Wielka awantura o zmiany granic okręgów wyborczych w USA. Donald Trump na tym straci?

Korespondencja z USA

Mocno republikański Teksas był pierwszym, który w trybie przyspieszonym odpowiedział na wezwanie rzucone przez prezydenta przed przyszłorocznymi wyborami. Gubernator Greg Abbott już 29 sierpnia podpisał ustawę o zmianach mapy okręgów kongresowych w swoim stanie, dając republikanom szansę na zdobycie pięć nowych miejsc w Kongresie.

Lawina zmian granic okręgów wyborczych w USA – demokraci dołączają do republikanów

Szybkie działanie Teksasu zmotywowało ustawodawców w Kalifornii, najbardziej zaludnionym stanie w kraju, do podjęcia podobnych kroków. Nowa mapa okręgów wyborczych, przyjęta przez wyborców w ubiegłotygodniowych wyborach, daje szansę na pięć dodatkowych mandatów do Kongresu – ale demokratom.

Czytaj więcej

Polityka

„Trump to gatunek inwazyjny”. Na COP30 padły ostre słowa pod adresem prezydenta USA

Gavin Newsom – gubernator Kalifornii, przewodniczący na COP30 delegacji, która ma zastąpić wysoki...

Za nimi poszły inne republikańskie stany. W Missouri, 28 września gubernator zatwierdził nową mapę, dając republikanom szansę na dodatkowy mandat w Kongresie. Miesiąc później ustawodawcy w Karolinie Północnej zmienili granice jednego z dystryktów, zyskując dla republikanów kolejny potencjalny mandat, a w Ohio nowa mapa potencjalnie daje republikanom szanse na dwa dodatkowe miejsca w Kongresie. Natomiast w Utah zmiany na korzyść republikanów zostały zablokowane przez sąd.

Nad zmianami granic dystryktów pracują władze w Luizjanie, Wirginii, Indianie, Kansas, a podobne kroki rozważają Kolorado, Floryda, Illinois, Nowy Jork i Nebraska. 

Manipulacje granicami okręgów wyborczych dają Partii Republikańskiej szansę na zdobycie 18 dodatkowych mandatów w Izbie Reprezentantów w dziewięciu stanach. Ale może to być częściowo zrównoważone przez zyski demokratów w „swoich” stanach. Poza tym, demokraci złożyli pozwy sądowe we wszystkich stanach republikańskich, które przyjęły nowe mapy wyborcze. Republikanie z kolei stawiają opór w Nebrasce, New Hampshire, Indianie i Kalifornii. 

Generalnie uważa się jednak, że republikanie mają przewagę, bo napotykają mniej przeszkód w swoich stanach, by przerysować mapy okręgów na swoją korzyść. 

Zmiany granic okręgów wyborczych w USA: Czy to już próba zawłaszczenia władzy

Według Konstytucji redystrybucja okręgów wyborczych odbywa się raz na dekadę, po spisie ludności w USA, aby odzwierciedlić zmiany demograficzne. To, co dzieje się teraz, to redystrybucja w połowie dekady, motywowana nie zmianami liczby ludności, lecz politycznymi korzyściami.

Partia sprawująca władzę w danym stanie, zmieniając granice, robi to tak, by skoncentrować wyborców opozycji w mniejszej liczbie okręgów lub rozproszyć ich po wielu okręgach, maksymalizując własną przewagę wyborczą. Może to utrwalić władzę partii nawet wtedy, gdy poparcie społeczne się zmienia. W rezultacie, kiedy partie polityczne przerysowują mapy między spisami powszechnymi, jest to postrzegane jako próba zawłaszczenia władzy, a nie uzasadniona korekta.

W praktyce sprowadza się to do tego, że politycy wybierają swoich wyborców, a nie na odwrót, a to rodzi kontrowersje. Co więcej, zmiany granic okręgów poza normalnym cyklem podważają zaufanie opinii publicznej do uczciwości wyborów. – Myślę, że musimy popatrzyć na to bardziej realnie: jeśli chcemy chronić demokrację w przyszłości, musimy obrać inną ścieżkę – mówi Bill Ferguson, przewodniczący senatu w Maryland, który sprzeciwia się zmianom mapy kongresowej w swoim stanie.

Donald Trump próbuje zablokować nieuniknioną utratę większości w Kongresie

Obecna manipulacja granicami okręgów wyborczych wynika z prowadzonej od miesięcy przez prezydenta Trumpa kampanii nacisków na republikańskie stany, by je zmieniały. W ten sposób Trump chce uniknąć sytuacji ze swojej pierwszej kadencji, gdy w wyborach połówkowych demokraci przejęli większość w Izbie Reprezentantów i zaczęli go rozliczać.

Czytaj więcej

Polityka

USA: Koniec paraliżu administracji? Impas w Senacie został przełamany

Senat USA przegłosował ustawę zapewniającą finansowanie administracji federalnej do 30 stycznia w...

Chce tym samym powstrzymać historyczny trend, zgodnie z którym partia urzędującego prezydenta zazwyczaj traci miejsca w wyborach uzupełniających. W obecnym układzie demokraci potrzebują zaledwie trzech mandatów, by odebrać republikanom kontrolę nad Izbą Reprezentantów, czyli są na dobrej drodze do podtrzymania tradycji.

Naciski ze strony Trumpa postawiły wielu republikańskich ustawodawców przed trudnym wyborem: podjąć działania zmierzające do zmiany granic, które według sondaży są bardzo niepopularne w obu partiach, czy też narazić się na gniew republikańskiego elektoratu zarzutem o brak lojalności wobec prezydenta. – Mogę sobie wyobrazić reklamę, w której głos przeciwko redystrybucji okręgów zostałby przedstawiony jako głos przeciwko prezydentowi Trumpowi i jego programowi – powiedział David McIntosh, prezes organizacji Club for Growth Action.