Paweł Chmielnicki: Konstytucja - wątpliwe rekordy

Ćwierć wieku, jakie upłynęło od uchwalenia aktu normatywnego Rzeczypospolitej Polskiej najwyższej rangi, daje okazję do podsumowania aktywności polskiego ustawodawcy w poszczególnych kategoriach spraw społecznych i gospodarczych, których regulowanie nakazują normy Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Metoda badawcza, zwana leksometrią, obejmująca zastosowanie narzędzi modelowania matematycznego, niejednokrotnie pozwala zweryfikować głoszone powszechnie tezy o kierunkach aktywności krajowego ustawodawcy.

Omówienie rezultatów zastosowania tej metody warto rozpocząć od spraw, które mają największe znaczenie dla budowania dobrej kondycji społeczeństwa. Konstytucja nakłada na państwo wiele obowiązków związanych z zaspokajaniem potrzeb indywidualnych obywateli. Wyniki badań wskazują, że polski prawodawca wykazywał nie tylko stałe, ale nawet często rosnące zaangażowanie w realizację wskazanych kategorii norm konstytucyjnych. Często pojawia się teza, że dopiero po 2015 r. nastąpił przełom w tworzeniu prawnych regulacji funkcji redystrybucyjnej państwa. Jednak wyniki badań praktyki legislacyjnej z lat 2016–2021 wskazują, że aktywność na polu inicjatyw ustawodawczych poświęconych funkcji redystrybucyjnej państwa znacznie wzrosła tylko w 2019 r. (w tym roku miały miejsce wybory). Ogólny poziom zaangażowania ustawodawcy w tworzenie inicjatyw legislacyjnych związanych z funkcją redystrybucyjną państwa nie był natomiast znacząco wyższy niż w czasach, kiedy rządy koalicji PO–PSL zwalczały skutki światowego kryzysu gospodarczego. Patrząc bowiem od strony budowy systemu, a nie od strony wielkości środków finansowych przeznaczonych na pojedyncze projekty legislacyjne, można zauważyć, iż koalicja PO–PSL wykazywała co najmniej taki sam (okresowo nawet wyższy) poziom zaangażowania w tworzenie regulacji związanych z realizacją funkcji redystrybucyjnej państwa jak obecna koalicja rządząca.