Szybki wyrok: sędziowie muszą polubić posiedzenia organizacyjne

Czas trwania procesów w sądach od lat pozostawia wiele do życzenia. Nie pomogły zapewnienia kolejnych szefów rządów i ministrów sprawiedliwości, że będzie krócej o 1/3. Jak wynika z najnowszych statystyk resortu sprawiedliwości, sprawa cywilna w sądzie okręgowym trwa średnio 8,3 miesiąca, karna w sądzie rejonowym – 5,1 miesiąca.

Czas ten w sprawach karnych można by skrócić nawet o pół roku za sprawą posiedzeń organizacyjnych. Sąd planuje na nich proces, terminy rozpraw, listy świadków, dowody czy wyznaczenie obrońcy z urzędu itd.

Grunt to dobry plan

Niestety, potencjał posiedzeń organizacyjnych nie jest przez sędziów wykorzystywany – wynika z najnowszego raportu Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości „Posiedzenia organizacyjne sądu I instancji". Powód? Sędziowie uważają, że nie warto ich wyznaczać.

15 mln

spraw trafiło w 2014 r. do sądów powszechnych w całym kraju

Z raportu, który objął kilkadziesiąt spraw z okresu od 2010 do 20013 r., wynika, że np. w sądach okręgowych przeprowadzono postępowanie organizacyjne w Białymstoku tylko w jednej sprawie; w Bielsku-Białej – sześć razy, w Kielcach – cztery; w Łodzi – dziewięć, a w Zielonej Górze – siedem. Najczęściej były to sprawy wieloosobowe: w trzech występowało 299 świadków, w dwóch – 399, w 23 – od 11 do 50, a w 28 maksymalnie dziesięciu.

– Przy takich sprawach z wieloma zarzutami sprawne przeprowadzenie procesu bez postępowania organizacyjnego jest niemożliwe – uważa sędzia Mariusz Kosiński. Przywołując własne doświadczenia, mówi, że zaplanowany proces o rozbój z udziałem gangu, który trwał w sumie 13 miesięcy, bez planu ciągnąłby się dwa razy dłużej.

– Każdy z sędziów, który w referacie ma takie sprawy, wie, o czym mówię – twierdzi.

Adwokat Maciej Krupiński także uważa, że nie sposób sprawnie przejść przez poważniejszą sprawę bez planu całego procesu.

– Nasza praca ma to do siebie, że im wcześniej wpiszemy w kalendarz wszystkie terminy, tym rzadziej potem musimy korzystać z substytucji, których klienci nie lubią – tłumaczy.

Nic na siłę

Mniej entuzjastycznie posiedzenia organizacyjne ocenia sędzia Rafał Puchalski. I rzadko je wyznacza.