Utworzenie państwowego zasobu kadrowego miało na celu umożliwienie obsady wysokich stanowisk państwowych z pominięciem jakichkolwiek postępowań konkursowych. Tryb obsadzania wysokich stanowisk państwowych pomijał także jawność i otwartość dostępu do służby publicznej. Od 24 marca br. państwowy zasób kadrowy zostanie zlikwidowany. Na stanowiska dyrektorów generalnych oraz dyrektorów departamentów i ich zastępców nie będą już powoływane osoby z zasobu kadrowego, ale kandydaci wybierani w otwartym i konkurencyjnym naborze.
[srodtytul]SŁUŻBA PRZYGOTOWAWCZA DLA NOWYCH CZŁONKÓW KORPUSU[/srodtytul]
[b]Obecnie dyrektor generalny urzędu może skierować pracownika podejmującego pierwszy raz pracę w służbie cywilnej do służby przygotowawczej, jeżeli jego wiedza i doświadczenie to uzasadniają [/b]
Skierowanie do służby przygotowawczej zależy tym samym wyłącznie od uznania dyrektora generalnego. Nowy członek korpusu może, ale nie musi, odbywać taką służbę.
Obecnie służba przygotowawcza trwa nie dłużej niż trzy miesiące. Od 24 marca odbywanie służby przygotowawczej przez osoby pierwszy raz podejmujące pracę w służbie cywilnej stanie się powszechne. Obowiązek taki wynika z art. 36 nowej ustawy 21 listopada 2008 r. Ze zwolnienia skorzystają tylko absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej oraz pracownicy, którzy wykazują się szczególnie wysoką wiedzą i umiejętnościami określonymi programem służby przygotowawczej (tym wolno alternatywnie skrócić służbę przygotowawczą). Służba przygotowawcza potrwa maksymalnie cztery miesiące i skończy się egzaminem.
[srodtytul]Regularne oceny[/srodtytul]
Teraz nie rzadziej niż raz na 24 miesiące i nie częściej niż raz na 12 miesięcy bezpośredni przełożony sporządza na piśmie okresową ocenę urzędnika służby cywilnej. Dokonuje on oceny wraz z wnioskami dotyczącymi indywidualnego programu rozwoju zawodowego urzędnika. Od 24 marca zakres takiej weryfikacji będzie rozszerzony, m.in. o wyższe stanowiska. Będą jej podlegać urzędnicy służby cywilnej oraz pracownicy zatrudnieni na umowach o pracę na czas nieokreślony. Oceny okresowe wyższych stanowisk w służbie cywilnej będą dokonywać dla:
- dyrektora generalnego urzędu – szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, właściwy minister, przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, kierownik urzędu centralnego organu administracji rządowej albo wojewoda po zasięgnięciu opinii szefa służby cywilnej,
- kierującego departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnym organu administracji rządowej czy urzędzie wojewódzkim – dyrektor generalny urzędu,
- zastępcy kierującego departamentem lub komórką równorzędną – bezpośredni przełożony,
- kierującego komórką organizacyjną w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tych osób – bezpośredni przełożony,
- wojewódzkiego lekarza weterynarii i jego zastępcy – wojewoda po zasięgnięciu opinii głównego lekarza weterynarii.
Ocenę okresową członka korpusu służby cywilnej sporządza się co 24 miesiące. Od takiej oceny będzie zależała kariera urzędnika, np. osoba pierwszy raz zatrudniająca się w służbie, po wygaśnięciu rocznej umowy, dostanie kolejną (już na stałe) po uzyskaniu pozytywnej oceny.
[srodtytul]Wolno przyjmować obcokrajowców[/srodtytul]
W służbie cywilnej można zatrudnić osobę, która jest obywatelem polskim. Taki warunek obowiązuje do 23 marca bieżącego roku.
Wyjątek od tej zasady wprowadza ustawa z 21 listopada 2008 r. w art. 5, w świetle którego dyrektor generalny – upowszechniając informacje o wakatach – wskazuje stanowiska, o które prócz obywateli polskich mogą się ubiegać obywatele Unii Europejskiej oraz innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium Polski. Wyznaczenie takich stanowisk jest dopuszczalne za zgodą szefa służby cywilnej. Osobę nieposiadającą polskiego obywatelstwa wolno zatrudnić jedynie na stanowisku niezwiązanym z wykonywaniem władzy publicznej pod warunkiem, że ma dokument potwierdzający znajomość polskiego. Rodzaje takich dokumentów określi odrębne rozporządzenie. Oczywiście istotny jest też charakter pracy wykonywanej przez członków korpusu służby i potrzeba zapewnienia odpowiedniego poziomu wykonywanych przez nich zadań.
