynajdywanie nowych możliwości bądź sposobów działania. Tymczasem tak opisane kryterium pokrywa się z innym – inicjatywą, która oznacza m.in. umiejętność i wolę poszukiwania obszarów wymagających zmian, a także inicjowanie działań. Takie  nieprecyzyjne wytyczne rozporządzenia powodują, że ocenę łatwo podważyć, natomiast niesolidnego urzędnika trudno zwolnić.

– Planujemy doprecyzować kryteria oceny okresowej – zapowiada Dagmir Długosz.