Sędziowie coraz bardziej obciążeni pracą

W ciągu dwóch lat gwałtownie wzrosło obciążenie pracą sędziów.

Publikacja: 18.03.2013 08:00

Sędziowie coraz bardziej obciążeni pracą

Foto: www.sxc.hu

W 2012 r. do polskich sądów wpłynęło ponad 14 mln spraw.  To o milion więcej niż w 2010 r. i o blisko 500 tys. więcej niż w 2011 r. Większy wpływ był we wszystkich kategoriach spraw:   karnych, cywilnych, rodzinnych, pracowniczych, ubezpieczeniowych i gospodarczych.

Co za tym stoi? E-sąd, kryzys, stale rosnąca popularność internetowych zakupów, nowe przestępstwa, ofensywa fotoradarowa oraz większa świadomość społeczna. Tymczasem w polskich sądach: rejonowych, okręgowych i apelacyjnych, orzeka dziś 9 tys. 900 sędziów. Tyle samo, ile w 2006 r., kiedy wpływ spraw wynosił 6 mln. Co to oznacza dla obywatela? Jeszcze dłuższy niż dziś proces, a przewlekłość to i tak największa wada naszego sądownictwa. Średni czas trwania w Polsce procesu karnego (sąd rejonowy) to prawie pół roku, a w niektórych sądach (np. warszawskich) – prawie dwa lata.

Idą po swoje

Największy przyrost nastąpił w sprawach cywilnych (191 tys.) i gospodarczych (150 tys.).

– To, że spraw przybywa, widać gołym okiem w referacie każdego sędziego gospodarczego – potwierdza „Rz" sędzia Bartłomiej Przymusiński. Jego zdaniem sporo spraw wygenerowało utworzenie e-sądu. Prosty i tani sposób dochodzenia roszczeń zachęca firmy do upominania się np. o zaległe rachunki.

W gospodarczych widać z kolei oznaki kryzysu.

– Kiedyś przedsiębiorcy, którzy ze sobą współpracują, nie szli do sądu, np. o zapłatę zaległych odsetek.  Załatwiali to między sobą – mówi sędzia Przymusiński. Dodaje, że byli bardziej zainteresowani rozkręcaniem biznesu niż składaniem pozwów, np. o wycofanie się drugiej strony z umowy.

Adwokat Mariusz Paplaczyk potwierdza, że dynamika spraw gospodarczych jest nieprzypadkowa.

– Pojawiła się zupełnie nowa kategoria spraw tzw. drogowych, związanych z budową autostrad. Po zaległe faktury idą do sądów wszyscy: od dostawców żwiru aż po wykonawców autostrad – mówi „Rz".

Słabsza kondycja gospodarcza  jest też powodem większej liczby spraw pracowniczych.  – Firmy gorzej stoją na rynku, szukają więc oszczędności. Pierwsza pokusa to szybkie zwolnienia  bez odpraw, wypowiedzeń itd. Ponieważ pracownicy też odczuwają skutki kryzysu, idą do sądu po należne im pieniądze – tłumaczy sędzia Katarzyna Postkowiak.

Naciąganie w sieci

W ekspresowym tempie rośnie też liczba oszustw popełnianych w sieci. W 2012 r. odnotowano ich ponad 13 tys., czyli tyle, ile razem w ciągu kilku poprzednich lat.

– Kilka lat temu zakupy przez Internet były rzadkością, teraz z tej drogi korzysta co trzeci Polak – podkreśla adwokat M. Paplaczyk. – Rośnie ruch, a z nim pokusa oszustwa – dodaje.

Wpływ spraw karnych powiększył m.in. stalking, czyli uporczywe nękanie. Do kodeksu karnego wpisano je w czerwcu 2011 r. Tylko w 2012 r. wpłynęło 4,5 tys. doniesień na uporczywe nękanie.

Więcej jest też spraw wykroczeniowych. Od 2011 r., kiedy to w Polsce postawiono na politykę fotoradarową, rośnie liczba kierowców, którzy nie tylko odmawiają przyjęcia mandatów, ale i nie wskazują danych kierującego w konkretnym dniu. Te sprawy są kierowane do sądu.

Ministerstwo Sprawiedliwości dostrzega problem stale rosnącej liczby spraw. Zamierza więc odciążyć sędziów, powierzając niektóre sprawy referendarzom. W Rządowym Centrum Legislacji czeka już projekt, w myśl którego referendarze orzekać będą w 225 rodzajach wykroczeń.

Czy to wystarczy, żeby sądy poradziły sobie z tak dużym wpływem?

– Nie wierzę, że nie odbije się to na sprawności postępowania, a co za tym idzie, na długości procesu – ocenia Krzysztof Warzecha z Uniwersytetu Łódzkiego. I dodaje, że od lat polskie sądy mają problem z opanowaniem wpływu. W ten sposób rosną zaległości i nie ma co myśleć o skróceniu procesu.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.lukaszewicz@rp.pl

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"