[srodtytul]POWRÓCI SZEF SŁUŻBY CYWILNEJ, A TAKŻE 15-OSOBOWA RADA OPINIODAWCZA[/srodtytul]
[b]Będzie on centralnym organem administracji rządowej do spraw służby cywilnej podległym premierowi[/b]
Może nim zostać ten, kto:
- jest obywatelem polskim,
- korzysta z pełni praw publicznych,
- nie został skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- ma tytuł zawodowy magistra lub równorzędny,
- zna co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii Europejskiej,
- cieszy się nieposzlakowaną opinią,
- nie został ukarany zakazem zajmowania stanowisk kierowniczych w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi,
- ma co najmniej pięcioletnie doświadczenie na stanowisku kierowniczym w administracji rządowej lub co najmniej siedmioletnie na kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych,
- nie jest i w ciągu ostatnich pięciu lat nie był członkiem partii politycznej.
[srodtytul]Jakie zadania[/srodtytul]
Szef służby cywilnej podlega bezpośrednio premierowi, jest przez niego powoływany i odwoływany. Do jego podstawowych obowiązków należy:
- czuwanie nad przestrzeganiem zasad służby,
- kierowanie procesem zarządzania zasobami ludzkimi w służbie,
- gromadzenie informacji o korpusie służby,
- przygotowywanie projektów aktów normatywnych dotyczących służby,
- monitorowanie i nadzorowanie wykorzystania środków finansowych na wynagrodzenia oraz szkolenia członków korpusu służby,
- planowanie, organizowanie i nadzór szkoleń centralnych w służbie,
- upowszechnianie informacji o służbie,
- zapewnianie warunków upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach pracy,
- prowadzenie współpracy międzynarodowej w sprawach dotyczących służby.
Ponadto szef służby cywilnej przedstawia premierowi do końca marca sprawozdanie o stanie i realizacji jej zadań w poprzednim roku. Premier przyjmuje albo odrzuca sprawozdanie w ciągu trzech miesięcy.
[srodtytul]Rada do konsultacji[/srodtytul]
Rada Służby Cywilnej została zlikwidowana przez ustawę z 24 sierpnia 2006 r. Na podstawie art. 24 ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych działa natomiast Rada Służby Publicznej. Jest organem opiniodawczo-doradczym oceniającym przebieg postępowań kwalifikacyjnych, konkursowych i egzaminacyjnych w służbie cywilnej. Do jej zadań należy opiniowanie:
- kryteriów ocen urzędników służby i sposób przeprowadzania tych ocen,
- zasad awansowania urzędników służby oraz państwowego zasobu kadrowego,
- w sprawach etyki zawodowej pracowników i urzędników służby,
- sposobów przeprowadzania egzaminu i konkursów na wysokie stanowiska państwowe oraz postępowania kwalifikacyjnego dla pracowników służby ubiegających się o mianowanie.
Od 24 marca br. Radę Służby Publicznej znowu zastąpi Rada Służby Cywilnej. Utworzy ją premier jako 15-osobowy organ opiniodawczo-doradczy. Jej kadencja potrwa sześć lat, ale co trzy lata nastąpi rotacja połowy członków. Siedmiu członków rady powołają reprezentanci klubów parlamentarnych; ich kadencja zrówna się z kadencją Sejmu. Podstawowym zadaniem rady jest wyrażanie opinii w kwestiach:
- dotyczących służby cywilnej, przedstawianych przez premiera lub szefa służby oraz z własnej inicjatywy,
- projektu strategii zarządzania zasobami ludzkimi w służbie,
- projektu ustawy budżetowej w części dotyczącej służby oraz corocznego wykonania budżetu państwa w tym zakresie,
- proponowanego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w zakresie służby cywilnej oraz
- projektów aktów normatywnych jej dotyczących,
- planu szkoleń centralnych w służbie cywilnej,
- etyki jej korpusu,
- dotyczących powołania i odwołania szefa służby w zakresie określonym ustawą,
- projektu regulaminu określającego tryb pracy Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej,
- sprawozdania szefa służby,
- ocena przebiegu postępowań kwalifikacyjnych.
Dodatkowo rada może:
- wystąpić do szefa służby z wnioskiem o zajęcie stanowiska w sprawach określonych przez radę w zakresie stosowania zasad służby cywilnej,
- skierować swojego przedstawiciela w celu obserwacji przebiegu procesu naboru.
