Niechciane dyscyplinarki i testy. NSA krytycznie wobec nowości

NSA krytycznie podchodzi do rozpatrywania spraw sędziów sądów powszechnych, a „stara”część SN nie chce rozwiązań w obecnej formie.

Publikacja: 18.12.2022 20:56

Prezes NSA Jacek Chlebny

Prezes NSA Jacek Chlebny

Foto: PAP/Albert Zawada

Prezes NSA Jacek Chlebny zdecydowanie krytycznie ocenia projekt ustawy przekazującej NSA testy i dyscyplinarki sędziowskie. W stanowisku dla prezydenta prezes NSA wskazuje, że w konstytucyjnie określonych kompetencjach sądów administracyjnych nie mieszczą się sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych oraz badanie ich niezawisłości, czyli testy niezależności.

Kognicja sądów

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego przyjmuje się, że kognicja NSA i sądów administracyjnych ogranicza się do kontroli działalności administracji publicznej, a sądowa kontrola danej kategorii spraw powinna zostać powierzona sądowi, który jest najlepiej przygotowany do ich rozpoznania. Powierzenie NSA prowadzenia testu sędziów sądów powszechnych wiąże się nadto z przesyłaniem do NSA akt z całego kraju, a ze względu na ścisłe powiązanie procedury z konkretną sprawą zasadne jest, by wnioski te rozpatrywały sądy zajmujące się sprawą albo wyższych instancji. Angażowanie NSA w rozpoznawanie testów sędziów sądów rejonowych i okręgowych znacząco przedłuży postępowania z zakresu kontroli działalności administracji publicznej.

Czytaj więcej

Prezydent spotkał się z Prezesem NSA ws nowelizacji ustawy o SN

Test niezgody

Nie jest zachwycony tym nowym rozwiązaniem Michał Laskowski, prezes Izby Karnej SN Sądu Najwyższego, reprezentujący, ogólnie mówiąc, stanowisko sędziów ze starego nadania, który powiedział „Rzeczpospolitej”, że w jego ocenie sprawy te powinny zostać w SN z tym, że testy niezależności i bezstronności sędziów powinny być odbiurokratyzowane np. przez zmniejszenia składów i powrót do pomysłu, aby rozpoznawali jej wyłącznie sędziowie z siedmioletnim stażem (czyli wyłącznie ze starego nadania), by usunąć zastrzeżenia do wyników takich testów.

Jak wiadomo, uwzględnienie zastrzeżeń w teście, który wedle ostatniego projektu miałyby uruchamiać nie tylko strony sprawy, ale także skład sędziowski z urzędu, wyłącza sędziego tylko z danej sprawy, więc w kolejnych sprawach może być znów zainicjowany test. Stąd obawy, że mogą się długo nie skończyć.

I to rozszerzenie testu najwyraźniej budzi obawy prezydenta Andrzeja Dudy, który powiedział w czwartek, że nie konsultowano z nim projektu i nie pozwoli, aby do polskiego systemu prawnego został wprowadzony jakikolwiek akt prawny, który będzie podważał nominacje sędziowskie albo pozwalał je weryfikować. Po tym oświadczeniu marszałek Sejmu zdjęła projekt z porządku obrad i ma być ewentualnie rozpatrywany dopiero w styczniu. Z kolei prezes Jarosław Kaczyński powiedział dla „Gazety Polskiej”, że nowela może destrukcyjnie umożliwiać podważanie nominacji sędziowskich.

Czytaj więcej

Kaczyński: Skutki uchwalenia ustawy sądowej mogłyby być dla Polski skrajnie destrukcyjne

A to stanowisko prof. Małgorzaty Manowskiej, pierwszej prezes SN: – Nie rozumiem, dlaczego sprawy dyscyplinarne sędziów miałyby trafić do NSA. Jestem gotowa do rozmów, aby opanować chaos, jaki obecnie panuje w wymiarze sprawiedliwości. Tylko że do kompromisu i rozmów ugodowych potrzeba dobrej woli z obu stron. Za stan rzeczy w wymiarze sprawiedliwości odpowiadają w większości politycy i cała podzielona Polska, ale również sami sędziowie, którzy zajmują się czasami nie tym, czym powinni.

Czytaj więcej

Dyscyplinarki w NSA. Co na to konstytucja i prawnicy

Prezes NSA Jacek Chlebny zdecydowanie krytycznie ocenia projekt ustawy przekazującej NSA testy i dyscyplinarki sędziowskie. W stanowisku dla prezydenta prezes NSA wskazuje, że w konstytucyjnie określonych kompetencjach sądów administracyjnych nie mieszczą się sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych oraz badanie ich niezawisłości, czyli testy niezależności.

Kognicja sądów

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Koniec 500+. Kiedy ostatnie wypłaty? 800+ na koncie już w grudniu?
Konsumenci
Nowy Sejm przyjął pierwszą ustawę. Dotyczy zakazu handlu w niedziele
W sądzie i w urzędzie
PESEL można już zastrzec. Jak to zrobić?
Prawo pracy
Szef może zablokować samowolną pracę po godzinach
Zdrowie
Ziobro na odchodne złożył wniosek do TK. Ma duże znaczenie dla lekarzy
Materiał Promocyjny
Nowe narzędzia to nowe możliwości