W wydanym w niedzielę stanowisku Forum Współpracy Sędziów zwraca uwagę, że przepisy ustawy z 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym nie przewidują obowiązku składania przez sędziów w tym zakresie jakichkolwiek oświadczeń, podobnie jak znowelizowane tą ustawą przepisy ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Z artykułu 117 ustawy o Sądzie Najwyższym wynika jedynie, że sędzia w terminie wskazanym w ustawie ma obowiązek zrzeczenia się obywatelstwa państwa obcego pod rygorem wygaśnięcia stosunku służbowego, a sędziowie swoje obowiązki wynikające z ustawy znają.
- Nakładanie na obywateli, w tym sędziów, kolejnych obowiązków przez przedstawicieli władzy wykonawczej - urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości i na ich polecenie przez prezesów sądów - może nastąpić tylko na podstawie wyraźnego umocowania ustawowego, gdyż zgodnie z artykułu 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej mogą działać wyłącznie na podstawie i w granicach prawa - czytamy w stanowisku. Jak przy tym zaznaczono, oświadczenia każdego z sędziów o posiadanym obywatelstwie znajdują się już w ich kwestionariuszach osobowych, do których mają dostęp prezesi sądów.
Stałe Prezydium Forum Współpracy Sędziów zwraca ponadto uwagę, że nałożenie na sędziego obowiązku złożenia oświadczenia o posiadaniu wyłącznie obywatelstwa polskiego zmuszałoby do stwierdzenia okoliczności nieprawdziwych, gdyż obowiązujące obywateli polskich przepisy artykułu 9 Traktatu o Unii Europejskiej i artykułu 20 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowią, iż obywatelem Unii jest każda osoba mająca obywatelstwo Państwa Członkowskiego. Obywatelstwo Unii ma charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa krajowego i nie zastępuje go. Przepisy Traktatów nie przewidują możliwości zrzeczenia się obywatelstwa Unii Europejskiej. - Zatem wszyscy sędziowie posiadający obywatelstwo polskie posiadają również obywatelstwo unijne i nie mogą się go zrzec - zauważa Forum.
Jak czytamy dalej, określony w ustawie o Sądzie Najwyższym skutek w postaci wygaśnięcia stosunku służbowego nie jest przewidziany w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i stanowi w związku z tym naruszenie wynikającej z artykułu 180 Konstytucji zasady nieusuwalności sędziów, a także artykułu 31 § 3 Konstytucji ze względu na naruszenie zasady proporcjonalności oraz może naruszać artykułu 32 Konstytucji, powodując dyskryminację. - Przepisy Konstytucji w ogóle nie przewidują sytuacji wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego, a jedynie złożenie z urzędu w warunkach ściśle w niej określonych. Zatem złożenie sędziego z urzędu na mocy ustawy z powodów nieprzewidzianych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady nieusuwalności sędziów - podkreślono w stanowisku.
