Trzynastka w zawyżonej wysokości - kiedy nie trzeba zwracać nadpłaty

Obowiązek zwrotu nadpłaty przez pracownika wygaśnie, jeżeli pracownik wyda tę kwotę na cele konsumpcyjne i nie będzie już wzbogacony. Pracownik ma prawo przyjąć, że należność od pracodawcy została mu wypłacona w prawidłowej wysokości i że nie musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Publikacja: 22.01.2019 05:20

Trzynastka w zawyżonej wysokości - kiedy nie trzeba zwracać nadpłaty

Foto: 123RF

- Pracownikowi wypłacono omyłkowo trzynastkę w zawyżonej wysokości. Czy pracodawca może żądać zwrotu nadpłaty?

Tak.

W art. 405 kodeksu cywilnego (dalej k.c.) zastrzeżono, że ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, ma obowiązek jej zwrotu. Należy jednak zwrócić uwagę, że w myśl art. 409 k.c. obowiązek ten wygasa, jeżeli osoba, która uzyskała korzyść, zużyła ją lub utraciła w taki sposób, że nie jest już wzbogacona, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinna była liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Czytaj także: Kto otrzyma trzynastkę do końca marca 2019 r. i w jakiej wysokości?

Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 29 września 2016 r. (sygn. VI ACa 1032/15, LEX nr 2151510) bezpodstawnie wzbogacony (w rozpatrywanym przypadku pracownik) ma obowiązek wydania zubożonemu (pracodawcy) aktualnie istniejącego wzbogacenia, czyli tej korzyści, którą w chwili żądania zwrotu ma jeszcze w swoim majątku.

Dowód zużycia lub utraty korzyści ciąży na osobie zobowiązanej do zwrotu. Obowiązek wydania korzyści istnieje, jeżeli – mimo wydania otrzymanych środków – pracownik jest nadal wzbogacony (uzyskał ich ekwiwalent).

Przykładowo, gdyby pracownik wydał nadpłatę na uregulowanie swego zadłużenia, to nadal byłby wzbogacony, gdyż zmniejszyły się jego pasywa. Natomiast, gdyby podwładny, w dobrej wierze, wydał otrzymaną nadpłatę na cele konsumpcyjne i nie był już wzbogacony, nastąpiłoby wygaśnięcie obowiązku zwrotu. Podkreśla się przy tym, że przewidziana w art. 409 k.c. powinność liczenia się z obowiązkiem zwrotu w momencie zużywania korzyści powinna być traktowana jako wyjątek od zasady aktualności wzbogacenia oraz że zakres tego wyjątku nie może być interpretowany rozszerzająco.

Osoba, która otrzymała nienależne świadczenie, w chwili zużycia korzyści powinna liczyć się z obowiązkiem zwrotu tylko wtedy, gdy wie albo powinna wiedzieć bądź przypuszczać, że dane świadczenie jej się nie należy (por. np. wyrok Sądu Najwyższego 29 czerwca 2016 r., sygn. III CSK 267/15, LEX nr 2093031). W wyroku SN z 7 sierpnia 2001 r. (sygn. I PKN 408/00, OSNP 2003/13/305) przyjęto, że podwładny ma prawo uważać, że świadczenie wypłacane mu przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, w związku z czym nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu. W razie stwierdzenia nadpłaty, pracodawca powinien zatem jak najszybciej zwrócić się do podwładnego o jej zwrot, aby uniknąć sytuacji, gdy kwota ta została wydana. Bez zgody pracownika, pracodawca nie może potrącić nadpłaty trzynastki z bieżącego wynagrodzenia (por. art. 87 i art. 91 kodeksu pracy). ?

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 405, art. 409 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1025 ze zm.)

podstawa prawna: art. 87, art. 91 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 917 ze zm.)

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów