Prosty język, łatwiejsza komunikacja w urzędzie

Rozpoczynamy nowy cykl „Rzeczpospolitej" poświęcony poprawności językowej pism urzędowych. Na przykładach pokażemy, jak stworzyć pismo bezbłędne, a przede wszystkim zrozumiałe dla przeciętnego Kowalskiego.

Publikacja: 19.11.2013 02:00

Warto zaznaczyć, że pismo urzędowe i akt prawny to dwa różne rodzaje tekstów, są więc inaczej tworzone. Akt prawny konstruowany jest zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej, zaś pismo urzędowe – zgodnie z normą językową. Z tego powodu – gdy weźmiemy do ręki akt prawny i pismo urzędowe – zauważymy różnice w zapisie – są one jednak jedynie skutkiem przyjęcia innych zasad podczas opracowywania tych tekstów. Poniżej przedstawiamy przykładowy dokument, w którym wskazujemy co można w nim poprawić, by był bardziej czytelny dla odbiorcy.

• Zapisywanie nazw urzędów wersalikami: zabieg wydaje się zbyteczny, gdyż taki sposób zapisu jest zarezerwowany dla skrótowców, np. ZUS, GUS czy IPN, ale jeśli takie jest wewnętrzne ustalenie danej instytucji, można go za poprawny.

• Słowo „plac" (zarówno skrót, jak i pełną formę) zapisujemy wielką literą – analogicznie np. do słów „ulica" czy „rondo", tak więc poprawnie będzie: plac Bankowy, rondo Daszyńskiego, ulica Marszałkowska czy aleja Solidarności, ale UWAGA: aleje w liczbie mnogiej zapisujemy już wielką literą, np. Aleje Ujazdowskie

• Zapis słowa fax jest poprawny, ale preferowana jest pisownia polska, czyli faks.

• Słówko „dnia" przy zapisie daty jest zbędne.

• Prawidłowy zapis tytułu ustawy powinien wyglądać następująco: ustawa – Kodeks postępowania administracyjnego, po słowie „ustawa" wstawiamy półpauzę.

• Prawidłowy zapis skrótu od słów „Dziennik Ustaw" powinien wyglądać tak: Dz.U. albo tak: DzU (obie formy dopuszczalne, zawsze jednak bez spacji w środku).

• Na końcu zdania, nawet jeśli kończy się ono nawiasem, zawsze stawiamy kropkę.

• Potraktowanie słów „z urzędu" jako wtrącenia i zastosowanie w tym przypadku półpauz jest zbędne.

• ... z uwagi na fakt, iż sytuacja, o której mowa w art. 88h ust. 1 pkt 7, została ustalona w wyniku przeprowadzonej kontroli: zastosowanie strony biernej nie służy komunikatywności tekstu, sprawia, że osoba pisząca staje się odindywidualizowana. Lepiej: W wyniku kontroli ustalono, że...

• ... w przypadku niepodjęcia przez cudzoziemca pracy: również styl odindywidualizowany, lepiej: ... jeśli cudzoziemiec nie podejmie pracy...

• ... zawiadomienie, o którym mowa.../...sytuacja, o której mowa...: Powtórzenia sprawiają, że tekst staje się zawiły i monotonny, w takich przypadkach należy szukać synonimów, np. sytuacja przedstawiona...

• Ważna jest jednolitość zapisu, czyli w całym tekście powinno być: 2010 r. albo 2010 roku

• Problem z interpunkcją: po imiesłowie zawsze stawiamy przecinek: Biorąc powyższe pod uwagę, zawiadamiam jak na wstępie.

Warto zaznaczyć, że pismo urzędowe i akt prawny to dwa różne rodzaje tekstów, są więc inaczej tworzone. Akt prawny konstruowany jest zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej, zaś pismo urzędowe – zgodnie z normą językową. Z tego powodu – gdy weźmiemy do ręki akt prawny i pismo urzędowe – zauważymy różnice w zapisie – są one jednak jedynie skutkiem przyjęcia innych zasad podczas opracowywania tych tekstów. Poniżej przedstawiamy przykładowy dokument, w którym wskazujemy co można w nim poprawić, by był bardziej czytelny dla odbiorcy.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów