TSUE: pytania z Polski o wykonanie wyroków neo-sędziów są niedopuszczalne

Niedopuszczalne są pytania polskiego sądu o skutki powołania sędziów na wniosek neo-KRS - uznał w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Publikacja: 11.04.2024 10:43

TSUE: pytania z Polski o wykonanie wyroków neo-sędziów są niedopuszczalne

Foto: Adobe Stock

O wykładnię prawa UE poprosił TSUE Sąd Okręgowy w Warszawie, który prowadzi postępowania o wykonanie czterech prawomocnych wyroków karnych. Jak zauważył, orzeczenia te zostały wydane przez sędziów powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa w jej składzie ukształtowanym ustawą z 8 grudnia 2017 r. Czyli tzw. neo-KRS, uznawanej za nielegalną przez znaczną część sędziów.

W ocenie polskiego sądu, udział w wydaniu wyroku sędziego powołanego z udziałem neo-KRS sprawia, że dany skład osobowy sądu nie może być uznany za należycie obsadzony oraz niezawisły i bezstronny w rozumieniu prawa Unii. Zapytał więc TSUE, czy przestrzeganie tych wymogów może być badane, w razie potrzeby z urzędu, na etapie postępowania wykonawczego. Wadliwość procedury powołania sędziów miałaby prowadzić do stwierdzenia nieistnienia prawomocnych wyroków i ich pominięcia, a w konsekwencji – do umorzenia postępowań w przedmiocie ich wykonania. Wówczas o odpowiedzialności karnej skazanych należałoby rozstrzygnąć w nowo otwartych postępowaniach.

Czytaj więcej

TSUE o statusie neosędziów. PiS się cieszy, prawnicy krytykują

W czwartkowym wyroku Trybunał uznał pytania prejudycjalne Sądu Okręgowego w Warszawie za niedopuszczalne.

Trybunał zauważył, że postępowanie wykonawcze jest odrębne od głównego postępowania karnego, w toku którego wydano wyroki skazujące podlegające wykonaniu. Sąd, który zadał pytania Trybunałowi nie wskazał żadnego przepisu prawa polskiego, który uprawniałby go do kontroli zgodności tych prawomocnych wyroków między innymi z prawem Unii. W świetle jego własnych wyjaśnień, na etapie wykonania orzeczeń kompetencje sądu ograniczają się bowiem do czynności przewidzianych w kodeksie karnym wykonawczym.

Czytaj więcej

Bardzo ważny wyrok - TSUE o statusie nowych sędziów SN

- W konsekwencji nie wydaje się, aby sąd, który wystąpił z pytaniami prejudycjalnymi był kompetentny, na gruncie prawa polskiego, do oceny zgodności z prawem obsadzenia składów orzekających, które wydały prawomocne wyroki skazujące — stwierdził TSUE.

Wątpliwości podnoszone przez Sąd Okręgowy w Warszawie wiążą się z prawomocnie zakończonym postępowaniem karnym, które jest odrębne od postępowania wykonawczego.

- W toku tego ostatniego ewentualna odpowiedź Trybunału miałaby charakter generalnej oceny, oderwanej od obiektywnej potrzeby rozstrzygnięcia konkretnej sprawy — uważa TSUE.

W tych okolicznościach Trybunał uznał, że pytania te wykraczają poza ramy powierzonej mu funkcji sądowniczej.

sygn. akt C-114/23 Sapira, C-115/23 Jurckow, C-132/23 Kosieski i C-160/23 Oczka

O wykładnię prawa UE poprosił TSUE Sąd Okręgowy w Warszawie, który prowadzi postępowania o wykonanie czterech prawomocnych wyroków karnych. Jak zauważył, orzeczenia te zostały wydane przez sędziów powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa w jej składzie ukształtowanym ustawą z 8 grudnia 2017 r. Czyli tzw. neo-KRS, uznawanej za nielegalną przez znaczną część sędziów.

W ocenie polskiego sądu, udział w wydaniu wyroku sędziego powołanego z udziałem neo-KRS sprawia, że dany skład osobowy sądu nie może być uznany za należycie obsadzony oraz niezawisły i bezstronny w rozumieniu prawa Unii. Zapytał więc TSUE, czy przestrzeganie tych wymogów może być badane, w razie potrzeby z urzędu, na etapie postępowania wykonawczego. Wadliwość procedury powołania sędziów miałaby prowadzić do stwierdzenia nieistnienia prawomocnych wyroków i ich pominięcia, a w konsekwencji – do umorzenia postępowań w przedmiocie ich wykonania. Wówczas o odpowiedzialności karnej skazanych należałoby rozstrzygnąć w nowo otwartych postępowaniach.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?