Premier do TK: chodzi o sprawność Trybunału

Trybunał Konstytucyjny opublikował uzasadnienie wniosku premiera zmierzającego do obniżenia minimalnego składu TK, co może ominąć bunt sześciu członków TK i odblokować orzekanie w pełnych składach.

Publikacja: 14.06.2023 13:54

Premier do TK: chodzi o sprawność Trybunału

Foto: PAP, Leszek Szymański

Chodzi o kontrolę konstytucyjną art. 37 ust. 2 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w zakresie, w jakim uniemożliwia orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie w sytuacji odmowy orzekania przez mniejszość konstytucyjnego składu Trybunału Konstytucyjnego.

Ponieważ TK liczy 15 sędziów (to jedyna w konstytucji liczba dotycząca składu TK) zwykła większość wynosi ośmiu sędziów. Mateusz Morawiecki chce by wykazać, że takie kworum wystarczy by skład TK uznać za pełny - zamiast obecnej jedenastki, który to próg kworum od połowy grudnia ubr. uniemożliwia zwołanie pełnego składu Trybunału, (choć był wyjątek, gdy TK zebrał się w jednoosobowym składzie w związku ze sprawą prezydenckiego prawa łaski).

Czytaj więcej

TK ma wesprzeć PiS w odblokowaniu Trybunału

Problemy ze składem to skutek kwestionowania przez kilku sędziów TK prezesury Julii Przyłębskiej i odmowy udziału w sprawach przez nią wyznaczanych. Chodzi tu zwłaszcza o rozpatrzenie wniosku prezydenta, dotyczącego noweli ustawy o Sądzie Najwyższym, która ma odblokować wypłaty unijne z KPO - ale spraw czekających na rozpoznanie w pełnym składzie jest więcej.

Trybunalska procedura nie przewiduje konieczności rozpoznania wniosku premiera w pełnym składzie - będzie więc to możliwe w składzie pięcioosobowym, który ma rozstrzygnąć, ilu sędziów liczącego 15 członków TK stanowi skład pełny.

Premier Mateusz Morawiecki wskazuje w uzasadnieniu wniosku, że minimalny pełny skład TK był wiele razy zmieniany ustawami i wynosił od 9 do 13 sędziów. Jego określenie według premiera jest powinnością ustawodawcy, by zagwarantować sprawność, rzetelność i efektywność działania TK oraz bez nieuzasadnionej zwłoki. Zasada rzetelnego i sprawnego działania instytucji publicznych wyrażona jest expressis verbis w preambule Konstytucji, niedopuszczalna jest więc sytuacja, w której Trybunał zostanie w praktyce pozbawiony możliwości wywiązywania się ze swoich konstytucyjnych powinności ze względu nieuprawnioną odmowę orzekania w pełnym składzie TK przez mniejszościową grupę jego sędziów - uważa szef rządu. I dodaje, że można też wyobrazić sobie inne sytuacje prowadzące do paraliżu Trybunału, w tym losowe np. śmierć albo ciężka choroba sędziego, a zwłaszcza kilku sędziów, Powinnością prawodawcy (to zarzut wobec obecnej ustawy) jest zatem zapewnienie Trybunałowi faktycznej możliwości wywiązywania się z powierzonych mu obowiązków - wskazuje premier.

Po nieskutecznych apelach, w tym prezydenta, o rozwiązanie sporu w ramach TK (Andrzej Duda wzywał, by sędziowie się "odkłócili" i wrócili do pracy) grupa posłów PIS złożyła w Sejmie projekt zmniejszenia pełnego składu orzekającego składu TK z 11 do 9. Ale z jakichś powodów Sejm przyhamował prace na ta nowelą, a poseł PiS Marek Ast zapowiedział wtedy, że jeżeli wniosek premiera wpłynie do TK, to Sejm będzie raczej czekał na jego rozstrzygnięcie i wskazania TK zostaną uwzględni w procedowanej w Sejmie noweli.

Wniosek premiera ma na celu obejście konstytucji - uważa prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego. I wskazuje, że zaskarżony do TK przepis zawsze kontrolowany jest pod kontem określonego wzorca konstytucyjnego, który może wynikać z kilku przepisów konstytucji, Jednak to postępowanie jego zdaniem winno być umorzone, gdyż toczy się w tej samej kwestii proces ustawodawczy, a TK nie może zastępować parlamentu i prezydenta w ich rolach. 

Chodzi o kontrolę konstytucyjną art. 37 ust. 2 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w zakresie, w jakim uniemożliwia orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie w sytuacji odmowy orzekania przez mniejszość konstytucyjnego składu Trybunału Konstytucyjnego.

Ponieważ TK liczy 15 sędziów (to jedyna w konstytucji liczba dotycząca składu TK) zwykła większość wynosi ośmiu sędziów. Mateusz Morawiecki chce by wykazać, że takie kworum wystarczy by skład TK uznać za pełny - zamiast obecnej jedenastki, który to próg kworum od połowy grudnia ubr. uniemożliwia zwołanie pełnego składu Trybunału, (choć był wyjątek, gdy TK zebrał się w jednoosobowym składzie w związku ze sprawą prezydenckiego prawa łaski).

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?